DOGE tuyên bố giúp chính phủ Mỹ tiết kiệm được số tiền khổng lồ, song các khoản cắt giảm dường như đã bị thổi phồng hoặc sai lệch nghiêm trọng.

Trong năm 2025, Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) do tỷ phú, ông trùm công nghệ Elon Musk dẫn dắt đã thực hiện hàng loạt biện pháp cắt giảm đối với hệ thống liên bang Mỹ. Mặc dù con số 29.000 lần cắt giảm được nhắc đến nhiều lần, các báo cáo phân tích cho thấy thực tế phức tạp hơn về cả quy mô lẫn tác động thực sự.

DOGE trong năm qua đã gây nhiều sóng gió trên chính trường Mỹ với các đợt cắt giảm nhân sự hàng loạt, tinh giản bộ máy chính phủ. Cách làm việc của DOGE làm dấy lên nhiều tranh cãi, do hành động quá nhanh và mạnh tay, cắt giảm dù chưa hiểu rõ vai trò của vị trí tương ứng.

Hồi tháng 3, DOGE đẩy Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia (NNSA), thuộc Bộ Năng lượng Mỹ, vào tình cảnh rối ren khi sa thải nhầm hàng loạt nhân sự quan trọng, thậm chí có những người có giấy phép an ninh cấp Q, cho phép tiếp cận tài liệu mật về hạt nhân. Bộ Năng lượng Mỹ sau đó đã phải can thiệp, đảo ngược các quyết định nhân sự của DOGE.

Dù gây ra nhiều xáo trộn như vậy, DOGE trên thực tế đã không làm được những gì Musk tuyên bố: Giảm chi tiêu liên bang 1.000 tỷ USD trước tháng 10. Chi tiêu liên bang của Mỹ năm qua không giảm xuống, mà trái lại còn tăng lên.

Nguyên nhân bắt nguồn từ việc nhiều khoản tiết kiệm lớn nhất mà DOGE tuyên bố cuối cùng lại không đúng. Và dù DOGE đã thực hiện hàng nghìn đợt cắt giảm nhỏ, gây chấn động cho các bên nhận viện trợ nước ngoài, doanh nghiệp nhỏ tại Mỹ và những đơn vị cung cấp dịch vụ địa phương, con số đó chỉ chiếm phần nhỏ so với quy mô ngân sách liên bang.

Ví dụ, trong danh sách các hợp đồng và khoản trợ cấp bị hủy bỏ mà DOGE công bố, 13 mục lớn nhất đều sai lệch.

Đứng đầu danh sách là hai hợp đồng của Bộ Quốc phòng, một về công nghệ thông tin và một về bảo trì máy bay. DOGE liệt kê chúng vào diện "chấm dứt" và tuyên bố việc hủy bỏ này giúp tiết kiệm ngân sách 7,9 tỷ USD. Song tuyên bố trên là không chính xác. Hai hợp đồng vẫn được thực hiện bình thường và khoản tiền tiết kiệm được chỉ là con số ảo trên sổ sách.

Tính chung lại, chỉ riêng hai mục sai lệch đó đã có giá trị lớn hơn tổng 25.000 khoản tiết kiệm khác mà DOGE tuyên bố đạt được.

Trong 40 khoản tiết kiệm lớn nhất từ danh sách của DOGE, truyền thông Mỹ chỉ ra rằng chỉ 12 mục "có vẻ chính xác", phản ánh đúng những khoản cắt giảm thực tế.

Những phân tích mới nhất làm dấy lên câu hỏi liệu DOGE có thực sự cắt giảm ngân sách hay không.

Musk từng nói DOGE sẽ là "tổ chức minh bạch nhất từ trước đến nay trong chính phủ" và sẽ mang sự chính xác từ thế giới công nghệ vào bộ máy nhà nước. Tuy nhiên, họ lại trở nên thiếu minh bạch, che đậy việc thiếu tiến triển bằng những thông tin sai lệch, tẩy xóa dữ liệu và cách kế toán khó hiểu mà hiếm doanh nghiệp tư nhân nào chấp nhận được.

Một số nhân viên DOGE vẫn làm việc trong chính quyền Trump, chủ yếu thuộc các dự án công nghệ. Tuy nhiên, nỗ lực cắt giảm ngân sách của nhóm hiện có vẻ đã khép lại, ngay cả khi hệ lụy từ động thái sa thải nhân viên liên bang và cắt trợ cấp vẫn còn đó. Trang web nơi DOGE thống kê các thành tựu mang tên "Bức tường Biên lai" đã không cập nhật kể từ ngày 4/10.

Nhà Trắng từ chối trả lời các câu hỏi cụ thể về hoạt động của DOGE, thay vào đó chỉ đưa ra một tuyên bố chung chung về các mục tiêu mà Tổng thống Trump hướng tới.

"Tổng thống đã cam kết cắt giảm lãng phí, gian lận và lạm dụng trong bộ máy chính quyền cồng kềnh của chúng ta", một phát ngôn viên cho hay.

Trong một cuộc phỏng vấn podcast, Musk cho biết DOGE đã "thành công ở mức độ nào đó" trong việc cắt giảm chi tiêu. Tuy nhiên, ông cũng nói rằng nếu có thể quay ngược thời gian, ông sẽ không thực hiện việc này một lần nữa.

"Thay vì làm DOGE, lẽ ra tôi nên tập trung cho các công ty của mình", Musk nói.

Những khoản cắt giảm ảo

Để phân định giữa những khoản cắt giảm khống và thành công của DOGE, các nhà phân tích đã xem xét hồ sơ liên bang 40 mục lớn nhất trên "Bức tường Biên lai" và phát hiện sai sót trong ít nhất 28 trường hợp.

Theo đó, DOGE tính hai lần cho việc hủy cùng một khoản tài trợ của Bộ Năng lượng, khiến con số tiết kiệm ảo tăng thêm 500 triệu USD.

Một hợp đồng mà DOGE tuyên bố chấm dứt thực chất đã bị chính quyền Biden hủy bỏ từ nhiều tuần trước khi nhóm này bắt đầu hoạt động. Ba mục khác trong danh sách của DOGE đã hết hạn. Đó là những hợp đồng từ thời đại dịch nhằm cung cấp xét nghiệm Covid-19 miễn phí cho những người không có bảo hiểm. Ban đầu, các hợp đồng được phép chi tiêu tối đa tổng cộng 12,2 tỷ USD, nhưng chưa bao giờ đạt đến mức này. Sau đó, chúng đã kết thúc đúng hạn hồi tháng 5. Dù vậy, DOGE vẫn nhận công là đã "khai tử" chúng và giúp tiết kiệm 6 tỷ USD.

7 chương trình DOGE tuyên bố đã chấm dứt trên thực tế vẫn hoạt động, trong đó có 4 chương trình được khôi phục theo phán quyết từ tòa án.

Với 16 trường hợp, DOGE đã thổi phồng các khoản cắt giảm. Nhiều mục, trong đó có hai hợp đồng lớn của Bộ Quốc phòng, đã dùng chiêu trò kế toán để tạo ra những khoản "tiết kiệm" vốn ít có tác động thực tế. DOGE hạ "giá trị trần" của các hợp đồng, tức giảm hạn mức lý thuyết mà chính phủ có thể chi trả, mà không làm thay đổi chi tiêu thực tế.

"Việc hạ hạn mức tối đa của thẻ tín dụng có giúp bạn tiết kiệm được đồng nào không?", Travis Sharp, nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm Đánh giá Chiến lược và Ngân sách, nơi chuyên nghiên cứu về chi tiêu liên bang, đặt câu hỏi. "Câu trả lời là không".

Trong một trường hợp, DOGE khiến tuyên bố của mình trở nên khó kiểm chứng. Họ tuyên bố đã tiết kiệm được 312 triệu USD bằng cách hủy một hợp đồng của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), nhưng từ chối nêu đó là hợp đồng nào với lý do đang tranh tụng.

Một trường hợp khác liên quan đến hợp đồng công nghệ thông tin thời hạn 10 năm của Bộ Quốc phòng với công ty CACI. DOGE tuyên bố đã cắt giảm 700 triệu USD chi tiêu cho hợp đồng này. Tuy nhiên, một lần nữa, họ chỉ đơn giản là hạ mức trần từ 5,7 tỷ USD xuống 5 tỷ USD.

Giám đốc điều hành CACI John Mengucci khẳng định thay đổi đó là vô nghĩa. "Nó không thay đổi bất cứ điều gì đối với công ty này", ông nói. CACI vốn luôn dự kiến được thanh toán khoảng 2 tỷ USD trong suốt thời hạn hợp đồng. Và ngay cả khi hợp đồng đạt mức trần, Mengucci cho biết Bộ Quốc phòng vẫn có thể tăng mức đó lên.

"Doanh thu không hề giảm", ông nói.

Một phát ngôn viên Bộ Quốc phòng cho hay các hợp đồng thường đạt đến mức giá trị trần, nhưng ông cũng lưu ý rằng số tiền tiết kiệm từ một hợp đồng của Bộ Quốc phòng có thể được chuyển sang những khoản đầu tư ưu tiên cao hơn, cho thấy mục tiêu không nhất thiết là để cắt giảm chi tiêu tổng thể.

Những sai sót khác trên trang web của DOGE đã được xóa bỏ theo thời gian.

Vào ngày danh sách xuất hiện lần đầu tiên, tuyên bố lớn nhất là hợp đồng trị giá 8 tỷ USD của Bộ An ninh Nội địa vốn bị sai lệch tới 1.000 lần. Hợp đồng này thực chất chỉ trị giá 8 triệu USD. Sai sót trên cùng những lỗi khác đã bị xóa sau khi bị truyền thông phát hiện.

Quyền cắt giảm ngân sách liên bang chưa bao giờ thực sự nằm trong tay Musk mà thuộc về quốc hội. Và kể từ khi DOGE bắt đầu hoạt động, các nghị sĩ mới chỉ thông qua duy nhất một đạo luật nhằm thu hồi những khoản chi tiêu đã được phê duyệt, bằng cách cắt kinh phí viện trợ nước ngoài và các chương trình phát thanh truyền hình công cộng.

Nhóm của Musk cũng không can thiệp những phần lớn nhất và đang ngày càng phình to trong ngân sách liên bang là các chương trình chăm sóc y tế Medicare và Medicaid, an sinh xã hội hay lãi vay nợ liên bang.

Cắt thật, đau thật

Mặc dù vậy, nỗ lực của DOGE đã dẫn đến một số đợt cắt giảm thực tế khiến hàng loạt văn phòng trực thuộc chính phủ phải đóng cửa, các chương trình bị hủy bỏ và tước đi lương thực, thuốc men cũng như những khoản hỗ trợ khác của người dân.

Đối với những người phụ thuộc vào các khoản hỗ trợ trên, tác động ập đến rất bất ngờ và tàn khốc.

DOGE ban đầu chấm dứt gần như mọi hợp đồng và khoản tài trợ tại USAID, đồng thời tìm cách sa thải hầu hết nhân viên của họ khi Musk tuyên bố đưa cơ quan này vào "máy nghiền". Một số chương trình viện trợ sau đó được khôi phục, nhưng hàng nghìn chương trình khác bị hủy bỏ.

DOGE đã chấm dứt 13 khoản tài trợ của tổ chức Kế hoạch Quốc tế Mỹ, trong đó có một dự án viện trợ lương thực ở Ethiopia và một chương trình giáo dục tại Nepal giúp các bé gái học hết cấp hai để tránh bị ép kết hôn sớm.

Việc chấm dứt đột ngột này giúp tiết kiệm 11,7 triệu USD, nhưng để lại hậu quả ở những nơi tiếp nhận hỗ trợ. "Khi chúng tôi rời đi, nhiều phụ huynh không còn đủ khả năng cho con đi học nữa", Shanna Marzilli, giám đốc điều hành tổ chức Kế hoạch Quốc tế Mỹ, nói về thực tế ở Nepal.

Tại Sudan, việc gián đoạn và cắt giảm tài trợ khiến nhóm cứu trợ Alight phải ngừng cung cấp lương thực và thuốc men cho người tị nạn, dù sau đó tổ chức này đã bù đắp được khoảng trống kinh phí nhờ các khoản đóng góp tư nhân. Ở những nơi khác, Alight đã ngừng cung cấp dịch vụ hoàn toàn.

Theo Scott Roehm, quan chức cấp cao tại Trung tâm Nạn nhân Tra tấn, tổ chức của ông đã nhận được lệnh ngừng cung cấp các khoản tài trợ từ USAID và Bộ Ngoại giao vào ngày 24/1. Ba ngày sau, họ phải ngừng trả lương cho 75% nhân viên, buộc tổ chức phải đóng cửa các trung tâm tư vấn và phục hồi chức năng cho hàng nghìn người.

Roehm cho hay ông đặc biệt lo ngại về khả năng xảy ra các vụ tự tử. Khoảng 1/4 số nạn nhân bị tra tấn mà tổ chức này hỗ trợ gần đây có biểu hiện muốn tự tử.

Những khoản cắt giảm này rất nhỏ so với những tuyên bố khổng lồ từ DOGE. Đó cũng là lý do DOGE tiết kiệm được rất ít nhưng lại gây ra quá nhiều xáo trộn. Đối với các doanh nghiệp nhỏ và cộng đồng địa phương, những khoản cắt giảm hỗ trợ dù tương đối khiêm tốn cũng mang lại tác động vô cùng lớn.

"Chính những con số nhỏ đó lại gây tổn thương cho mọi người", Lisa Shea Mundt, lãnh đạo công ty Pulse of GovCon chuyên theo dõi các hợp đồng chính phủ, cho biết.

Khối lượng cắt giảm khổng lồ tạo cảm giác DOGE đang rà soát chính phủ một cách tỉ mỉ, không bỏ sót bất kỳ lãng phí nhỏ nào. Nhưng thực tế, đại đa số các khoản họ cắt giảm lại không được bao nhiêu, ít nhất là xét trên phương diện tài chính, vì nó không có các khoản giá trị lớn tới hàng tỷ USD.

Tổng cộng, chính quyền Trump năm nay chấm dứt nhiều hợp đồng hơn so với chính phủ năm ngoái. Tuy nhiên, theo giới chuyên gia, số tiền thực tế được "giải tỏa cam kết", tức khoản tiền chính phủ đã cam kết chi nhưng sau đó rút lại, trong năm 2025 chỉ cao hơn vài tỷ USD so với những năm gần đây.

