(Washington Post) – Dân chủ vào tối thứ Tư chính thức đề cử Thượng nghị sĩ Kamala Harris (Dân chủ – California) làm ứng cử viên phó tổng thống ra tranh cử cùng Joe Biden, đưa cựu Tổng biện lư California trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên trở thành liên danh tranh cử của một chính đảng, trong khi cựu Tổng thống Barack Obama gởi những lời quở trách khắt khe dành cho người kế nhiệm – đương kim Tổng thống Donald Trump.
1. Harris: “quái thú” và “thuốc chủng ngừa kỳ thị”
Bài phát biểu chấp nhận đề cử vào tối thứ Tư là cơ hội cho Harris xác định bản thân – sau chiến dịch sơ bộ 2020 của bà bị thất bại sớm, và vào lúc mà bà không chỉ quan trọng đối với hy vọng của Dân chủ mà c̣n được xem là người mang tiêu chuẩn của họ trong các cuộc bầu cử tổng thống trong tương lai.
Harris có hai tuyên bố nổi bật:
“Tôi biết một con quái thú khi tôi nh́n thấy,” và “Không có thuốc chủng ngừa cho kỳ thị.”
“Tôi phải đấu tranh cho trẻ em và nạn nhân hành hung t́nh dục,” Harris nói. “Tôi đấu tranh chống lại các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia. Tôi chiến đấu với những ngân hàng lớn nhất, và giúp hạ được một trong những trường đại học kiếm lợi nhuận lớn nhất. Tôi biết một quái thú khi tôi nh́n thấy nó.”
Tuyên bố này, tương tự như tuyên bố được Harris sử dụng khi vận động sơ bộ, được ứng cử viên Phó Tổng thống đưa ra trước khi quay sang nhắm vào Tổng thống Trump, nhưng nó rơ ràng nó nhằm để vẽ một bức tranh. Đây là sự ám chỉ tinh tế, nhưng không phải là lời bóng gió kinh khủng đối với tính cách của người đang làm chủ pḥng Bầu dục. Trên thực tế, Harris trước đây cũng dùng từ tương tự bằng cách khiêu khích thẳng thừng ông Trump, “và ngay bây giờ chúng ta có một quái thú trong Toà Bạch Ốc.” Harris cũng nhắc đến từ này khi nói về kinh nghiêm từng làm công tố viên, t́m cách biến trách nhiệm với tiến bộ thành điều tích cực.
Harris sau đó miêu tả bất công chủng tộc là “một vi trùng,” giống như đại dịch virus corona. “Con vi trùng này, không có mắt, và nó biết chính xác chúng ta nh́n nhau như thế nào, và chúng ta đối xử với nhau như thế nào,” bà Harris nói. “Và hăy nói rơ. Không có thuốc chủng ngừa cho kỳ thị.”
Bài phát biểu của ứng cử viên Phó tổng thống Dân chủ không trực tiếp tấn công nhiều vào ông Trump – theo vai tṛ truyền thống của liên danh, nhưng dường như dọn đường cho việc này sau đó.
Kamala Harris ngày từ đầu bài phát biểu, nhắc lại bố mẹ bà đă gặp nhau như thế nào, và bà được sinh ra và trưởng thành ở Oakland. Đây được xem là lời đáp trả cho những lời đồn vô căn cứ ngoài kia, rằng bà không đủ tiêu chuẩn làm Phó Tổng thống hay Tổng thống.
2. Obama phá vỡ truyền thống, tấn công gay gắt tổng thống kế nhiệm
Trong nhiều năm, ông Trump xây dựng nghề nghiệp chính trị của ḿnh bằng cách sử dụng Obama như một “ông kẹ” – chủ yếu là dẫn đầu phong trào cho rằng Obama không được sinh ra ở Mỹ và v́ vậy không đủ tiêu chuẩn làm tổng thống.
Bất chấp điều này, Obama vào năm 2016 vẫn đối xử tốt với ông Trump, trong suốt thời gian chuyển quyền êm thấm. Thậm chí, cựu Tổng thống c̣n gọi cuộc trao đổi sau bầu cử giữa họ là “hoàn hảo” và “khích lệ.”
Vào tối thứ Tư, Obama đă phá vỡ giao ước truyền thống hậu bầu cử. Trong khi gia tăng chỉ trích người kế nhiệm, nhưng lần này Obama đi xa hơn.
