Những cú “gài bẫy” dễ thương ở đất Sài Gòn
Chập thiệt chứ đùa. Sài Gòn lâu lâu như muốn “gài bẫy” người ta, mà toàn là bẫy… dễ thương. Như bữa đi thay pin cái đồng hồ, vô tiệm hỏi, chị chủ tỉnh queo bảo: pin thường 60 ngàn, pin “mác” Thụy Sỹ 150 ngàn, rồi chị tự chọn giùm luôn: “Em lấy loại 60k nè, chất lượng gần như nhau, khác cái mác thôi!” Ra chợ hẻm mua con cá chép, người ta nói 90 ngàn, trả còn 60 ngàn. Anh bán cá chẳng quen biết, gật đầu: “Thôi em đưa 60k cũng được, hôm nào ghé gửi anh 30k sau.” Quen biết gì đâu, tui xù thì sao? Ổng vẫn cười.
Sáng đi bộ, ghé anh Hai miền Tây bán rau. Thấy mớ rau xanh mướt, quơ luôn 50 ngàn. Tới lúc móc ví mới nhớ mình… mặc đồ ngủ, đâu có đem bóp. Anh Hai cười tươi như nắng: “Thôi khỏi, chừng nào anh gặp tui lại, trả sau cũng được mà.” Thế là nguyên một tuần sau, phải ráng đi bộ đúng cái đường đó, đúng cái giờ đó, chỉ để gặp lại anh Hai rau trả tiền cho yên cái bụng. Sài Gòn gài bẫy kiểu đó, chấp nhận “mắc bẫy” mà vẫn thấy vui.
Tết nhất, người ta tăng giá – Sài Gòn chỉ tăng thêm… 5 ngàn
Ở chỗ khác, bát bún ốc, bún dọc mùng ngày Tết có thể vọt lên 120–150 ngàn, coi như chuyện thường. Sài Gòn thì khác. Có cái quán nhỏ, viết tờ A4 treo ngay cửa: “Vì dịp Tết, quán phải thuê nhân công giá mắc hơn, nên giá mỗi tô xin phụ thu thêm 5k, thành 30k.” Thằng em ngoài Bắc vô Sài Gòn bán bánh canh cá lóc xứ Quảng, Tết năm rồi nó ở lại bán, chỉ dám tăng đúng 5 ngàn một tô. Ba ngày Tết, tính sổ xong, gom tiền lời đi mua vàng. Nó cười: “Lấy đông bù giá là vậy đó anh.”
Chợ búa ở Sài Gòn ít nói thách, giá bao nhiêu mua bấy nhiêu. Đâu có như chỗ khác: cái áo đề 780 ngàn, kêu còn 180 ngàn, vẫn… bán luôn. Ông anh Sài Gòn ra Hà Nội, ghé quán trà đá vỉa hè. Uống xong, tính tiền: “20 ngàn một ly trà đá.” Ông kêu: “Sao mắc dữ vậy?” Chủ quán tỉnh bơ: “Ối dồi, trà Thái nó đắt lắm. Mà dân Sài Gòn thiếu gì tiền.” Dân Sài Gòn “thiếu gì tiền” nên ở nhà mình chỉ ngồi ly cà phê 12 ngàn, wifi phủ phê, trà đá châm miễn phí suốt ngày, chắt chiu từng đồng mà sống. Nghe qua thấy buồn cười, nghĩ kỹ lại thấy thương.
Thành phố không thiếu tiền, nhưng luôn dành sẵn phần cho người khó
Sài Gòn không thiếu tiền, nhưng quan trọng hơn là không nỡ để ai thiếu một cơ hội lót dạ qua bữa. Như cây xăng ở Tô Hiến Thành, quận 10, các y bác sĩ góp tiền lại, đổi ra tiền lẻ 5 ngàn, bỏ vô cái thùng mica đặt ngoài đường với dòng chữ: “Nếu bạn gặp khó khăn hãy lấy 3 tờ.” Ba tờ là 15 ngàn – đủ cho một suất cơm bé mọn cho người cơ nhỡ. Không hỏi tên, không giấy tờ, ai cần cứ lấy.