Trong nhiều thập kỷ, chính phủ đã cấp kinh phí cho các nhà phân tích bên ngoài để nghiên cứu xem những chương trình sử dụng tiền thuế có thực sự hiệu quả hay không và làm thế nào để cải thiện chúng. Đây chính là công việc phục vụ cho sứ mệnh làm cho chính phủ hoạt động hiệu quả hơn của DOGE.

Tuy nhiên, DOGE cũng cắt giảm cả hợp đồng của những chương trình này.

"Mọi việc họ làm dường như không liên quan gì đến hiệu suất", LaDonna Pavetti, chuyên gia cao cấp tại MEF Associates, nhận định. Công ty bà đã bị hủy một số hợp đồng vốn nhằm mục đích giúp các chương trình chống nghèo đói của liên bang hoạt động hiệu quả hơn.

Trong các trường hợp khác, DOGE thậm chí còn "nhận vơ" rằng đã hủy bỏ những dự án mà họ còn chưa từng đụng đến.

Nghệ sĩ Margo Sawyer tại Texas từng ký hợp đồng với Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp của chính phủ để thiết kế một tác phẩm điêu khắc cho trụ sở tòa án liên bang ở Salt Lake City.

Tuy nhiên, vào ngày 2/1, bà thông báo với chính phủ rằng mình muốn chấm dứt hợp đồng do các chi phí phát sinh ngoài dự kiến. Trong hồ sơ chính phủ, hợp đồng của bà bị hủy bỏ theo "thỏa thuận chung" với khoảng 245.000 USD được thu hồi.

Nhưng đến mùa hè năm nay, nó lại xuất hiện trong danh sách các khoản chi mà DOGE đã cắt giảm. "Thật đau lòng khi thấy mọi người hân hoan, vui sướng kiểu như 'ồ, chúng ta đã hủy được một dự án nghệ thuật'", Sawyer nói.

Sawyer khẳng định chính bà mới là người chủ động chấm dứt hợp đồng với chính phủ, không phải DOGE.

Vũ Hoàng (Theo Reuters, AFP, AP)

Ấn Độ hiện đang bước vào giai đoạn bùng nổ mạnh mẽ của điện mặt trời. Trong vòng một thập kỷ, làn sóng đầu tư năng lượng mặt trời đã đưa nước này từ nhóm cuối vươn lên top 3 thế giới.

Những dãy pin xanh lam trải dài hàng km hiện phủ kín sa mạc Thar. Hàng triệu mái nhà tại các đô thị cũng đang vận hành bằng nguồn điện được trợ cấp.

Tuy nhiên, song song với sự bùng nổ này là một bài toán rác thải. Khi lứa pin mặt trời đầu tiên dần đến cuối vòng đời, một câu hỏi lớn được đặt ra: Liệu giấc mơ năng lượng sạch có nguy cơ biến thành cơn ác mộng môi trường độc hại hay không?

Ấn Độ hiện chưa có ngân sách quốc gia riêng, cũng như thiếu các cơ sở công nghiệp quy mô lớn để xử lý làn sóng rác thải pin mặt trời sắp tới.

Mặt tối của ánh sáng

Được thúc đẩy bởi các khoản trợ cấp của chính phủ, gần 2,4 triệu hộ gia đình Ấn Độ đã sử dụng điện mặt trời. Nhờ đó, năng lượng mặt trời hiện chiếm hơn 20% tổng công suất năng lượng của cả nước và giúp giảm phụ thuộc vào than đá.

Tuy nhiên, thành công này đang che giấu một mối đe dọa môi trường nghiêm trọng.

Do thiếu nguồn tài chính cấp quốc gia và mạng lưới tái chế, Ấn Độ đang tiến nhanh tới một cuộc khủng hoảng rác thải “xanh” mà nước này chưa sẵn sàng đối phó.

Theo ước tính, lượng rác thải pin mặt trời của Ấn Độ vào năm 2023 ở mức 100.000 tấn. Con số này có vẻ còn trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, đó chỉ là bề nổi. Đến năm 2030, khối lượng rác thải có thể tăng lên 600.000 tấn.

Theo Hội đồng Năng lượng, Môi trường và Nước của Ấn Độ (CEEW), con số này sẽ vọt lên hơn 11 triệu tấn vào năm 2047.

Để xử lý khối rác thải khổng lồ này, Ấn Độ cần xây dựng một mạng lưới toàn quốc gồm khoảng 300 trung tâm tái chế. Tổng vốn đầu tư ước tính là 478 triệu USD trong vòng 20 năm.

Ông Rohit Pahwa, đại diện công ty năng lượng Targray, nói với BBC rằng “làn sóng rác thải thực sự sẽ đến trong 10-15 năm tới”.

Phần lớn các siêu dự án điện mặt trời của Ấn Độ được đưa vào vận hành vào giữa thập niên 2010. Các tấm pin này có tuổi thọ khoảng 25 năm. Vì thế, đồng hồ đếm ngược đã bắt đầu.

Bài toán tái chế

Pin mặt trời chứa nhiều vật liệu có giá trị cao như bạc và đồng. Chúng cũng chứa lượng nhỏ chì và cadmium.

Khi các tấm pin bị đập vỡ tại các bãi phế liệu trái phép hoặc bị chôn lấp, các chất độc này có thể ngấm vào nước ngầm và đi vào chuỗi thức ăn.

Hiện nay, hoạt động tái chế pin mặt trời tại Ấn Độ vẫn mang tính tự phát và sơ khai.

Người lao động thường chỉ thu hồi các bộ phận dễ xử lý như khung nhôm và kính. Các vật liệu quý nhưng phức tạp hơn bị thất thoát hoặc phát tán ra môi trường.

Dù Ấn Độ đã yêu cầu các nhà sản xuất chịu trách nhiệm tái chế theo quy định rác thải điện tử ban hành năm 2022, việc thực thi vẫn thiếu đồng bộ. Các tấm pin dân dụng đặc biệt dễ bị đưa ra bãi rác hoặc các điểm thu gom trái phép.

Tuy vậy, khủng hoảng này cũng mở ra một cơ hội kinh tế lớn. Công nghệ tái chế tiên tiến có thể thu hồi các kim loại quý như bạc và silicon. Khoảng 38% vật liệu có thể được tái sử dụng cho các tấm pin mới. Điều này cũng giúp tránh phát thải khoảng 37 triệu tấn CO2.

Các chuyên gia cho rằng trong thập kỷ tới, Ấn Độ cần chuyên nghiệp hóa ngành tái chế và buộc các doanh nghiệp điện mặt trời có lợi nhuận cao chịu trách nhiệm với toàn bộ vòng đời sản phẩm.

Cuộc khủng hoảng rác thải pin mặt trời của Ấn Độ phản ánh xu hướng toàn cầu. Mỹ và Trung Quốc cũng đang chuẩn bị đối mặt với khối lượng rác thải khổng lồ khi mở rộng nhanh năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, cách tiếp cận chính sách giữa các quốc gia vẫn rất khác nhau.

Tương lai năng lượng của Ấn Độ đang rất tươi sáng. Nhưng để thực sự “xanh”, nước này cần sớm tìm cách xử lý những cái bóng mà các tấm pin mặt trời sẽ để lại trong tương lai.

Theo IE

Bản dự báo, được nêu trong Bảng xếp hạng Liên minh Kinh tế Thế giới thường niên của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh (CEBR) có trụ sở tại Anh công bố hôm 26/12, dự kiến ​​Vương quốc Anh sẽ tụt từ vị trí thứ 19 xuống thứ 22 trong bảng xếp hạng GDP bình quân đầu người toàn cầu vào năm 2030, bị Hồng Kông, Phần Lan và UAE vượt qua.

Mức sống của người Anh dự kiến ​​sẽ tụt xuống dưới mức của thuộc địa cũ Malta vào năm 2035.

Tính theo đô la Mỹ, GDP bình quân đầu người của Anh được dự báo đạt 58.775 đô la vào năm tới.

Theo báo cáo, tăng trưởng GDP bình quân đầu người của Anh dự kiến ​​sẽ yếu thứ hai trong nhóm G7 trong 5 năm tới, chỉ sau Nhật Bản.

Nhà kinh tế Pushpin Singh của CEBR cho biết, Vương quốc Anh đang đối mặt với “thách thức kép” gồm lạm phát cao, nợ cao và tăng trưởng thấp.

Ông cảnh báo rằng, khả năng cạnh tranh đang bị suy giảm bởi các quốc gia đối thủ có thuế thấp hơn và quy định lỏng lẻo hơn, trong khi “tình trạng không thể thu hẹp chi tiêu nhà nước” vẫn tiếp diễn.

Báo cáo lưu ý rằng, năm 2025 đánh dấu năm cầm quyền trọn vẹn đầu tiên của chính phủ Đảng Lao động.

"Được bầu dựa trên cương lĩnh thúc đẩy tăng trưởng, nhưng chỉ đạt được những thành công rất hạn chế", báo cáo cho biết, ước tính nền kinh tế chỉ tăng trưởng 1,4% trong năm 2025, và dự báo tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm khoảng 1,5%.

Ông Singh cảnh báo triển vọng vẫn "rất nghiêng về phía tiêu cực", đồng thời cho rằng, nước Anh ở một số khía cạnh "vẫn đang sống dựa vào vinh quang trong quá khứ", và những đồn đoán trước ngân sách về khả năng tăng thuế đã kìm hãm hoạt động kinh tế trong những tháng gần đây.

Số liệu chính thức cho thấy, các hộ gia đình Anh vẫn nghèo hơn so với trước đại dịch Covid-19, với thu nhập khả dụng thực tế bình quân đầu người vẫn chưa phục hồi về mức năm 2019 trong bối cảnh khủng hoảng chi phí sinh hoạt kéo dài.

Theo RT

Sáng 27/12, giá vàng thế giới tăng 55,16 USD/ounce, (tương đương 1,23%) so với phiên trước đó, lập đỉnh lịch sử mới ở ngưỡng 4.534 USD/ounce.

Như vậy, trong phiên giao dịch ngày 27/12, giá vàng giao ngay tăng 1,23%, lập đỉnh lịch sử trên 4.534 USD/ounce, chủ yếu nhờ căng thẳng địa chính trị gia tăng và kỳ vọng Fed tiếp tục hạ lãi suất.

Tính từ đầu năm 2025, giá vàng tăng khoảng 72%, trong khi bạc tăng hơn 166%, hướng tới mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1979.

Đà tăng của vàng được hỗ trợ bởi ba yếu tố chính: nhu cầu mua mạnh từ các ngân hàng trung ương, dòng tiền chảy vào các quỹ ETF và môi trường lãi suất thấp sau các đợt cắt giảm của Fed. Bất ổn địa chính trị, chính sách thuế quan của Mỹ và xung đột tại nhiều khu vực tiếp tục củng cố vai trò trú ẩn an toàn của kim loại quý.


Giá vàng thế giới hôm nay tiếp tục tăng. (Ảnh: Thoibaotaichinh).

Theo Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), trong ba năm gần đây, các ngân hàng trung ương toàn cầu mua hơn 1.000 tấn vàng mỗi năm, gấp đôi mức trung bình trước đó nhằm giảm phụ thuộc vào USD và hệ thống tài chính do Mỹ chi phối.

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã ba lần hạ lãi suất trong năm nay và thị trường kỳ vọng sẽ tiếp tục nới lỏng trong năm tới. Môi trường lãi suất thấp, cùng với bất ổn địa chính trị và biến động trên thị trường hàng hóa, tiếp tục củng cố vai trò trú ẩn an toàn của vàng.

Đà tăng mạnh thời gian qua cũng khiến nhiều nhà giao dịch vàng, bạc nhỏ lẻ lo ngại bỏ lỡ cơ hội (FOMO).

Tính chung cả năm, giá vàng tăng mạnh nhất kể từ 1979, nhờ chính sách nới lỏng của Fed, căng thẳng địa chính trị kéo dài, nhu cầu mua vàng của các ngân hàng trung ương, dòng tiền vào ETF và xu hướng giảm vai trò của USD. Cùng kỳ, giá bạc tăng tới 158%, vượt xa mức tăng gần 72% của vàng, nhờ thâm hụt nguồn cung, được xếp vào nhóm khoáng sản quan trọng tại Mỹ và nhu cầu công nghiệp duy trì ở mức cao.

Triển vọng năm 2026 vẫn tích cực khi Fed được kỳ vọng duy trì chu kỳ nới lỏng và đồng USD có xu hướng suy yếu. Tuy nhiên, WGC cảnh báo giá vàng có thể điều chỉnh 5 - 20% nếu kinh tế Mỹ tăng trưởng mạnh và lãi suất quay đầu tăng. Các chuyên gia khuyến nghị vàng chỉ nên chiếm tỷ trọng vừa phải trong danh mục, đóng vai trò đa dạng hóa và phòng ngừa rủi ro.

Diễn biến giá vàng hôm nay
+ Giá vàng trong nước
Sáng ngày 27/12, giá vàng miếng tại Doji và SJC được niêm yết ở mức ở mức 157,4 triệu đồng/lượng, bán ra ở mức 159,4 triệu đồng/lượng, tăng 400.000 đồng/lượng ở cả hai chiều mua - bán so với hôm qua. Hiện chênh lệch giá mua - bán vàng SJC đang là 2 triệu đồng/lượng.

Trong khi đó, giá vàng nhẫn hiện được Doji niêm yết ở mức 154 - 157 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra), giữ nguyên cả hai chiều mua vào và bán ra so với chốt phiên giao dịch trước.

+ Giá vàng quốc tế
Giá vàng thế giới niêm yết trên Kitco ở mức 4.534 USD/ounce, tăng 55,16 USD (tương đương 1,23%) so với phiên trước đó.

Dự báo giá vàng
Thị trường hiện đang định giá khả năng có hai đợt cắt giảm lãi suất của Mỹ trong năm tới. Trong môi trường lãi suất thấp, các tài sản không sinh lợi suất như giá vàng được đánh giá sẽ tiếp tục duy trì nền hỗ trợ vững chắc.

Dự báo về xu hướng giá vàng thế giới, theo các chuyên gia, các yếu tố hỗ trợ giá vàng hiện nay chưa có dấu hiệu suy yếu và nhiều khả năng sẽ tiếp tục duy trì trong thời gian tới, tạo nền tảng cho đà tăng tiếp diễn trong năm 2026.

