Tai biến mạch máu năo dẫn đến tử vong ngày càng tăng. Đây là nguyên nhân lớn nhất gây tàn phế, liệt và nằm trong top 3 nguyên nhân gây tử vong lớn nhất thế giới. V́ vậy kiến thức về vấn đề này là vô cùng cần thiết với tất cả mọi người.
Tai biến mạch m.á.u năo là t́nh trạng rất cấp bách cần xử lư ngay lập tức, nếu quá “thời gian vàng” có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm gây tử vong.
Tai biến mạch m.á.u năo có hai loại là xuất huyết năo và nhồi m.á.u năo. Trường hợp tai biến xuất huyết năo cần được đưa đến bệnh viện cấp cứu trong thời gian tính bằng phút, c̣n trường hợp tai biến nhồi m.á.u năo có thể cấp cứu trong ṿng 4 - 5 tiếng sau khi xuất hiện tai biến, nhưng nên đưa bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt, cấp cứu càng sớm càng giảm thiểu được khả năng di chứng ảnh hưởng.
Khuôn mặt buồn rầu, mặt bị méo một bên
Dấu hiệu tai biến thể hiện trên khuôn mặt của bệnh nhân trước khi tai biến diễn ra. Lượng oxy trong m.á.u cung cấp cho năo bộ giảm dần đă gây tổn thương thần kinh tác động đến cơ mặt. Khuôn mặt người bệnh trở nên buồn rầu, một phần hoặc một nửa khuôn mặt bị tê liệt, không cử động được.
Nếu nghi ngờ bệnh nhân sắp bị đột quỵ hăy yêu cầu bệnh nhận cười, nếu thấy nụ cười bị lơm một phần, một bên mặt xệ xuống th́ đó là dấu hiệu tai biến.
Khả năng cử động của cánh tay giảm dần
Lượng m.á.u lên năo không đủ khiến khả năng vận động bị thuyên giảm, đặc biệt là cánh tay. Người bệnh sẽ cảm thấy cánh tay tê dại, cử động khó rồi dần dần không thể cử động được. Dấu hiệu tai biến ở cánh tay dễ phát hiện nhất khi bạn yêu cầu người bệnh giơ hai tay lên cao, một bên tay sẽ không thể giơ lên được hoặc rũ thơng xuống.
Thị lực giảm dần
Thị lực giảm dần là dấu hiệu tai biến mà người ngoài khó có thể phát hiện được. V́ thế người bệnh cần chủ động ghi nhớ dấu hiệu tai biến này và báo ngay cho người nhà khi có sự khác thường. Nguyên nhân là thùy năo bộ chịu trách nhiệm về khả năng nh́n không được cung cấp đủ oxy, hoạt động của thùy năo bộ giảm dần khiến thị lực bị ảnh hưởng. Người bệnh sẽ thấy mọi thứ nḥe đi, mờ dần.
Nói lắp
Trước khi xảy ra tai biến sẽ xuất hiện những cục m.á.u đông cản trở quá tŕnh lưu thông m.á.u cho một phần của năo bộ điều khiển việc giao tiếp và khả năng nói. V́ thế người bệnh sẽ có dấu hiệu nói lắp, không nói được câu dài, nói không rơ lời, nói khó hiểu.
Một phần c,ơ th.ể yếu đi, không cử động được
Sau khi bị tê liệt một cánh tay, người bệnh có thể bị tê liệt một phần c,ơ th.ể, thậm chí là nửa người. Một số bộ phận cử động khó hoặc dù đă cố điều khiển nhưng không cử động được. Đây là dấu hiệu rất nguy hiểm, có thể dẫn đến liệt măi măi nếu không được uống thuốc hay đưa đến bệnh viện kịp thời.
Hoa mắt, chóng mặt
Hoa mắt, chóng mặt, đầu óc quay cuồng là biểu hiện của việc thiếu m.á.u năo. Đây là dấu hiệu tai biến rất phổ biến, xảy ra ở hầu hết các trường hợp.
Dáng đi bất thường
Dấu hiệu tai biến tiếp theo mà bệnh nhân có thể gặp phải là không thể đi lại hoặc đi lại rất khó. Nếu trước đó bệnh nhân vẫn đi lại b́nh thường th́ chắc chắn lượng m.á.u lên năo đang giảm nhanh chóng. C̣n nếu bệnh nhân đă gặp khó khăn trong việc di chuyển từ trước th́ cần theo dơi thật kỹ xem có phải mức độ ảnh hưởng đang tăng dần không.
Đau đầu
Thiếu oxy lên năo sẽ khiến bệnh nhân cảm thấy đau đầu dữ đội, đau theo cơn. Thậm chí có bệnh nhân c̣n có cảm giác muốn nổ tung đầu. Mức độ đau càng ngày càng khốc liệt hơn. Nếu gặp dấu hiệu này cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay, nếu không sẽ có khả năng dẫn đến biến chứng ch.ết năo.
Nấc cụt
Một trong những cảnh báo trước của bệnh tai biến mà ít người phát hiện ra đó chính là nấc cụt. Nhiều người đột nhiên bị nấc cho rằng đó chỉ là những đợt nấc thông thường, dẫn đến chủ quan. Hiện tượng này thường gặp ở phụ nữ.
Khó thở
Bệnh nhân có thể thấy khó thở, thở hổn hển, tim đập nhanh.Mỗi người có thể có một vài dấu hiệu tai biến trên, tùy từng vùng năo bị ảnh hưởng do thiếu oxy. Những dấu hiệu trên diễn ra trong thời gian rất nhanh và có thể biến mất hoàn toàn sau đó khiến người bệnh không để ư hoặc cho rằng c,ơ th.ể ḿnh đă ổn. Tuy nhiên, đó gọi là t́nh trạng “tai biến mạch m.á.u năo thoảng qua”, là “đám mây đen” cảnh báo cho “cơn mưa giông” tai biến sắp xảy đến.
Pḥng ngừa đột quỵ
- Ngừng hút thuốc lá, v́ thuốc lá là nguy cơ chính của bệnh mạch m.á.u năo. Người hút thuốc lá nhiều có thể bị đột quỵ dù chỉ ở tuổi trung niên.
- Pḥng và chữa tăng huyết áp, cần kiểm tra huyết áp thường xuyên, giữ huyết áp khoảng 120/70mmHg,tránh những cảm xúc bất lợi như: vui, buồn, giận dữ, thất vọng, stress hằng ngày
- Điều trị tốt bệnh huyết áp cao (nguyên nhân chính gây đứt mạch m.á.u năo).
- Cần giảm ăn chất béo có nguồn gốc động vật, ăn nhiều rau và trái cây các loại. Giảm cân nặng, chống béo ph́ bằng tiết chế khẩu phần ăn hằng ngày.
Pḥng và điều trị tiểu đường (yếu tố nguy cơ gây mảng xơ vữa động mạch lớn, dẫn đến thiếu m.á.u ở năo).
- Cần giảm cholesterol trong m.á.u, cố gắng duy tŕ cholesterol dưới 200mg/100ml.
- Pḥng và trị bệnh đa hồng cầu (có thể gây cơn thiếu m.á.u năo hay nhũn năo).
- Tăng cường hoạt động thể lực như: tập thể dục đều đặn, đi bộ, chơi một môn thể thao thích hợp.
VietBF © sưu tầm