Sài Gòn còn có anh bảo vệ Lâm Văn Cuộc ở quán cà phê đường Mạc Thị Bưởi. Thấy ai hư xe, hết xăng, anh đều xúm vô giúp, chiết xăng từ xe mình cho người ta chạy tiếp. Ai móc tiền biếu, anh lắc đầu: “Khỏi mà! Xe tôi lúc nào cũng đầy bình, cho một chai xăng xị rưỡi, hai xị có đáng là bao.” Rồi anh Nguyễn Văn Hiếu – quê Tiền Giang – lên Sài Gòn làm bảo vệ. Hết giờ làm, anh trải chiếu ngoài vỉa hè, dựng tấm bảng: “Có tiền cũng vá, không tiền cũng vá. Đừng ngại, kêu vá liền. 24/24.” Ở một thành phố được gọi là “đầu tàu kinh tế cả nước”, những tấm bảng như vậy chính là thứ làm người ta nhớ mãi.
Những “chập mạch” ấm lòng giữa phố xá bon chen
Nhiều người viết về Sài Gòn bằng cả một đời thương nhớ. Có cô chú sinh ra, lớn lên ở đây, 67 tuổi rồi mà vẫn cười hiền: “Tôi quá rành về người Sài Gòn. Sài Gòn luôn rộng lượng, bao dung và hào phóng. Sài Gòn như người Cha, luôn dang tay ôm hết những người phương xa đến lập nghiệp. Thành công hay thất bại, Sài Gòn vẫn vậy. Vẫn rất Sài Gòn.” Người tỉnh vào, lơ ngơ hỏi đường: “Anh ơi, chợ Dân Sinh đi hướng nào?” Anh Sài Gòn chỉ tận tình: “Đây, đường này, qua hai ngã tư là tới, nhìn bên phải. Đi chợ phải không? Nhớ trả giá nghen, không thôi bị hớ đó, họ thách dữ lắm!” Đã chỉ đường còn dặn dò như người quen, trong khi đâu đó người ta hỏi chỉ nhận lại câu cộc lốc: “Đ… biết!”
Có người đi xa, nhìn Sài Gòn bây giờ với những chung cư cao vút, cao ốc như cây bút cắm thẳng lên trời, rồi chép miệng: “Sài Gòn xưa của tui đó, còn Sài Gòn bây giờ thì khác hẳn. Bọn lừa đảo như ruồi…” Đúng, thời nào cũng có kẻ xấu, lừa đảo, bịp bợm đủ trò. Bởi vậy người Sài Gòn bây giờ cũng phòng bị dữ lắm, cẩn thận hơn, cảnh giác hơn. Nhưng đằng sau lớp phòng thủ đó, vẫn còn những “chập mạch” đầy nhân hậu: một cái gật đầu cho nợ tô phở, một lần cho thêm 10 ngàn để người lạ đổ xăng về Củ Chi, một tấm bảng “không tiền cũng vá” dưới ánh đèn vàng vỉa hè.
Sài Gòn – chập mạch mà đáng yêu vô cùng
Người ta bảo: “Sài Gòn dơ muốn ói.” Nhưng câu sau mới là phần quan trọng: “Thì ói đi, có người hốt… từ thiện mà.” Trong đống hỗn độn của một thành phố gần 15 triệu con người, vẫn còn những góc rất trong lành – không phải vì không có bụi, mà vì trái tim người ở đó còn nguyên vẹn. Sài Gòn “chập mạch” ở chỗ: bán hàng vẫn lo khách bị hớ, đang nghèo vẫn chừa lại 15 ngàn trong cái thùng mica cho người nghèo hơn mình, thấy xe lạ hết xăng là tự nhiên mở nắp bình, chiết xăng cho mà không cần hỏi danh tánh.
Sài Gòn là vậy đó nghen, bà con cô bác. Ai từng sống, từng lạc đường, từng được chỉ giùm một ngõ hẻm, từng thiếu tiền mà vẫn được cho nợ tô hủ tiếu… sẽ hiểu cái “chập mạch” rất đỗi dễ thương của thành phố này. Có thể Sài Gòn hôm nay khác Sài Gòn ngày cũ, nhưng chừng nào người ta còn kể nhau nghe những câu chuyện nhỏ xíu mà ấm lòng như vậy, thì Sài Gòn vẫn còn đó – trong tim những người đã lỡ… yêu cái “chập mạch nặng” của nó mất rồi.
Nguyễn Nhung