Cùng chung quan điểm, nhiều tổ chức tài chính lớn cũng đưa ra dự báo tích cực đối với thị trường vàng thế giới. Goldman Sachs đã nâng dự báo giá vàng tháng 12/2026 lên 4.900 USD/ounce, trong khi Morgan Stanley dự báo mức 4.500 USD/ounce vào giữa năm 2026.

Bank of America và JPMorgan thậm chí kỳ vọng giá vàng sẽ vượt mốc 5.000 USD/ounce vào cuối năm 2026.

VietBF@sưu tập

Sáng 27/12, giá dầu WTI ở mức 55,74 USD/thùng, giảm 1,61 USD/thùng, giá dầu Brent của Mỹ ở mức 60,80 USD/thùng, giảm 1,44 USD/thùng so với phiên giao dịch trước.

Giá dầu thế giới giảm mạnh
Giá dầu thế giới hôm nay giảm mạnh khi thị trường thận trọng trước rủi ro địa chính trị, đồng thời chịu áp lực từ lo ngại dư cung toàn cầu.

Theo Reuters, giá dầu giảm sâu trong phiên giao dịch hôm nay khi giới đầu tư cân nhắc các rủi ro tiềm ẩn đối với nguồn cung từ những diễn biến địa chính trị mới, trong bối cảnh thanh khoản thị trường vẫn mỏng sau kỳ nghỉ Giáng sinh.

Bà June Goh, chuyên gia phân tích thị trường dầu mỏ cấp cao tại Sparta Commodities, cho rằng các cuộc không kích nói trên không nhằm vào hạ tầng dầu khí. “Những mục tiêu bị tấn công không liên quan đến đường ống hay các cảng xuất khẩu dầu thô, vì vậy trong bối cảnh thanh khoản thấp dịp Boxing Day, giới giao dịch chủ yếu đứng ngoài quan sát”, bà nhận định.


GIá dầu thế giới hôm nay giảm mạnh. (Ảnh minh họa Futurebridge).

Nigeria là một trong những quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn nhất châu Phi, tuy nhiên hoạt động khai thác và hạ tầng xuất khẩu chủ yếu nằm ở khu vực phía nam, khá xa địa bàn vừa xảy ra đợt không kích.

Những gián đoạn nguồn cung trong thời gian gần đây đã góp phần giúp giá dầu phục hồi từ mức đáy gần 5 năm thiết lập hôm 16/12. Dù vậy, tính chung cả năm, giá dầu vẫn đang hướng tới mức giảm mạnh nhất kể từ năm 2020. So với giá đóng cửa cuối năm 2024, dầu Brent và WTI lần lượt giảm khoảng 17% và 19%, trong bối cảnh sản lượng toàn cầu tăng cao làm dấy lên lo ngại dư cung trong năm tới.

Theo ông Giovanni Staunovo, chuyên gia phân tích của UBS, giá dầu hiện vẫn được nâng đỡ nhờ các gián đoạn xuất khẩu từ Venezuela và Kazakhstan. Tuy nhiên, thị trường vẫn cần theo dõi phản ứng của Điện Kremlin đối với các đề xuất hòa bình mới liên quan đến xung đột Ukraine.

Giới đầu tư cũng đang dõi theo tiến trình đàm phán Nga - Ukraine, bởi bất kỳ thỏa thuận nào đạt được đều có thể dẫn tới việc nới lỏng hoặc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế đối với ngành dầu mỏ Nga, qua đó tác động đáng kể đến cán cân cung - cầu và giá dầu toàn cầu.

Giá xăng dầu trong nước
Tại kỳ điều hành chiều 25/12, giá xăng E5 RON92 giảm 523 đồng/lít, không cao hơn 18.716 đồng/lít. Giá xăng RON95 giảm 614 đồng/lít, không cao hơn 19.006 đồng/lít.

Giá dầu diesel giảm 219 đồng/lít, không cao hơn 17.257 đồng/lít. Giá dầu hỏa giảm 228 đồng/lít, không cao hơn 17.709 đồng/lít. Riêng giá dầu mazut tăng 222 đồng/kg, không cao hơn 13.382 đồng/kg.

Tính từ đầu năm 2025 đến nay, giá xăng trong nước đã trải qua 49 phiên điều chỉnh, gồm 23 phiên giảm, 20 phiên tăng và 6 phiên trái chiều.

VietBF@sưu tập

Nhà đầu tư vàng và bạc đang có một năm “ăn mừng chiến thắng”, trong khi những người lạc quan với tiền số lại bị bỏ lại phía sau.

Trong phiên ngày 26/12, giá vàng tương lai vượt mốc 4.550 USD/ounce và dao động quanh mức cao kỷ lục. Tính từ đầu năm, vàng đã lập hơn 50 kỷ lục giá mới.

Giá bạc cũng tăng vọt lên trên 75 USD/ounce, đánh dấu mức tăng khoảng 150% từ đầu năm đến nay. Đà tăng bùng nổ này được thúc đẩy bởi lo ngại thiếu hụt nguồn cung vật chất, trong bối cảnh nhu cầu công nghiệp duy trì ở mức cao. Giá bạch kim và đồng cũng đồng loạt lập đỉnh trong năm nay.

Diễn biến này làm nổi bật sự phân hóa rõ rệt giữa nhóm kim loại quý và thị trường tiền số. Bitcoin - đồng tiền số lớn nhất thế giới - giảm khoảng 6% từ đầu năm. Ether cũng đang trên đà giảm 12% trong năm.

Ông Louis Navellier, nhà sáng lập Navellier & Associates, nhận định đầu tuần này: “Khi vàng đã tăng gần 70% trong năm 2025, phần lớn tiền số vẫn giảm, đã đến lúc cộng đồng tiền số nên chuyển sang vàng”.

Theo ông Navellier, vàng đang hưởng lợi từ hoạt động mua vào của các ngân hàng trung ương, mức biến động thấp hơn và thanh khoản được cải thiện, vượt trội so với thị trường tiền mã hóa.

Ông Peter Schiff, một người ủng hộ vàng và là nhà phê bình tiền số nổi tiếng, viết trên mạng xã hội X: “Nếu Bitcoin không tăng khi cổ phiếu công nghệ tăng, cũng không tăng khi vàng và bạc tăng, vậy thì khi nào nó sẽ tăng? Câu trả lời là: sẽ không tăng”.

Thị trường tiền số có nguy cơ khép lại năm 2025 trong sắc đỏ. Bitcoin hiện đang cố gắng tránh ba tháng giảm liên tiếp. 

Lần đầu tiên kể từ năm 2014, Bitcoin tách rời khỏi thị trường chứng khoán, dù môi trường pháp lý được đánh giá là thuận lợi hơn và mức độ chấp nhận tiền số trên Phố Wall ngày càng tăng.

Giá Bitcoin gặp khó trong việc phục hồi sau khi các nhà đầu tư nắm giữ dài hạn đã bán ra. Các đợt bán đã kéo giá giảm khoảng 30%, từ mức đỉnh gần 126.000 USD hồi tháng 10 xuống còn hơn 87.000 USD trong phiên ngày 26/12.

Ông Sean Farrell, trưởng bộ phận tài sản số tại Fundstrat, cho biết ông không bất ngờ khi Bitcoin gần đây giao dịch trong biên độ hẹp.

Ông nói trong một video gửi khách hàng: “Các đợt tăng giá cuối năm thường đi kèm với việc nhà đầu tư bán những tài sản kém hiệu quả và mua vào những tài sản tăng giá”.

Theo ông Farrell, nhiều nhà đầu tư hiện không muốn gia tăng rủi ro với một tài sản đã kém hơn thị trường trong phần lớn vài tháng qua.

Dù vậy, ông cho rằng tháng 1 có thể mang lại cơ hội phục hồi, khi dòng tiền từ các nhà đầu tư dài hạn được kỳ vọng sẽ quay lại. “Nếu tháng 12 đóng cửa trong sắc đỏ, lịch sử cho thấy tháng 1 thường sẽ tăng”, ông nói.

Việc Bitcoin giảm giá ba tháng liên tiếp là hiện tượng hiếm, mới chỉ xảy ra 15 lần trong quá khứ.

Công ty nghiên cứu tiền mã hóa 10X Research cũng cho rằng một nhịp phục hồi ngắn hạn có thể sắp diễn ra. Theo báo cáo công bố thứ Sáu, các điều kiện đang dần hội tụ, gồm mức điều chỉnh 30%, giai đoạn giảm kéo dài khoảng 2,5 tháng và các chỉ báo kỹ thuật đã được “thiết lập lại”.

Trong khi đó, các chiến lược gia Phố Wall hạ dự báo giá Bitcoin. Standard Chartered gần đây cắt mục tiêu giá Bitcoin cuối năm từ mức 200.000 USD trước đó xuống 100.000 USD. Ngân hàng này cũng hạ mục tiêu cho năm 2026 từ 300.000 USD xuống 150.000 USD.

VietBF@sưu tập

Mỏ 'vàng đen' 3.000 tỷ USD phát nổ, chất độc phun trào dữ dội, Mỹ hứng cú sốc lớn
Mỏ "vàng đen" này từng được ca ngợi là “biểu tượng hồi sinh” của năng lượng Mỹ trong kỷ nguyên dầu đá phiến. Nhưng giờ đây, nếu không kiểm soát tốt, vùng đất này có thể trở thành bài học đắt giá về cái giá của phát triển thiếu bền vững.



Vùng Permian Basin, trải dài qua bang Texas và New Mexico, từ lâu đã được ví như “trái tim” của ngành dầu khí Mỹ. Với sản lượng chiếm khoảng một nửa tổng lượng dầu thô cả nước, Permian không chỉ là trung tâm năng lượng mà còn là động lực kinh tế chủ chốt của nhiều cộng đồng địa phương. Ước tính, tổng giá trị thị trường của mỏ "vàng đen" này khoảng 3.200 đến 3.700 tỷ USD.

Thế nhưng, bên dưới lớp đất đá dường như đang âm ỉ một mối nguy nghiêm trọng: các mỏ chứa chất thải độc hại, mặn và có tính ăn mòn đang ngày càng chịu áp lực lớn đến mức vỡ tung.

Trong quá trình khai thác dầu đá phiến, các nhà sản xuất không chỉ thu được dầu mà còn kéo theo một lượng lớn nước thải, thường gấp 5 đến 6 lần thể tích dầu. Đây là loại nước có độ mặn cực cao, chứa nhiều hợp chất độc hại, không thể tái sử dụng trong trạng thái nguyên bản. Để xử lý, các công ty đã bơm ngược chúng vào lòng đất. Nhưng theo thời gian, lượng nước được bơm vào ngày càng nhiều khiến áp suất dưới lòng đất tăng vọt.

Tại những vùng trọng điểm như Reeves County, các hồ chứa nước thải ngầm đang rơi vào tình trạng “quá tải”. Nước bắt đầu trào ngược lên các giếng khoan cũ, một số đã bị bỏ hoang từ lâu, tạo thành các vòi phun muối cao tới hàng chục mét. Việc xử lý những sự cố này đôi khi tiêu tốn hàng triệu USD.

Trong một vụ việc năm 2022 tại quận Crane, một cột nước muối cao gần 30 mét bất ngờ phun trào từ một giếng bỏ hoang gần Tubbs Corner. Dù đã được Chevron xử lý và bịt kín, chỉ gần 2 năm sau, một giếng khác trong khu vực lại bắt đầu rò rỉ, cho thấy áp lực ngầm tiếp tục tích tụ và tìm đường “giải tỏa”.

Trước đây, nước thải được bơm xuống các tầng đá sâu, tuy nhiên tình trạng động đất gia tăng khiến Ủy ban Đường sắt Texas, cơ quan quản lý dầu khí tiểu bang, phải ban hành lệnh hạn chế. Giải pháp thay thế là chuyển sang các tầng nông hơn, hấp thụ tới 75% tổng lượng nước thải toàn vùng.

Mặc dù điều này giúp giảm địa chấn, song nó lại gây ra những hệ lụy khác như áp suất tăng nhanh, nước muối lan xa theo các đường nứt hoặc giếng cũ, xâm nhập vào cả các mỏ dầu khí đang khai thác.

Một vụ kiện mới đây cho thấy sự việc đã vượt quá ngưỡng chịu đựng của một số công ty. Công ty Pecos Valley đã đâm đơn kiện đơn vị xử lý nước thải NGL với cáo buộc nước thải của NGL đã tràn vào bốn giếng dầu đang hoạt động, gây thiệt hại đáng kể. Phía NGL bác bỏ các cáo buộc, nhưng vụ kiện đặt ra câu hỏi nghiêm túc về sự an toàn của toàn bộ hệ thống.

Các nhà khai thác buộc phải khoan giếng với cấu trúc bền hơn, sử dụng lớp vỏ thép dày hơn và lớp phủ chống ăn mòn để đối phó với áp suất và nước muối. Những yêu cầu kỹ thuật này khiến chi phí mỗi giếng tăng mạnh. Một quan chức của Chevron cho biết áp lực cao làm gia tăng độ phức tạp và thách thức cơ học trong toàn bộ quá trình khoan và khai thác.

Không chỉ doanh nghiệp, người dân địa phương cũng đang gánh hậu quả. Laura Briggs ở hạt Pecos chứng kiến một giếng trên đất của mình bất ngờ phun nước mặn như vòi cứu hỏa. Phải mất gần 4 tháng và khoảng 350.000 USD để bịt kín giếng đó. Nhiều nông dân lo ngại nếu nước thải xâm nhập vào tầng nước ngầm dùng cho chăn nuôi, hoạt động của họ có thể sụp đổ chỉ sau 1 đêm.

Ủy ban Đường sắt Texas đang đứng trước tình thế khó xử. Ngành dầu khí đóng vai trò quan trọng đối với kinh tế tiểu bang, nhưng nếu để khủng hoảng lan rộng, các cộng đồng từng ủng hộ có thể quay lưng. Áp lực tăng cao khi bang New Mexico, nơi có phần còn lại của vùng Permian, hạn chế việc chôn lấp nước thải, khiến Texas phải "gánh" phần lớn lượng nước này.