“Tôi chưa bao giờ mong người kế nhiệm sẽ ủng hộ tầm nh́n hay tiếp tục những chính sách của tôi,” Obama nói. “Nhưng hy vọng, v́ lợi ích của quốc gia chúng ta, Donald Trump có thể thể hiện một số quan tâm đến công việc một cách nghiêm túc, rằng ông ta có thể cảm nhận sức nặng của văn pḥng và t́m thấy một số tôn trọng đối với nền dân chủ đang được ông ta trông nom.”
Obama cho rằng, người mà ông hy vọng sẽ trưởng thành trong công việc những cuối cùng lại thất bại, thậm chí ông ta c̣n không thử. “Ông ta chưa bao giờ thử,” Obama nói. “Trong gần 4 năm qua cho đến giờ, ông ta không quan tâm đến để tâm vào công việc, không quan tâm đến việc t́m ra tiếng nói chung, không quan tâm đến sử dụng quyền lực tuyệt vời để giúp bất cứ ai ngoại trừ bản thân và bạn bè thân hữu, không quan tâm đến việc đối xử nhiệm kỳ tổng thống như điều ǵ khác hơn là một chương tŕnh truyền h́nh thực tế mà ông ta có thể dùng để lôi kéo sự chú ư.”
“Donald Trump không trưởng thành trong công việc v́ ông ta không thể. Và những hậu quả của thất bại đó rất nghiêm trọng. 170.000 người Mỹ mất mạng. Hàng triệu công ăn việc làm biến mất trong khi những người ở trên cao lại kiếm được hơn bao giờ hết,” Obama nói tiếp.
Ư kiến này tương đồng với ư kiến trong bào phát biểu của cựu Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama vào tối thứ Hai, khi bà bảo, ông Trump “không thể đáp ứng thời gian này. Ông ta đơn giản không thể là người chúng ta cần cho cho chúng ta.”
Barack Obama cũng cho rằng, ông Trump đă sử dụng lực lượng thực thi công lực làm thế chấp chính trị và ngăn chặn “sự thật, khoa học và logic” nhằm có lợi cho “những điều bịa đặt.”
“Không có ǵ trong số này gây tranh căi,” Obama nói, trước khi nhắc đến bài phát biểu của ḿnh tại đại hội đảng Dân chủ năm 2004. “Những điều này không phải là nguyên tắc của Cộng hoà hay Dân chủ. Chúng là nguyên tắc của người Mỹ. Nhưng vào lúc này, tổng thống này, và những người ủng hộ ông ấy đă cho thấy họ không tin vào những điều này.”
Cựu Tổng thống dành phần lớn bài phát biểu theo kiểu hùng biện có tư tưởng cao như trong diễn văn 2004, và bảo đảm cho cựu Phó tổng thống của ḿnh. Nhưng quyết định tấn công mạnh mẽ ông Trump chắc chắn là quyết định được ông đưa ra sau những năm ông Trump lăng phí rất nhiều chuẩn mực chính trị Mỹ.
3. Hillary Clinton biến thất vọng thành lời kêu gọi hành động
Kể từ khi thất bại bất ngờ vào năm 2016, Hillary Clinton đă đổ lỗi cho một loạt những yếu tố khác, nhiều trong số chúng đáng tin cậy trước việc thất cử với tỉ lệ sít sao.
Nhưng vào tối thứ Tư, Hillary t́m cách biến sự thất vọng lâu nay của ḿnh thành lời kêu gọi hành động hiệu quả hơn.
Nhắc đến thất bại của chính bản thân, cựu Ngoại trưởng kêu gọi Dân chủ không nên quá tự tin hoặc xem thường.
“Trong 4 năm, mọi người nói với tôi: ‘Tôi không nhận ra ông ta nguy hiểm như thế nào,’ ‘Tôi ước ǵ ḿnh đă quan tâm,’ hay tệ hơn, ‘Tôi lẽ ra nên bỏ phiếu,’” bà Clinton nói. “Lần này không thể là một bầu cử ‘sẽ,’ ‘có thể’ hay là ‘lẽ ra.’”
“Và đừng quên,
Joe và Kamala có thể thắng bằng 3 triệu phiếu bầu mà vẫn thất cử, cứ lấy tôi làm ví dụ. V́ vậy, chúng ta cần con số áp đảo để Trump không thể lén lút hoặc trộm đường chiến thắng.”
Ḍng cuối cùng có thể được xem là ám chỉ đến can thiệp của Nga và những yếu tố khác mà bà Clinton cho rằng đă khiến cho chiến thắng của Trump không hợp pháp. Nó cũng có thể được xem ám chỉ đến sự can thiệp của ông Trump vào bầu cử 2020 với Bưu điện Hoa Kỳ. Nhưng tác động rơ ràng như nhau.
Hương Giang (Theo Washington Post)