Một nghiên cứu sơ bộ của Cục Địa chất Kinh tế thuộc Đại học Texas đã chỉ ra rằng các nhà vận hành đang tiêm nước thải mà không quan tâm đến cách chúng di chuyển ngầm hay ảnh hưởng tới áp suất. Họ cảnh báo hành vi này sẽ dẫn đến lãng phí tài nguyên, làm giảm giá trị kinh tế dài hạn của khu vực và gây ra những biện pháp can thiệp tốn kém từ chính quyền.

Giới chức đã phản ứng bằng cách giám sát sát sao hơn, sử dụng dữ liệu vệ tinh để theo dõi sự biến dạng địa chất, đồng thời bắt đầu áp trần lượng nước thải được phép tiêm vào đất. Cơ quan này cũng đã nhận được khoản ngân sách bổ sung trị giá 101,3 triệu USD, trong đó 100 triệu USD dành để bịt các giếng rò rỉ.

Ngành này đang thử nghiệm nhiều công nghệ xử lý nước thải như bốc hơi, lọc muối để tái sử dụng hay xả vào sông sau xử lý. Song, các giải pháp kể trên đều mới ở giai đoạn thử nghiệm và chưa thể thay thế việc tiêm ngầm trong thời gian ngắn.

Các chuyên gia cảnh báo nếu loại bỏ hoàn toàn tiêm sâu do sợ động đất, lại cấm tiêm nông vì rủi ro trào ngược, mà không áp dụng khoa học để xác định các khu vực có thể tiêm an toàn, thì ngành dầu khí sẽ không còn lối thoát.

VietBF@sưu tập

Sự mâu thuẫn trong cách phản ứng của chính quyền Tổng thống Donald Trump trước hai đợt công bố hồ sơ Jeffrey Epstein đang tạo ra một cơn chấn động chính trị ngay tại thủ đô Washington. Từ thái độ vồn vã ban đầu đến sự phủ nhận quyết liệt sau đó, Nhà Trắng đang tự đẩy mình vào một mê hồn trận của những thông điệp bất nhất.
Mọi chuyện bắt đầu vào ngày 19/12, khi Bộ Tư pháp Mỹ công bố loạt tài liệu đầu tiên về "tỷ phú ấu dâm" Jeffrey Epstein. Thời điểm đó, các quan chức Nhà Trắng đã không giấu nổi sự hào hứng khi hồ sơ có sự xuất hiện của cựu Tổng thống Bill Clinton. Họ nhanh chóng thúc đẩy các chiến dịch truyền thông nhằm xoáy sâu vào các hình ảnh của ông Clinton để gây áp lực lên phe Dân chủ.

Thế nhưng, "gió đổi chiều" chỉ vài ngày sau đó. Khi đợt công bố thứ hai gồm hơn 30.000 trang tài liệu xuất hiện nhiều chi tiết nhắc đến đương kim Tổng thống Donald Trump, thái độ của Nhà Trắng lập tức đảo ngược hoàn toàn. Các quan chức chính quyền bắt đầu hạ thấp giá trị của tập hồ sơ này, cho rằng nhiều nội dung chưa được kiểm chứng, thậm chí là bịa đặt.

Sự thay đổi chóng mặt này đã khiến giới đồng minh thân cận và các chiến lược gia đảng Cộng hòa cảm thấy sốc. Matthew Barlett, một cựu quan chức dưới thời ông Trump, nhận định: "Mọi chuyện thật khó hiểu và ngày càng phức tạp". Ông cho rằng chính những tuyên bố mâu thuẫn này đã ngăn cản tin tức về Epstein lắng xuống, tạo ra một "cơn đau đầu dữ dội" cho chính quyền mà chưa có biện pháp khắc phục nào khả thi.

Sự việc không chỉ dừng lại ở những tuyên bố báo chí mà còn làm nứt vỡ các mối quan hệ chính trị quan trọng. Hạ nghị sĩ Marjorie Taylor Greene, người từng là đồng minh kiên trung nhất của ông Trump, đã công khai bày tỏ sự thất vọng trên mạng xã hội X. Bà cáo buộc Tổng thống gọi bà là "kẻ phản bội" chỉ vì bà đấu tranh yêu cầu công khai hồ sơ và đứng về phía các nạn nhân.

Trong khi đó, bản thân Tổng thống Trump lại có những động thái gây kinh ngạc. Sau khi cấp dưới dành nhiều ngày để tấn công ông Bill Clinton, ông Trump lại bất ngờ lên tiếng bày tỏ sự cảm thông với cựu đối thủ đảng Dân chủ vào ngày 22/12. Ông tuyên bố: "Tôi không thích việc những bức ảnh của Bill Clinton hay của những người khác bị đưa ra. Tôi nghĩ điều đó thật tồi tệ". Dù cả hai cựu Tổng thống đều khẳng định không làm gì sai trái và chưa bị cáo buộc hình sự, nhưng hành động "đi ngược chiều" này của ông Trump đã làm suy yếu hoàn toàn chiến dịch truyền thông trước đó của các trợ lý.

Để cứu vãn uy tín đang sụt giảm, Nhà Trắng đã cố gắng chuyển hướng sự chú ý của công chúng sang các vấn đề kinh tế và chính sách. Thư ký báo chí Karoline Leavitt đã hoạt động hết công suất trên mạng xã hội để quảng bá về sự tăng trưởng kinh tế. Thậm chí, Nhà Trắng còn tung ra một video hoạt họa mang tính khiêu khích về việc "trục xuất những kẻ nằm trong danh sách trẻ hư của ông già Noel" ngay trước thềm Giáng sinh.

Tuy nhiên, bóng ma Epstein vẫn không buông tha. Chính Bộ Tư pháp cũng phải lên tiếng bác bỏ một bức thư giả mạo được cho là của Epstein ký tên, trong đó có nội dung gây sốc nhắm vào Tổng thống. Bộ này khẳng định: "Việc một tài liệu được công bố không đồng nghĩa với các cáo buộc trong đó là đúng sự thật", nhưng cam kết sẽ tiếp tục công khai toàn bộ hồ sơ theo luật định.

Cuộc khủng hoảng hồ sơ Epstein hiện không chỉ làm suy giảm lòng tin của cử tri nòng cốt mà còn đang khiến chính quyền ông Trump mất tập trung vào các ưu tiên điều hành đất nước. Như một cố vấn của Tổng thống đã thừa nhận, thay vì sa lầy vào những lùm xùm này, ông Trump lẽ ra nên bước ra ngoài và nói về việc làm thế nào để cuộc sống của người dân dễ thở hơn.

VietBF@ sưu tập

Nữ diễn viên người Mỹ Imani Smith đã qua đời sau khi bị bạn trai tấn công bằng dao tại bang New Jersey vào tối Giáng sinh. Nghi phạm hiện bị tạm giữ và đối mặt với nhiều cáo buộc nghiêm trọng.

Tối 25/12 theo giờ địa phương, Yahoo News đưa tin nữ diễn viên người Mỹ Imani Smith đã bị đâm tử vong tại một căn nhà ở thành phố Edison, bang New Jersey. Cô trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 26, để lại con trai mới 3 tuổi. Thông tin về sự ra đi của nữ diễn viên trẻ xuất hiện đúng dịp lễ Giáng sinh, khiến nhiều người không khỏi bàng hoàng và đau xót.

Theo thông tin ban đầu, cảnh sát địa phương đã nhanh chóng có mặt tại hiện trường sau khi nhận được cuộc gọi báo về một vụ tấn công đặc biệt nghiêm trọng. Khi tới nơi, lực lượng chức năng phát hiện Imani Smith trong tình trạng nguy kịch với nhiều vết thương nghiêm trọng trên cơ thể.

Nữ diễn viên sau đó được đưa đi cấp cứu khẩn cấp tại bệnh viện đại học Robert Wood Johnson. Dù các y bác sĩ đã nỗ lực cứu chữa, Imani Smith vẫn không qua khỏi do vết thương quá nặng.

Nghi phạm trong vụ án được xác định là Jordan D. Jackson-Small, 35 tuổi. Theo thông tin từ cơ quan điều tra, người đàn ông này là bạn trai của Imani Smith. Jordan D. Jackson-Small hiện đã bị tạm giữ để phục vụ công tác điều tra và thẩm vấn liên quan đến vụ việc.


Nữ diễn viên Imani Smith. Ảnh: GoFundMe
Nhà chức trách cho biết Jordan D. Jackson-Small đang phải đối mặt với hàng loạt cáo buộc nghiêm trọng, bao gồm giết người cấp độ 1, gây nguy hiểm cho trẻ em cấp độ 2, tàng trữ vũ khí với động cơ trái pháp luật cấp độ 3 và tàng trữ vũ khí trái phép cấp độ 4. Các cáo buộc được đưa ra trong bối cảnh vụ tấn công xảy ra tại nơi ở, nơi được cho là có liên quan đến sinh hoạt gia đình của nạn nhân.

Imani Smith, tên đầy đủ là Imani Dia Smith, từng được biết đến là một trong những diễn viên nhí góp mặt trong vở nhạc kịch The Lion King, một trong những tác phẩm thành công nhất của Disney trên sân khấu Broadway. Sự nghiệp nghệ thuật của cô bắt đầu từ khi còn rất nhỏ.

Theo thông tin từ Playbill, Imani Dia Smith từng đảm nhận vai Nala lúc nhỏ trong giai đoạn từ ngày 27/9/2011 đến 23/9/2012. Trong thời gian tham gia vở diễn, cô được đánh giá là một gương mặt trẻ triển vọng, để lại dấu ấn với khán giả nhờ khả năng biểu diễn tự nhiên và giọng hát giàu cảm xúc.

Dù không còn hoạt động sôi nổi trong lĩnh vực giải trí những năm gần đây, Imani Smith vẫn được người thân và bạn bè nhớ đến như một nghệ sĩ trẻ giàu năng lượng, từng có nhiều tiềm năng phát triển trong nghệ thuật.

Sau khi thông tin về sự ra đi của Imani Smith được công bố, gia đình cô đã phát động một chiến dịch gây quỹ trên nền tảng GoFundMe. Bà Kira Helper, dì của Imani Smith, là người đứng ra chia sẻ thông tin và kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng nhằm giúp gia đình vượt qua giai đoạn khó khăn.

Theo nội dung được đăng tải, số tiền quyên góp sẽ được sử dụng để chi trả các chi phí liên quan đến tang lễ của Imani Smith, đồng thời hỗ trợ việc chăm sóc và nuôi dưỡng con trai 3 tuổi của cố diễn viên trong thời gian tới.

Trên trang gây quỹ, người thân của Imani Smith bày tỏ sự tiếc thương sâu sắc trước sự ra đi đột ngột của cô. Gia đình cho biết Imani vẫn còn cả một tương lai phía trước, là người năng động, giàu tình cảm và sở hữu nhiều tài năng nghệ thuật. Vai diễn của cô trong vở nhạc kịch The Lion King được xem là hình ảnh phản chiếu niềm vui và sự sáng tạo mà Imani mang đến cho những người xung quanh.

Hiện vụ việc vẫn đang được cơ quan chức năng bang New Jersey tiếp tục điều tra, làm rõ các tình tiết liên quan. Nhà chức trách cho biết sẽ cung cấp thêm thông tin khi quá trình điều tra có tiến triển mới.

VietBF@ sưu tập

Cơ quan chức năng tại Mỹ đang tiến hành điều tra vụ trộm lô hàng tôm hùm sống đang giao đến chuỗi siêu thị Costco, trong bối cảnh xảy ra nhiều vụ trộm cắp hàng hóa gây thiệt hại lớn.


Tôm hùm được đánh bắt và đưa vào bờ tại bang Maine (Mỹ)

ẢNH: REUTERS

Đài Fox News ngày 27.12 đưa tin cảnh sát đang điều tra vụ trộm lô hàng tôm hùm sống trị giá 400.000 USD (10,5 tỉ đồng) từ một xe tải chở hải sản cho siêu thị Costco tại các bang Illinois và Minnesota ở Mỹ.

Theo ông Dylan Rexing, CEO của dịch vụ hậu cần Rexing Companies, lô hàng đã được nhận tại Taunton (bang Massachusetts) nhưng đã không được giao đến những điểm nhận hàng.

"Đây là một vấn đề lớn trên toàn quốc, ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp và góp phần làm tăng giá cả cho người tiêu dùng", ông Rexing cảnh báo.

Vụ trộm xảy ra sau một vụ việc vận chuyển hải sản hồi đầu tháng này, trong đó hàng hóa đã bị đánh cắp từ cùng một cơ sở ở Massachusetts.

Bộ Giao thông Mỹ đã cảnh báo các cơ quan thực thi pháp luật và các hãng vận tải hàng hóa trên toàn quốc về vấn đề này.

"Trộm cắp hàng hóa đang là mối lo ngại ngày càng tăng đối với hệ thống giao thông vận tải của Mỹ, gây thiệt hại hàng tỉ USD cho nền kinh tế mỗi năm. Những tội phạm này bao gồm các vụ trộm cắp cơ hội nhằm vào các xe kéo, container và hàng hóa tại các trạm dừng xe tải hoặc các trung tâm phân phối đa phương thức và các hoạt động phối hợp cao độ do các mạng lưới tội phạm có tổ chức thực hiện", bộ này cho biết.

"Cả hai loại tội phạm này đều gây ra tổn thất kinh tế đáng kể, làm gián đoạn chuỗi cung ứng và trong một số trường hợp, tài trợ cho các hoạt động bất hợp pháp rộng hơn như buôn bán ma túy, làm hàng giả và buôn người", theo Bộ Giao thông Mỹ.

Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đang điều tra vụ trộm tôm hùm nêu trên, dù chưa có nghi phạm nào được xác định hoặc bị bắt giữ. Các cơ quan thực thi pháp luật địa phương và liên bang, bao gồm cả các văn phòng FBI tại Chicago và Minneapolis, đang phối hợp theo dõi các manh mối.

VietBF@sưu tập

MỹNghệ sĩ Chuck Redd bị kiện vì hủy buổi biểu diễn đêm Giáng sinh do Trung tâm Kennedy đổi tên thành Trump-Kennedy.

Chủ tịch Trung tâm Kennedy ở Washington ngày 26/12 chỉ trích quyết định hủy diễn đêm Giáng sinh của Chuck Redd, đồng thời thông báo sẽ yêu cầu ông bồi thường thiệt hại một triệu USD cho "chiêu trò chính trị này".

"Ông quyết định hủy diễn vào phút chót chỉ vì trung tâm được đổi tên để ghi nhận công lao của Tổng thống Trump đối với di sản quốc gia này. Đây là hành động thiếu thiện chí và gây tổn thất lớn cho một tổ chức nghệ thuật phi lợi nhuận", Richard Grenell, chủ tịch trung tâm, viết trong thư.

Redd không phản hồi yêu cầu bình luận.


Công nhân thêm tên ông Trump vào Trung tâm Kennedy ở thủ đô Washington ngày 19/12. Ảnh: AP

Ông Redd chơi trống và rung cầm, đã phụ trách buổi hòa nhạc Jazz Jams trong kỳ nghỉ lễ Giáng sinh tại Trung tâm Kennedy từ năm 2006. Ngay sau khi Trung tâm Kennedy đổi tên, ông đã quyết định rút khỏi buổi hòa nhạc.

"Khi tôi nhìn thấy trung tâm đổi tên trên trang web và vài tiếng sau tòa nhà cũng đổi tên, tôi đã đưa ra quyết định", ông cho hay, nói thêm sự kiện này vốn là "truyền thống vào Giáng sinh" và ông thường tạo điều kiện cho ít nhất một học viên ngành âm nhạc tham gia.

"Đó là một trong nhiều lý do khiến tôi thấy rất buồn khi phải hủy diễn", ông nói.

Trung tâm Kennedy được xây dựng năm 1964 và mở cửa đón khách từ năm 1971. Trên website, trung tâm mô tả ông Kennedy "đã dành cả đời để ủng hộ và bảo trợ nghệ thuật".

Công trình ban đầu có tên gọi Trung tâm Văn hóa Quốc gia, được khởi xướng năm 1958 bởi tổng thống Dwight D. Eisenhower và huy động đủ vốn dưới thời ông Kennedy. Hai tháng sau khi ông Kennedy bị ám sát tháng 11/1963, tổng thống Lyndon Johnson đổi tên công trình thành Trung tâm John F. Kennedy.

Các thành viên hội đồng quản trị của trung tâm thường được chia đều giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ. Hồi tháng 2, Tổng thống Trump sa thải các thành viên Dân chủ do cựu tổng thống Joe Biden bổ nhiệm và thay thế bằng người của mình. Ông Trump sau đó được bầu làm chủ tịch hội đồng Trung tâm Kennedy, còn ông Grenell được bổ nhiệm là chủ tịch Trung tâm. Nhà Trắng hôm 18/12 thông báo hội đồng quản trị Trung tâm Kennedy đã bỏ phiếu nhất trí đổi tên địa điểm này thành Trung tâm Trump - Kennedy.

VietBF@sưu tập

MỹKhu vực Nam California ghi nhận mùa Giáng sinh lụt lội nhất trong nhiều năm do bão mùa đông, khi lũ bùn, sạt lở nhấn chìm nhà cửa, đường sá.

Cơ quan Dự báo Thời tiết Quốc gia Mỹ ngày 26/12 cảnh báo khu vực hạt Los Angeles tiếp tục đối mặt nguy cơ lũ quét, sạt lở, dù lượng mưa do các trận bão mùa đông gây ra đã giảm.

Wrightwood, thị trấn 5.000 dân cách Los Angeles 130 km về phía đông bắc, những ngày qua hứng chịu lượng mưa tới 300 mm. Mưa xối xả không ngừng đã biến đường sá thành sông, gây lũ bùn cao ngang cửa sổ ôtô, tràn vào nhà cửa.


Ôtô chìm trong lũ bùn ở Wrightwood, California. Ảnh: AP

Lực lượng cứu nạn đã giải cứu hơn 100 người tại hạt Los Angeles ngày 25/12. Trực thăng đã kéo 21 người ra khỏi những chiếc xe mắc kẹt trong lũ bùn. Cảnh sát Los Angeles cũng ghi nhận hơn 350 vụ tai nạn giao thông.

Tính đến ngày 26/12, giới chức bang California đã ghi nhận ít nhất 3 người thiệt mạng, trong đó có một cảnh sát.

Khu phố của bà Sherry Tocco, cư dân thị trấn Wrightwood, bị tàn phá nặng nề, nhiều ngôi nhà bị phá hủy khi dòng sông bùn cuốn qua. Nhà của bà may mắn không bị lũ bùn cuốn trôi. "Nước sông dâng cao, rồi lũ ập đến, tàn phá mọi thứ", bà Tocco nói.

Giới chức cứu hỏa đã giúp bà sơ tán hồi đầu tuần. Bà đã ngủ trong ôtô vào đêm Giáng sinh. Hầu hết thị trấn bị mất điện, khiến nhiều người phải mua củi và gas để nhóm bếp.

Lũ bùn nhấn chìm nhà cửa ở San Bernardino, California. Video: X/SBCountyFire

Manny Simpson, cư dân lâu năm tại Wrightwood, cho biết đây là đợt mưa bão tồi tệ nhất mà ông từng chứng kiến. Tầng hầm nhà ông bị ngập nước, còn nhiều ngôi nhà lân cận bị chôn vùi trong lũ bùn.

Tại thị trấn Lytle Creek gần đó, truyền thông ghi nhận nhà cửa bị ngập trong lũ bùn cao hơn 1,2 mét. "Nhiều người cố gắng ở lại, nhưng không thể ngăn dòng lũ tràn vào nhà", Travis Guenther, dân địa phương, nói.

Đây được xem là mùa Giáng sinh lụt lội nhất trong 54 năm tại khu vực trung tâm thành phố Los Angeles. Khu vực này ghi nhận lượng mưa 76 mm trong ba ngày, trong khi một số vùng ở hạt Ventura ghi nhận lượng mưa lên tới 430 mm. Khoảng 44% chuyến bay tại sân bay San Francisco đã bị hoãn ngày 26/12 do gió mạnh.

VietBF@sưu tập

Được ban hành nhằm quét sạch văn hóa "sa đọa" tại thủ phủ Tallahassee, đạo luật cấm nhận quà của bang Florida sau hai thập kỷ vẫn đang đẩy các chính trị gia vào những tình huống trớ trêu, trong khi các dòng tiền khổng lồ vẫn tìm được lối mòn để chảy vào chính trường.


Tom Lee, cựu chủ tịch Thượng viện Florida. Ảnh: Politico

Không khí Giáng sinh sớm tại Hạ viện Florida hồi đầu tháng 12 vừa qua đã bị dội một gáo nước lạnh theo cách không ai ngờ tới. Sau khi nhận được những túi quà tri ân từ Ủy ban Bảo tồn Cá và Động vật Hoang dã Florida — bao gồm loa bluetooth, cốc giữ nhiệt Yeti và chăn logo bang — các nghị sĩ đã phải đối mặt với một cuộc "truy thu" khẩn cấp.

Ngay trong ngày hôm đó, các nhân viên quản trật tự đã phải gõ cửa từng văn phòng để thu hồi toàn bộ số quà tặng này. Lý do rất đơn giản nhưng đanh thép: chúng vi phạm đạo luật cấm nhận quà đã tồn tại suốt 20 năm qua tại bang này. Sự nghiêm khắc của luật lệ khiến các nghị sĩ đôi khi phải dè chừng ngay cả với một chai nước được tặng, tạo nên những tình huống "dở khóc dở cười" trong giao tiếp hàng ngày.

Đạo luật này không tự nhiên ra đời. Nó là kết quả của một giai đoạn đầy tai tiếng vào thập niên 1990 và đầu những năm 2000. Cựu chủ tịch Thượng viện Florida, ông Tom Lee, người từng thúc đẩy đạo luật, đã ví Tallahassee thời điểm đó như "Sodom và Gomorrah" — hai thành phố biểu tượng cho sự sa đọa.

Vào thời điểm đó, các sai phạm diễn ra như một thông lệ: nghị sĩ gây áp lực để nhà vận động hành lang trả tiền cho các chuyến du lịch Nam Phi, sử dụng thẻ tín dụng của các bên vận động để thanh toán ăn uống, hay thậm chí là dùng máy bay riêng của công ty cờ bạc để đi đánh bạc tại Canada. Để chấm dứt tình trạng nghị sĩ "sống nhờ" tiền của các bên lợi ích, từ ngày 1/1/2006, Florida đã áp dụng một trong những quy định nghiêm khắc nhất nước Mỹ: cấm tuyệt đối việc nhận bất kỳ lợi ích có giá trị nào từ các nhà vận động hành lang hoặc tổ chức thuê họ.

Dù được ví như một "bức tường thép", đạo luật này đang dần bộc lộ những góc khuất và sự biến tướng. Luật sư kỳ cựu Mark Herron nhận định rằng, thay vì triệt tiêu lợi ích nhóm, luật vô tình khiến các mối quan hệ trở nên mang tính "giao dịch" hơn. Tiền không còn đổ vào những bữa ăn trực tiếp mà được rót vào các ủy ban chính trị — nơi quản lý lỏng lẻo hơn — để từ đó chi trả ngược lại cho các nghị sĩ dưới danh nghĩa gây quỹ.

Thực tế cho thấy, các "ông lớn" vẫn tìm được cách để thể hiện sự hào phóng của mình. Chỉ riêng trong năm 2025, Walt Disney và Universal đã chi trả hàng trăm nghìn USD cho các hoạt động ăn uống, giải trú và lưu trú thông qua các tổ chức chính trị. Những khoản chi này vẫn được coi là hợp lệ vì chúng được ghi nhận dưới hình thức hỗ trợ sự kiện gây quỹ.

Ngay cả các quan chức cao cấp nhất cũng không đứng ngoài những tranh cãi. Thống đốc Ron DeSantis từng bị khiếu nại về một máy chơi golf mô phỏng trị giá 28.000 USD được tặng năm 2019. Tuy nhiên, ủy ban đạo đức đã bác bỏ đơn khiếu nại với lý do thiết bị này được đặt trong khu nhà phụ của dinh thự và thuộc tài sản của bang, không phải quà tặng cá nhân.

Bất chấp những hoài nghi về kẽ hở và sự phản đối từ các doanh nghiệp nhà hàng tại Tallahassee, nhiều chính trị gia vẫn kiên quyết bảo vệ đạo luật. Thượng nghị sĩ Don Gaetz, Chủ tịch Ủy ban Đạo đức và Bầu cử Thượng viện, cho biết ông vẫn thường xuyên trả lại các giỏ trái cây được gửi đến văn phòng.

Đối với ông Gaetz và những người ủng hộ, sự cứng nhắc này là cần thiết để duy trì tính liêm chính: "Tôi ủng hộ luật này vì không muốn cảm thấy mắc nợ bất kỳ ai. Nếu nới lỏng luật, mọi thứ sẽ trượt dốc rất nhanh".

Câu chuyện về những túi quà Giáng sinh bị thu hồi tại Florida không chỉ là một tình huống khó xử về mặt xã hội, mà còn là minh chứng cho cuộc chiến không hồi kết giữa nỗ lực kiểm soát đạo đức và những biến tướng tinh vi của quyền lực chính trị.

VietBF@ sưu tập

Chỉ sau 3 tháng làm quen, hẹn hò rồi yêu đương, chị Trần Thị Hà kết hôn với anh Paul Drake - người đàn ông Mỹ cao gần 2 m, từng mất vợ vì bạo bệnh.


Chị Hà và anh Paul Drake tiến đến hôn nhân chỉ sau vài tháng hẹn hò.
Ở tuổi 41, chị Trần Thị Hà (sinh năm 1984, quê Đồng Nai, sống và làm việc tại TP.HCM) không còn đặt nặng chuyện kết hôn. Cuộc sống của chị trôi qua bình lặng cho đến một ngày tháng 5 năm nay, khi chị gặp anh Paul Drake (sinh năm 1967, quốc tịch Mỹ) trong hoàn cảnh hết sức tình cờ.

Hôm đó, anh Paul bước ngang qua quán cà phê nơi chị Hà làm việc. Người đàn ông ngoại quốc cao gần 2 m, nổi bật giữa phố xá đông đúc TP.HCM, khiến chị chú ý không phải vì ngoại hình, mà bởi vẻ mặt hiền lành và ánh mắt đượm buồn.

Ít ai biết phía sau ánh mắt ấy là một quãng đời nhiều mất mát. Anh Paul từng có một gia đình hạnh phúc và 3 người con. Tuy nhiên, biến cố ập đến khi vợ anh mắc bạo bệnh. Trong suốt 5 năm, anh gác lại công việc, dành toàn bộ thời gian chăm sóc vợ trên giường bệnh. Khi vợ qua đời, anh rơi vào khoảng trống kéo dài, mang theo nỗi buồn âm ỉ suốt nhiều năm.

Chuyến du lịch Việt Nam vào tháng 5 là lần đầu tiên anh Paul cho phép bản thân bước ra khỏi những ngày tháng cô độc. Cũng chính trong hành trình ấy, anh gặp chị Hà.

Chỉ sau 3 tháng làm quen, hẹn hò rồi yêu đương, chị Hà kết hôn với anh Paul. Với chị, đây không phải là quyết định chóng vánh mà là "đúng người, đúng thời điểm” và xứng đáng với sự chờ đợi của chị suốt bao năm.


Chuyến du lịch "chữa lành" ở TP.HCM của anh Paul đưa đến cơ duyên bất ngờ với người phụ nữ Việt nhỏ nhắn.
Tình yêu "sét đánh"
Sau lần ghé quán đầu tiên, anh Paul quay lại nhiều lần. Ban đầu chỉ là những cuộc trò chuyện ngắn, sau đó là những lời mời đi ăn riêng. Chị Hà ngầm hiểu người đàn ông này muốn làm quen với mình. Sự chân thành, nhẹ nhàng của anh khiến chị cảm thấy an toàn.

Chuyến đi của anh Paul kéo dài 14 ngày. Khi trở về Mỹ, khoảng cách địa lý nửa vòng Trái Đất không làm mối liên hệ giữa họ đứt đoạn. Ngày nào anh cũng nhắn tin, gọi điện, hỏi han cuộc sống của chị Hà. Chỉ hơn một tháng sau, anh quyết định quay lại Việt Nam.

"Anh nói nhớ tôi quá”, chị kể.

Tháng 8, anh Paul trở lại TP.HCM. Lần này, anh không chỉ đến để gặp lại người phụ nữ bé nhỏ mình yêu thương, mà còn mang theo quyết định quan trọng: gắn bó lâu dài.

Trước khi gặp anh Paul, chị Hà từng trải qua nhiều mối quan hệ. Chị quen hai người Việt Nam và có khoảng 5 mối tình chính thức. “Qua tuổi kết hôn rồi nên tôi cũng không áp lực. Tôi không sợ già, không sợ ế. Môi trường hiện đại rồi, ai cũng có lựa chọn riêng”, chị nói.

Ở tuổi 41, chị Hà tự tin mình vẫn có thể chờ đúng người. Chị không đặt ra tiêu chuẩn cụ thể cho bạn đời. Chỉ cần người đó tốt tính, hiền lành, đàng hoàng. Với chị, giàu nghèo không quan trọng.


Chỉ qua vài ngày trò chuyện, chị Hà biết đây chính là người đàn ông của cuộc đời mình.
Dù anh Paul không phải mẫu đàn ông “đúng gu”, chị Hà chọn anh vì đức tính. Chị tâm sự nhiều người cần thời gian rất dài để tìm hiểu, còn chị chỉ cần 1-2 ngày là biết người này tốt.

"Nếu không lấy thì sợ vuột mất anh”, chị nói.

Khi chị Hà đề cập chuyện kết hôn, anh Paul đồng ý ngay. Trong suốt thời gian yêu nhau, hai người chưa từng cãi vã hay to tiếng. Với chị Hà, anh Paul giống bố chị, một người đàn ông hiền lành, tử tế và đàng hoàng. Chị tâm sự yêu người nước ngoài rất khác. Anh chu đáo, cưng chiều, tôn trọng phụ nữ, biết cách làm người mình yêu vui.

Dù có sự khác biệt về tuổi tác, văn hóa và ngôn ngữ, anh Paul luôn nhường nhịn. Đi chơi ở đâu, ăn món gì, chị Hà là người quyết định.

Chênh lệch vóc dáng giữa hai người trở thành điểm thú vị trong cuộc sống hôn nhân. Chị Hà cao 1,50 m, còn anh Paul gần 2 m.

“Hôn thì tôi phải nhón chân, còn anh cúi xuống. Tôi nhỏ nên anh cõng tôi, cho tôi ngồi lên cổ như con nít. Cảm giác bé nhỏ trong vòng tay người yêu rất thích, hạnh phúc vì được che chở”, chị chia sẻ.

Kết hôn bất ngờ
Chỉ sau khoảng 3 tháng tìm hiểu, cả hai đăng ký kết hôn và tổ chức lễ đính hôn tại quê nhà Đồng Nai của chị Hà.

Thông tin này khiến nhiều người xung quanh bất ngờ. Khi chị Hà gọi điện báo gia đình về ngày đính hôn, người thân không khỏi ngạc nhiên. Tuy nhiên, bố mẹ chị không phản đối. Với họ, điều quan trọng nhất là con gái hạnh phúc.

Bố mẹ chị Hà không quan trọng chuyện con rể là người Việt hay người nước ngoài, họ luôn tôn trọng vì đó là lựa chọn của con gái.

Cuộc hôn nhân của 2 người khiến gia đình, họ hàng bất ngờ nhưng đều chúc phúc.
Về phía anh Paul, mẹ anh là người hiền từ và ủng hộ lựa chọn của con trai. Hai người con của anh ban đầu có chút bối rối khi biết bố chuẩn bị tái hôn, nhưng sau đó cũng gửi lời chúc phúc.

“Các con đã lớn, hiểu và tôn trọng quyết định của bố”, chị Hà nói.

Để chuẩn bị cho hôn lễ, chị Hà là người trực tiếp giải thích cho chồng từng phong tục cưới hỏi của Việt Nam. Từ tráp lễ, sính lễ, của hồi môn đến lễ gia tiên, ra mắt họ hàng tất cả đều là những điều mới mẻ với anh Paul.

“Anh lắng nghe rất kỹ và luôn tôn trọng văn hóa của tôi”, chị cho biết.

Hai người chính thức tổ chức hôn lễ vào tháng 9. Với anh Paul, việc tái hôn ở tuổi ngoài 50 không còn là rào cản. Các con đã trưởng thành, anh sống tự do và chọn hạnh phúc cho riêng mình.

“Quan trọng nhất không phải quốc tịch hay tuổi tác, mà là sự tử tế và cảm giác an toàn khi ở bên nhau”, chị Hà nói.

VietBF@ sưu tập

Ít nhất 3 người đã thiệt mạng khi các cơn bão lớn gây mưa lũ nghiêm trọng trên diện rộng tại bang California (Mỹ) trong kỳ nghỉ Giáng sinh, trong bối cảnh giới chức cảnh báo nguy cơ thời tiết cực đoan vẫn chưa chấm dứt.
Các cơ quan chức năng cảnh báo nguy cơ thời tiết xấu vẫn chưa kết thúc, khi dự báo cho thấy khu vực này sẽ còn hứng chịu thêm mưa trong những ngày tới.


Mỹ hứng mưa lũ kinh hoàng tuần lễ Giáng Sinh, California ngập trong bùn đất, Ảnh: Reuters
Mưa lớn đã khiến nhiều khu vực ở miền bắc và miền nam California bị ngập lụt, buộc lực lượng cứu hộ phải triển khai các hoạt động ứng cứu suốt kỳ nghỉ lễ. Các đội cứu hộ đã giải cứu nhiều người dân bị mắc kẹt do nước lũ dâng cao, trong đó có những trường hợp phải đi sơ tán.

Giới chức cho biết, mực nước lũ tại một số khu vực đã lên tới hơn 1 mét, kèm theo bùn đất và dòng chảy xiết, gây thiệt hại đáng kể cho nhà ở, phương tiện và cơ sở hạ tầng. Nhiều tuyến đường bị phong tỏa, trong khi hàng nghìn người được khuyến cáo hạn chế di chuyển.

Theo dự báo thời tiết, một đợt mưa mới dự kiến sẽ đổ xuống California vào cuối tuần này, với lượng mưa từ 30 đến 100 mm, làm gia tăng nguy cơ lũ lụt và sạt lở đất. Ít nhất 32 triệu người, bao gồm cư dân tại các khu vực đô thị lớn như Los Angeles và San Francisco, hiện vẫn đang trong tình trạng cảnh báo lũ lụt.

Thời tiết xấu cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động đi lại trong giai đoạn cao điểm sau Giáng sinh. Hàng trăm chuyến bay trên khắp nước Mỹ đã bị hoãn hoặc hủy, trong đó các hãng hàng không khuyến cáo hành khách theo dõi sát tình hình thời tiết và chủ động điều chỉnh kế hoạch di chuyển.

Giới chức California tiếp tục kêu gọi người dân nâng cao cảnh giác, tuân thủ các khuyến cáo an toàn và chuẩn bị cho khả năng mưa lớn kéo dài trong những ngày tới.

VietBF@ sưu tập

Tổng thống Trump mới đây đã tặng tổng thống Hàn Quốc chiếc chìa khóa Nhà Trắng cuối cùng trong số 5 chiếc chìa khóa vàng duy nhất được sản xuất.


Chiếc chìa khóa vào Nhà Trắng do ông Trump thiết kế. Ảnh: Kang Hoon Sik.
Trong bài đăng trên Facebook, Kang Hoon Sik - Chánh văn phòng của Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung - cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trao chìa khóa Nhà Trắng cho Đại sứ Hàn Quốc tại Mỹ, Kang Kyung Wha, sau khi bà chính thức trình Thư ủy nhiệm vào ngày 17/12.

Tới hôm 24/12, Tổng thống Lee đã nhận được chìa khóa Nhà Trắng này, Korea Times dẫn lời ông Kang.

Chánh văn phòng của tổng thống Hàn Quốc chia sẻ thêm ông Lee là người thứ 5 nhận được chìa khóa vàng vào Nhà Trắng.

“Tổng thống Trump đã gửi cho Tổng thống Lee chiếc chìa khóa vàng cuối cùng trong số 5 chiếc duy nhất của Nhà Trắng được sản xuất”, ông Kang viết.

Những hình ảnh được đăng tải trên mạng cho thấy món quà khắc dòng chữ "chìa khóa Nhà Trắng" và được đặt trong hộp gỗ trang trọng, in hình tòa nhà quyền lực nhất nước Mỹ.

Đây được cho là hành động đáp lễ của ông Trump sau những món quà mà Tổng thống Lee đã tặng ông trong chuyến thăm Hàn Quốc hồi tháng 10.

Món quà đặc biệt
Theo Yonhap, chiếc chìa khóa vàng - do chính ông Trump thiết kế - được xem là món quà mang tính biểu tượng dành cho những vị khách đặc biệt.

Trước đó, ông Kang cho hay chìa khóa này từng được trao cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, cựu Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso, CEO Tesla Elon Musk và siêu sao bóng đá Cristiano Ronaldo.

Con rể của ông Trump, Jared Kushner, đã viết trong hồi ký của mình rằng khi Tổng thống Trump trao chiếc chìa khóa vàng đầu tiên cho Thủ tướng Netanyahu vào năm 2020, ông nói: "Ngay cả sau khi tôi rời nhiệm sở, chỉ cần ông đưa chiếc chìa khóa này đến cổng chính Nhà Trắng, họ sẽ cho ông vào".

Tuy nhiên, số lượng thực sự của món quà này gây tranh cãi.

Trước đó, theo Chosun Ilbo, món quà lưu niệm chìa khóa vàng lần đầu tiên thu hút sự chú ý của công chúng vào ngày 16/4/2020. Trong bối cảnh suy thoái kinh tế do đại dịch Covid-19 gây ra, ông Trump đã mời các tài xế xe tải đến bãi cỏ phía Nam Nhà Trắng và trao tặng chìa khóa.

Thiết kế của chiếc chìa khóa được cho trùng khớp với bức ảnh mà Chánh văn phòng Kang đăng tải trên Facebook. Vào thời điểm đó, Business Insider mô tả đây là chìa khóa vàng bí ẩn.

Khi được hỏi về mục đích của chìa khóa, người phát ngôn Nhà Trắng khi đó, Judd Deere, trả lời rằng: "Chiếc chìa khóa là món quà kỷ niệm từ tổng thống dành cho các tài xế để đánh dấu dịp này, và cảm ơn họ vì công việc tuyệt vời mà họ đã làm cho toàn thể người dân Mỹ trong thời điểm đặc biệt”.

Vào giai đoạn cao trào trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm 2024, ông Trump cũng gặp cựu Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso tại Tháp Trump ở New York và tặng chìa khóa Nhà Trắng.

Thời điểm đó, động thái này gây ra nhiều ý kiến trái chiều vì một số người cho rằng món quà không phù hợp vì ông không còn đương chức.

Sau nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, một số chìa khóa được cho đã xuất hiện trên các trang web bán đấu giá. Một chiếc được bán với giá 3.670 USD vào ngày 13/9/2023.

Trang web đấu giá cho biết chiếc chìa khóa này đến từ “bộ sưu tập cá nhân của một thành viên cấp cao trong nhóm thân cận của Tổng thống Donald Trump”, đồng thời lưu ý những chiếc chìa khóa như vậy “được chế tạo đặc biệt và tặng cho các quan chức nước ngoài cùng nhân vật VIP khác trong chính quyền Trump-Pence”.

Trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, một số chiếc chìa khóa Nhà Trắng tiếp tục được trao.

Theo Chosun, vào tháng 8, trong bối cảnh các cuộc thảo luận về việc chấm dứt xung đột Nga - Ukraine diễn ra, ông Trump đã tặng chìa khóa cho các nhà lãnh đạo châu Âu.

Hình ảnh từ cuộc gặp cho thấy những chiếc hộp gỗ đựng chìa khóa được xếp chồng lên nhau trên "Bàn Kiên Định" (Resolute Desk) trong Phòng Bầu dục.

Ông Trump cũng tặng chiếc chìa khóa cho Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev và Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan - những người đã đến thăm Nhà Trắng vào tháng 8 để ký kết thỏa thuận hòa bình.

Chosun đưa tin ông Trump đích thân chọn một chiếc khăn choàng cho phu nhân của ông Aliyev và chỉ thị cho nhân viên đảm bảo chiếc chìa khóa được đặt trong túi quà của ông Aliyev, nói rằng đó là chìa khóa Nhà Trắng do chính ông thiết kế.

Tỷ phú Elon Musk đã nhận chìa khóa tại Phòng Bầu dục vào ngày 30/5, cùng ngày ông từ chức người đứng đầu "Bộ Hiệu quả Chính phủ" (DOGE).

Mới đây nhất, vào ngày 17/11, cầu thủ bóng đá Ronaldo nhận được "chìa khóa Nhà Trắng mang tính nghi lễ" tại Phòng Bầu dục.

Động thái đáp lễ
Theo ông Kang, trong cuộc trao đổi với đại sứ Hàn Quốc, Tổng thống Trump đã nhắc đến mối quan hệ cá nhân với Tổng thống Lee, đồng thời nói rằng: "Tôi thực sự rất thích ông ấy".

Trong chuyến thăm thành phố Gyeongju vào cuối tháng 10, trước thềm hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), ông Lee đã tặng ông Trump bản sao vương miện vàng Cheonmachong - bảo vật tiêu biểu của vương quốc Silla cổ đại.

Đồng thời, tổng thống Lee cũng trao cho nhà lãnh đạo Mỹ huân chương cao quý nhất của nhà nước Hàn Quốc.

Trong bài đăng, Chánh văn phòng tổng thống Hàn Quốc cho rằng rằng món quà của ông Trump "thể hiện rõ mối quan hệ vững chắc giữa Hàn Quốc và Mỹ".

Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc đánh giá món quà mang ý nghĩa biểu tượng, phản ánh mức độ gắn bó và tin cậy trong quan hệ song phương giữa Seoul và Washington.

VietBF@ sưu tập

Các hãng hàng không tại Mỹ đã phải hoãn và hủy hàng ngàn chuyến bay trong ngày 26.12, do ảnh hưởng của bão tuyết Devin xảy ra vào dịp cao điểm đi lại.

Cơ quan thời tiết quốc gia Mỹ (NWS) cảnh báo về bão Devin sẽ gây điều kiện giao thông nguy hiểm cho khu vực Ngũ Đại Hồ ở phía bắc nước Mỹ, kéo dài đến vùng New England ở đông bắc Mỹ, Reuters đưa tin.

NWS cho biết thời tiết khắc nghiệt sẽ tiếp diễn đến ngày 27.12 theo giờ địa phương, thêm rằng khu vực thành phố New York và đảo Long Island ở bang New York có thể xảy ra tuyết rơi dày 10 - 20 cm.


Hành khách đợi tại sân bay John F. Kennedy, bang New York, Mỹ ngày 18.11

ẢNH: REUTERS

Theo trang dữ liệu chuyến bay FlightAware, đã có hơn 1.800 chuyến bay bị hủy và hơn 22.300 chuyến bị hoãn do ảnh hưởng của bão Devin, tính đến chiều 26.12. Hơn một nửa số chuyến gián đoạn trên xảy ra ở các sân bay John F. Kennedy, Newark Liberty và LaGuardia thuộc bang New York.

Một số hãng hàng không bị ảnh hưởng lớn nhất như JetBlue, United Airlines và American Airlines thông báo miễn phí thay đổi vé cho những khách bị chậm kế hoạch bay.

Trước khi cơn bão mùa đông xuất hiện, bang New York và New Jersey đã ban bố tình trạng khẩn cấp về khả năng tuyết rơi diện rộng.

New Jersey và bang Pennsylvania đã ban hành các hạn chế đối với xe thương mại trên một số tuyến đường, bao gồm nhiều đường cao tốc liên bang. Cơn bão tuyết sẽ khiến việc đi lại khó khăn do tuyết phủ ngập đường. Ngoài ra, còn có khả năng xảy ra tình trạng cành cây gãy đổ chắn đường và mất điện cục bộ.

Ngoài tình hình bão tuyết ở phía bắc, Mỹ cũng vừa ghi nhận đợt mưa lớn và lũ quét tại bang California. Ít nhất 3 người chết tại California do ảnh hưởng của thời tiết cực đoan vài ngày qua, theo Đài NBC.

Tình hình mưa lũ tại California đã giảm nhẹ, song giới chức vẫn đang để cảnh báo lũ quét đến ngày 27.12 do lo ngại nguy cơ chảy tràn.

VietBF@sưu tập

MỹLuật cấm nhận quà của Florida khiến các nghị sĩ rơi vào nhiều tình huống khó xử, khi thậm chí phải từ chối một chai nước được tặng.

Đầu tháng 12, mỗi thành viên Hạ viện Florida nhận được túi quà Giáng sinh sớm từ Ủy ban Bảo tồn Cá và Động vật Hoang dã Florida, gồm loa bluetooth, cốc giữ nhiệt Yeti in dòng "Go Outdoors Florida", một chiếc chăn nhỏ có logo Florida.

Nhưng đến cuối ngày, các nhân viên tại Văn phòng Chánh quản trật tự của Hạ viện Florida phải tới gõ cửa từng văn phòng nghị sĩ để thu hồi túi quà, bởi chúng có thể bị coi là vi phạm một đạo luật ban hành cách đây 20 năm.

Đạo luật này có hiệu lực từ ngày 1/1/2006, cấm các nghị sĩ và những người giữ chức vụ cao trong chính quyền bang Florida nhận bất kỳ lợi ích có giá trị nào từ các nhà vận động hành lang hoặc các tổ chức thuê họ. Các nhà vận động hành lang cũng được yêu cầu công khai số tiền họ nhận được từ bên thuê.

Luật được nghị viện Florida thông qua sau hàng loạt sự việc bị báo chí phanh phui vào thời điểm đó, như một thượng nghị sĩ bang gây sức ép để các nhà vận động hành lang chi trả cho chuyến đi Nam Phi, tình trạng nhiều nghị sĩ thường xuyên gọi các bên vận động, xin số thẻ tín dụng để trả tiền ăn uống, hay việc một công ty cờ bạc đã thuê máy bay đưa 4 nghị sĩ đến sòng bạc ở Canada.

Vào thời điểm được ban hành, đây được xem là một trong những luật "cấm nhận quà" nghiêm khắc nhất nước Mỹ. Nó nhiều lần đẩy các nghị sĩ vào tình thế "dở khóc dở cười", khiến họ khó xử ngay cả khi muốn nhận những món quà nhỏ nhặt như một chai nước.

Tom Lee, cựu chủ tịch Thượng viện Florida, chồng của hạ nghị sĩ Laurel Lee, người từng thúc đẩy đạo luật, cho rằng đây là quy định nghiêm khắc nhưng đúng đắn.

"Rất khó mô tả cho công chúng thấy bức tranh về Tallahassee, thủ phủ Florida, thời thập niên 1990, đầu những năm 2000, nơi chẳng khác gì Sodom và Gomorrah, hai thành phố nổi tiếng sa đọa trong Kinh Thánh", ông Lee nói. "Khi đó, nhiều nghị sĩ trên thực tế sống nhờ vào tiền của các bên vận động hành lang. Sai phạm tràn lan, gần như là thông lệ, không phải ngoại lệ".


Tom Lee, cựu chủ tịch Thượng viện Florida. Ảnh: Politico

Tuy nhiên, cùng với thời gian, luật cấm nhận quà trên thực tế bị phớt lờ hoặc bị lách theo nhiều cách khác nhau, trong khi ngày càng nhiều người hoài nghi về khả năng hạn chế lợi ích nhóm của nó.

Mark Herron, luật sư kỳ cựu về đạo đức và bầu cử ở Tallahassee, cho rằng luật cấm nhận quà đã khiến các nghị sĩ gặp nhiều khó khăn hơn trong giao tiếp xã hội, đồng thời thúc đẩy các nhóm lợi ích, nhà vận động hành lang rót tiền vào những ủy ban chính trị được quản lý lỏng lẻo, bên đứng ra trả tiền cho các nghị sĩ.

"Trước khi có luật cấm nhận quà, các nhà vận động hành lang có thể xây dựng quan hệ với nghị sĩ thông qua việc cùng ăn uống. Sau khi có luật, các mối quan hệ mang tính 'giao dịch' hơn, xoay quanh các khoản đóng góp cho ủy ban chính trị và chiến dịch tranh cử của nghị sĩ", ông Herron giải thích.

Luật cũng vấp phải phản ứng dữ dội từ các chủ nhà hàng ở Tallahassee, những người cho rằng quy định này bóp nghẹt doanh thu của họ. Tuy nhiên, mọi nỗ lực điều chỉnh luật đến nay đều không có tiến triển.

Một số nhà vận động hành lang ở Tallahassee từ chối thảo luận về luật cấm nhận quà, hay cách họ tương tác với các nghị sĩ.

Việc Thống đốc Ron DeSantis có tuân thủ luật cấm nhận quà hay không cũng bị đặt dấu hỏi trong suốt nhiệm kỳ. Năm 2024, ủy ban đạo đức của Florida đã bác bỏ đơn khiếu nại liên quan đến máy chơi golf mô phỏng trị giá 28.000 USD, được doanh nhân bất động sản Mori Hosseini gửi đến dinh thống đốc DeSantis năm 2019.

Ủy ban kết luận máy chơi golf này không phải quà tặng và thuộc tài sản của bang, do được đặt trong phòng tập thể dục tại khu nhà phụ của dinh thự.

Trong khi đó, các nghị sĩ vẫn có thể "nhận quà" bằng cách tham gia các sự kiện được tài trợ, miễn là chi phí được ủy ban chính trị của họ lo liệu. Những sự kiện này được tổ chức như các hoạt động gây quỹ, nên những khoản chi hay ưu đãi dành cho nghị sĩ vẫn được coi là hợp lệ.

Hồ sơ tài chính chiến dịch cho thấy chỉ riêng trong năm 2025, các công viên giải trí của Walt Disney đã góp gần 800.000 USD dưới hình thức ăn uống, giải trí và lưu trú cho các tổ chức chính trị, trong đó có đảng Cộng hòa Florida, các quỹ lãnh đạo của hai đảng tại lưỡng viện Florida.

Universal, vận hành các công viên giải trí ở miền trung bang, cũng thực hiện các khoản chi tương tự trong năm nay, với 450.000 USD cho tiền lưu trú, vé vào cửa, ăn uống.

Dù luật cấm nhận quà tồn tại những kẽ hở như vậy, thượng nghị sĩ Don Gaetz, Chủ tịch Ủy ban Đạo đức và Bầu cử của Thượng viện Florida, vẫn gọi đây là "một luật tốt".

"Tôi ủng hộ luật cấm nhận quà, bởi tôi không muốn cảm thấy mắc nợ bất kỳ ai vì sự hào phóng của họ", ông Gaetz nói. Gần đây, ông đã trả lại những giỏ trái cây được gửi đến văn phòng mình. "Nếu nới lỏng luật, mọi thứ sẽ trượt dốc rất nhanh".

VietBF@sưu tập

DOGE tuyên bố giúp chính phủ Mỹ tiết kiệm được số tiền khổng lồ, song các khoản cắt giảm dường như đã bị thổi phồng hoặc sai lệch nghiêm trọng.

Trong năm 2025, Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) do tỷ phú, ông trùm công nghệ Elon Musk dẫn dắt đã thực hiện hàng loạt biện pháp cắt giảm đối với hệ thống liên bang Mỹ. Mặc dù con số 29.000 lần cắt giảm được nhắc đến nhiều lần, các báo cáo phân tích cho thấy thực tế phức tạp hơn về cả quy mô lẫn tác động thực sự.

DOGE trong năm qua đã gây nhiều sóng gió trên chính trường Mỹ với các đợt cắt giảm nhân sự hàng loạt, tinh giản bộ máy chính phủ. Cách làm việc của DOGE làm dấy lên nhiều tranh cãi, do hành động quá nhanh và mạnh tay, cắt giảm dù chưa hiểu rõ vai trò của vị trí tương ứng.

Hồi tháng 3, DOGE đẩy Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia (NNSA), thuộc Bộ Năng lượng Mỹ, vào tình cảnh rối ren khi sa thải nhầm hàng loạt nhân sự quan trọng, thậm chí có những người có giấy phép an ninh cấp Q, cho phép tiếp cận tài liệu mật về hạt nhân. Bộ Năng lượng Mỹ sau đó đã phải can thiệp, đảo ngược các quyết định nhân sự của DOGE.

Dù gây ra nhiều xáo trộn như vậy, DOGE trên thực tế đã không làm được những gì Musk tuyên bố: Giảm chi tiêu liên bang 1.000 tỷ USD trước tháng 10. Chi tiêu liên bang của Mỹ năm qua không giảm xuống, mà trái lại còn tăng lên.


Tỷ phú Elon Musk khoe chiếc áo có tên Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) tại Nhà Trắng hồi tháng 3. Ảnh: AFP

Nguyên nhân bắt nguồn từ việc nhiều khoản tiết kiệm lớn nhất mà DOGE tuyên bố cuối cùng lại không đúng. Và dù DOGE đã thực hiện hàng nghìn đợt cắt giảm nhỏ, gây chấn động cho các bên nhận viện trợ nước ngoài, doanh nghiệp nhỏ tại Mỹ và những đơn vị cung cấp dịch vụ địa phương, con số đó chỉ chiếm phần nhỏ so với quy mô ngân sách liên bang.

Ví dụ, trong danh sách các hợp đồng và khoản trợ cấp bị hủy bỏ mà DOGE công bố, 13 mục lớn nhất đều sai lệch.

Đứng đầu danh sách là hai hợp đồng của Bộ Quốc phòng, một về công nghệ thông tin và một về bảo trì máy bay. DOGE liệt kê chúng vào diện "chấm dứt" và tuyên bố việc hủy bỏ này giúp tiết kiệm ngân sách 7,9 tỷ USD. Song tuyên bố trên là không chính xác. Hai hợp đồng vẫn được thực hiện bình thường và khoản tiền tiết kiệm được chỉ là con số ảo trên sổ sách.

Tính chung lại, chỉ riêng hai mục sai lệch đó đã có giá trị lớn hơn tổng 25.000 khoản tiết kiệm khác mà DOGE tuyên bố đạt được.

Trong 40 khoản tiết kiệm lớn nhất từ danh sách của DOGE, truyền thông Mỹ chỉ ra rằng chỉ 12 mục "có vẻ chính xác", phản ánh đúng những khoản cắt giảm thực tế.

Những phân tích mới nhất làm dấy lên câu hỏi liệu DOGE có thực sự cắt giảm ngân sách hay không.

Musk từng nói DOGE sẽ là "tổ chức minh bạch nhất từ trước đến nay trong chính phủ" và sẽ mang sự chính xác từ thế giới công nghệ vào bộ máy nhà nước. Tuy nhiên, họ lại trở nên thiếu minh bạch, che đậy việc thiếu tiến triển bằng những thông tin sai lệch, tẩy xóa dữ liệu và cách kế toán khó hiểu mà hiếm doanh nghiệp tư nhân nào chấp nhận được.

Một số nhân viên DOGE vẫn làm việc trong chính quyền Trump, chủ yếu thuộc các dự án công nghệ. Tuy nhiên, nỗ lực cắt giảm ngân sách của nhóm hiện có vẻ đã khép lại, ngay cả khi hệ lụy từ động thái sa thải nhân viên liên bang và cắt trợ cấp vẫn còn đó. Trang web nơi DOGE thống kê các thành tựu mang tên "Bức tường Biên lai" đã không cập nhật kể từ ngày 4/10.

Nhà Trắng từ chối trả lời các câu hỏi cụ thể về hoạt động của DOGE, thay vào đó chỉ đưa ra một tuyên bố chung chung về các mục tiêu mà Tổng thống Trump hướng tới.

"Tổng thống đã cam kết cắt giảm lãng phí, gian lận và lạm dụng trong bộ máy chính quyền cồng kềnh của chúng ta", một phát ngôn viên cho hay.

Trong một cuộc phỏng vấn podcast, Musk cho biết DOGE đã "thành công ở mức độ nào đó" trong việc cắt giảm chi tiêu. Tuy nhiên, ông cũng nói rằng nếu có thể quay ngược thời gian, ông sẽ không thực hiện việc này một lần nữa.

"Thay vì làm DOGE, lẽ ra tôi nên tập trung cho các công ty của mình", Musk nói.

Những khoản cắt giảm ảo

Để phân định giữa những khoản cắt giảm khống và thành công của DOGE, các nhà phân tích đã xem xét hồ sơ liên bang 40 mục lớn nhất trên "Bức tường Biên lai" và phát hiện sai sót trong ít nhất 28 trường hợp.

Theo đó, DOGE tính hai lần cho việc hủy cùng một khoản tài trợ của Bộ Năng lượng, khiến con số tiết kiệm ảo tăng thêm 500 triệu USD.

Một hợp đồng mà DOGE tuyên bố chấm dứt thực chất đã bị chính quyền Biden hủy bỏ từ nhiều tuần trước khi nhóm này bắt đầu hoạt động. Ba mục khác trong danh sách của DOGE đã hết hạn. Đó là những hợp đồng từ thời đại dịch nhằm cung cấp xét nghiệm Covid-19 miễn phí cho những người không có bảo hiểm. Ban đầu, các hợp đồng được phép chi tiêu tối đa tổng cộng 12,2 tỷ USD, nhưng chưa bao giờ đạt đến mức này. Sau đó, chúng đã kết thúc đúng hạn hồi tháng 5. Dù vậy, DOGE vẫn nhận công là đã "khai tử" chúng và giúp tiết kiệm 6 tỷ USD.

7 chương trình DOGE tuyên bố đã chấm dứt trên thực tế vẫn hoạt động, trong đó có 4 chương trình được khôi phục theo phán quyết từ tòa án.

Với 16 trường hợp, DOGE đã thổi phồng các khoản cắt giảm. Nhiều mục, trong đó có hai hợp đồng lớn của Bộ Quốc phòng, đã dùng chiêu trò kế toán để tạo ra những khoản "tiết kiệm" vốn ít có tác động thực tế. DOGE hạ "giá trị trần" của các hợp đồng, tức giảm hạn mức lý thuyết mà chính phủ có thể chi trả, mà không làm thay đổi chi tiêu thực tế.

"Việc hạ hạn mức tối đa của thẻ tín dụng có giúp bạn tiết kiệm được đồng nào không?", Travis Sharp, nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm Đánh giá Chiến lược và Ngân sách, nơi chuyên nghiên cứu về chi tiêu liên bang, đặt câu hỏi. "Câu trả lời là không".

Trong một trường hợp, DOGE khiến tuyên bố của mình trở nên khó kiểm chứng. Họ tuyên bố đã tiết kiệm được 312 triệu USD bằng cách hủy một hợp đồng của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), nhưng từ chối nêu đó là hợp đồng nào với lý do đang tranh tụng.

Một trường hợp khác liên quan đến hợp đồng công nghệ thông tin thời hạn 10 năm của Bộ Quốc phòng với công ty CACI. DOGE tuyên bố đã cắt giảm 700 triệu USD chi tiêu cho hợp đồng này. Tuy nhiên, một lần nữa, họ chỉ đơn giản là hạ mức trần từ 5,7 tỷ USD xuống 5 tỷ USD.

Giám đốc điều hành CACI John Mengucci khẳng định thay đổi đó là vô nghĩa. "Nó không thay đổi bất cứ điều gì đối với công ty này", ông nói. CACI vốn luôn dự kiến được thanh toán khoảng 2 tỷ USD trong suốt thời hạn hợp đồng. Và ngay cả khi hợp đồng đạt mức trần, Mengucci cho biết Bộ Quốc phòng vẫn có thể tăng mức đó lên.

"Doanh thu không hề giảm", ông nói.

Một phát ngôn viên Bộ Quốc phòng cho hay các hợp đồng thường đạt đến mức giá trị trần, nhưng ông cũng lưu ý rằng số tiền tiết kiệm từ một hợp đồng của Bộ Quốc phòng có thể được chuyển sang những khoản đầu tư ưu tiên cao hơn, cho thấy mục tiêu không nhất thiết là để cắt giảm chi tiêu tổng thể.

Những sai sót khác trên trang web của DOGE đã được xóa bỏ theo thời gian.

Vào ngày danh sách xuất hiện lần đầu tiên, tuyên bố lớn nhất là hợp đồng trị giá 8 tỷ USD của Bộ An ninh Nội địa vốn bị sai lệch tới 1.000 lần. Hợp đồng này thực chất chỉ trị giá 8 triệu USD. Sai sót trên cùng những lỗi khác đã bị xóa sau khi bị truyền thông phát hiện.

Quyền cắt giảm ngân sách liên bang chưa bao giờ thực sự nằm trong tay Musk mà thuộc về quốc hội. Và kể từ khi DOGE bắt đầu hoạt động, các nghị sĩ mới chỉ thông qua duy nhất một đạo luật nhằm thu hồi những khoản chi tiêu đã được phê duyệt, bằng cách cắt kinh phí viện trợ nước ngoài và các chương trình phát thanh truyền hình công cộng.

Nhóm của Musk cũng không can thiệp những phần lớn nhất và đang ngày càng phình to trong ngân sách liên bang là các chương trình chăm sóc y tế Medicare và Medicaid, an sinh xã hội hay lãi vay nợ liên bang.

Cắt thật, đau thật

Mặc dù vậy, nỗ lực của DOGE đã dẫn đến một số đợt cắt giảm thực tế khiến hàng loạt văn phòng trực thuộc chính phủ phải đóng cửa, các chương trình bị hủy bỏ và tước đi lương thực, thuốc men cũng như những khoản hỗ trợ khác của người dân.

Đối với những người phụ thuộc vào các khoản hỗ trợ trên, tác động ập đến rất bất ngờ và tàn khốc.

DOGE ban đầu chấm dứt gần như mọi hợp đồng và khoản tài trợ tại USAID, đồng thời tìm cách sa thải hầu hết nhân viên của họ khi Musk tuyên bố đưa cơ quan này vào "máy nghiền". Một số chương trình viện trợ sau đó được khôi phục, nhưng hàng nghìn chương trình khác bị hủy bỏ.

DOGE đã chấm dứt 13 khoản tài trợ của tổ chức Kế hoạch Quốc tế Mỹ, trong đó có một dự án viện trợ lương thực ở Ethiopia và một chương trình giáo dục tại Nepal giúp các bé gái học hết cấp hai để tránh bị ép kết hôn sớm.

Việc chấm dứt đột ngột này giúp tiết kiệm 11,7 triệu USD, nhưng để lại hậu quả ở những nơi tiếp nhận hỗ trợ. "Khi chúng tôi rời đi, nhiều phụ huynh không còn đủ khả năng cho con đi học nữa", Shanna Marzilli, giám đốc điều hành tổ chức Kế hoạch Quốc tế Mỹ, nói về thực tế ở Nepal.

Tại Sudan, việc gián đoạn và cắt giảm tài trợ khiến nhóm cứu trợ Alight phải ngừng cung cấp lương thực và thuốc men cho người tị nạn, dù sau đó tổ chức này đã bù đắp được khoảng trống kinh phí nhờ các khoản đóng góp tư nhân. Ở những nơi khác, Alight đã ngừng cung cấp dịch vụ hoàn toàn.

Theo Scott Roehm, quan chức cấp cao tại Trung tâm Nạn nhân Tra tấn, tổ chức của ông đã nhận được lệnh ngừng cung cấp các khoản tài trợ từ USAID và Bộ Ngoại giao vào ngày 24/1. Ba ngày sau, họ phải ngừng trả lương cho 75% nhân viên, buộc tổ chức phải đóng cửa các trung tâm tư vấn và phục hồi chức năng cho hàng nghìn người.

Roehm cho hay ông đặc biệt lo ngại về khả năng xảy ra các vụ tự tử. Khoảng 1/4 số nạn nhân bị tra tấn mà tổ chức này hỗ trợ gần đây có biểu hiện muốn tự tử.

Những khoản cắt giảm này rất nhỏ so với những tuyên bố khổng lồ từ DOGE. Đó cũng là lý do DOGE tiết kiệm được rất ít nhưng lại gây ra quá nhiều xáo trộn. Đối với các doanh nghiệp nhỏ và cộng đồng địa phương, những khoản cắt giảm hỗ trợ dù tương đối khiêm tốn cũng mang lại tác động vô cùng lớn.

"Chính những con số nhỏ đó lại gây tổn thương cho mọi người", Lisa Shea Mundt, lãnh đạo công ty Pulse of GovCon chuyên theo dõi các hợp đồng chính phủ, cho biết.

Khối lượng cắt giảm khổng lồ tạo cảm giác DOGE đang rà soát chính phủ một cách tỉ mỉ, không bỏ sót bất kỳ lãng phí nhỏ nào. Nhưng thực tế, đại đa số các khoản họ cắt giảm lại không được bao nhiêu, ít nhất là xét trên phương diện tài chính, vì nó không có các khoản giá trị lớn tới hàng tỷ USD.

Tổng cộng, chính quyền Trump năm nay chấm dứt nhiều hợp đồng hơn so với chính phủ năm ngoái. Tuy nhiên, theo giới chuyên gia, số tiền thực tế được "giải tỏa cam kết", tức khoản tiền chính phủ đã cam kết chi nhưng sau đó rút lại, trong năm 2025 chỉ cao hơn vài tỷ USD so với những năm gần đây.

Trong nhiều thập kỷ, chính phủ đã cấp kinh phí cho các nhà phân tích bên ngoài để nghiên cứu xem những chương trình sử dụng tiền thuế có thực sự hiệu quả hay không và làm thế nào để cải thiện chúng. Đây chính là công việc phục vụ cho sứ mệnh làm cho chính phủ hoạt động hiệu quả hơn của DOGE.

Tuy nhiên, DOGE cũng cắt giảm cả hợp đồng của những chương trình này.

"Mọi việc họ làm dường như không liên quan gì đến hiệu suất", LaDonna Pavetti, chuyên gia cao cấp tại MEF Associates, nhận định. Công ty bà đã bị hủy một số hợp đồng vốn nhằm mục đích giúp các chương trình chống nghèo đói của liên bang hoạt động hiệu quả hơn.

Trong các trường hợp khác, DOGE thậm chí còn "nhận vơ" rằng đã hủy bỏ những dự án mà họ còn chưa từng đụng đến.

Nghệ sĩ Margo Sawyer tại Texas từng ký hợp đồng với Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp của chính phủ để thiết kế một tác phẩm điêu khắc cho trụ sở tòa án liên bang ở Salt Lake City.

Tuy nhiên, vào ngày 2/1, bà thông báo với chính phủ rằng mình muốn chấm dứt hợp đồng do các chi phí phát sinh ngoài dự kiến. Trong hồ sơ chính phủ, hợp đồng của bà bị hủy bỏ theo "thỏa thuận chung" với khoảng 245.000 USD được thu hồi.

Nhưng đến mùa hè năm nay, nó lại xuất hiện trong danh sách các khoản chi mà DOGE đã cắt giảm. "Thật đau lòng khi thấy mọi người hân hoan, vui sướng kiểu như 'ồ, chúng ta đã hủy được một dự án nghệ thuật'", Sawyer nói.

Sawyer khẳng định chính bà mới là người chủ động chấm dứt hợp đồng với chính phủ, không phải DOGE.

VietBF@sưu tập

Chuyện quái gì thế này? Zohran Mamdani bổ nhiệm nữ ủy viên cứu hỏa thành phố New York đầu tiên là người đồng tính nữ, người KHÔNG HỀ có kinh nghiệm chữa cháy


Thị trưởng đắc cử thành phố New York, Zohran Mamdani, đã bổ nhiệm cựu trưởng dịch vụ cấp cứu y tế Lillian Bonsignore vào vị trí ủy viên Sở Cứu hỏa thành phố New York trong chính quyền sắp tới của ông.

Bà sẽ trở thành người phụ nữ thứ hai và là người đồng tính công khai đầu tiên giữ chức vụ Ủy viên Cứu hỏa trong lịch sử thành phố New York.

Trong cuộc họp báo hôm thứ Ba, khi công bố việc bổ nhiệm, Mamdani mô tả Bonsignore là “một nhà lãnh đạo quan tâm đến công việc của mình bởi vì chính bà ấy đã từng làm điều đó”.

Tuy nhiên, ông Bonsignore chưa từng làm lính cứu hỏa. Sau hơn 30 năm làm kỹ thuật viên y tế khẩn cấp (EMT), ông Bonsignore đã nghỉ hưu khỏi Sở Cứu hỏa New York (FDNY) với chức vụ Trưởng bộ phận điều hành dịch vụ cấp cứu y tế vào năm 2022.

“Tôi hiểu rõ công việc. Tôi biết những gì lính cứu hỏa cần, và tôi có thể truyền đạt điều đó đến chính quyền này, những người sẵn sàng lắng nghe,” Bonsignor nói.

“Tôi biết EMS cần gì. Tôi đã làm việc trong lĩnh vực EMS hơn 30 năm rồi.”


Theo CBS, trong vai trò mới, bà Bonsignore sẽ giám sát khoảng 11.000 lính cứu hỏa, 4.500 nhân viên cấp cứu và hơn 2.000 nhân viên dân sự.

Hiện tại, vị trí này do Mark Guerra, một lính cứu hỏa kỳ cựu của Sở Cứu hỏa New York (FDNY), đảm nhiệm. Ông tiếp quản vị trí này sau khi cựu Ủy viên Robert S. Tucker từ chức, với lý do là lập trường của Mamdani về Israel.

Thông tin thêm từ News 12 Connecticut :

Năm 2019, bà đã làm nên lịch sử khi được bổ nhiệm làm trưởng bộ phận điều hành dịch vụ cấp cứu y tế (EMS) của Sở Cứu hỏa Thành phố New York (FDNY), trở thành người phụ nữ đầu tiên và người thuộc cộng đồng LGBTQ+ công khai đầu tiên nắm giữ chức danh này trong sở.

Bà Bonsignore cho biết các ưu tiên hàng đầu của bà bao gồm cải thiện thời gian phản hồi, giáo dục cộng đồng, phòng ngừa và bình đẳng về tiền lương.

“Đây thực sự là một công việc mà mọi người không thể sống thiếu. Chúng ta phải đảm bảo rằng chúng ta đang chăm sóc hệ thống cấp cứu y tế của mình,” ông Bonsignore nói.

Thị trưởng đắc cử Mamdani cho biết ông cũng sẽ giữ lại Ủy viên Sở Vệ sinh Javier Lojan và Ủy viên Quản lý Khẩn cấp Thành phố New York Zachary Iscol làm ủy viên tạm quyền để duy trì sự ổn định trong các sở này trong mùa tuyết rơi.