
Một ngày, bà cụ sống tầng dưới đột ngột đến gơ cửa nhà tôi. Bà hỏi tôi một câu mà không ai có thể ngờ đến: “Con có muốn mua căn nhà của bà không?” Căn nhà rộng 132m², rộng lớn và khang trang. Tôi ngạc nhiên, đáp lại: “Bà ơi, con đă có nhà rồi, không cần mua thêm đâu.”
Nhưng bà cụ không bỏ cuộc, bà tiếp tục: “Con à, nếu con đồng ư mua nhà của bà, bà sẽ không lấy một đồng xu nào từ con, nhưng có một điều kiện con phải đồng ư.” Lời bà khiến tôi sửng sốt, không thể hiểu nổi. Sao có chuyện như vậy trên đời? Nhưng trong ánh mắt của bà, tôi thấy một nỗi niềm sâu thẳm, một sự trĩu nặng mà bà không thể bày tỏ ra ngoài.
Tôi cố nén lại sự nghi ngờ trong ḷng và khẽ hỏi: “Bà cứ nói đi, nếu có thể giúp được, con nhất định sẽ giúp.” Bà từ từ ngước nh́n tôi, đôi mắt bà như chứa đựng bao điều chưa nói, chậm răi bà nói:
“Sau này mỗi lần con đi ngang nhà bà, hăy gơ cửa một cái. Nếu bà trả lời, con cứ yên tâm mà đi. Nếu không nghe thấy tiếng bà, con hăy gọi điện cho các con của bà. Nếu chúng không về kịp, hăy giúp bà đi nốt chặng đường cuối cùng. Căn nhà này bà sẽ để lại cho con.”
Những lời của bà khiến tôi chùng xuống. Đây không phải là một yêu cầu đơn giản mà là một lời phó thác, một trách nhiệm nặng nề, gắn liền với sinh mệnh của con người.
Ḷng tôi đầy rối bời, nhưng nh́n ánh mắt bà tha thiết, tôi không thể từ chối. Tôi gật đầu đồng ư và đỡ bà vào nhà. Khi bà ngồi xuống, tôi rót cho bà một ly nước nóng. Đôi tay bà run rẩy, gương mặt khắc khoải. Nh́n bà, ḷng tôi không khỏi xót xa.
Bà kể với tôi về cuộc sống của ḿnh. Bà năm nay 86 tuổi, cả bà và ông đều là những giáo viên về hưu. Con trai lớn của bà định cư ở Canada, con gái lấy chồng ở Anh. Từ khi các con đi xa, bà chỉ có thể nương tựa vào ông, nhưng năm ngoái, ông đă qua đời, để lại bà một ḿnh trong căn nhà rộng lớn này. Các con bà đă nhiều năm không về thăm, và căn nhà ở quê cũng đă bán đi. Giờ đây, bà cô đơn, lẻ loi, chỉ c̣n lại những kỷ niệm với ông, với các con.
Nghe bà nói, tôi chợt nhận ra, bà không trách móc các con, mà bà chỉ cảm thấy bất lực trước sự tàn phai của tuổi già. Dù nhà có rộng lớn đến đâu, cũng không thể thay thế được t́nh yêu thương và sự chăm sóc của gia đ́nh.
Kể từ đó, mỗi khi đi làm, tôi đều ghé qua gơ cửa nhà bà. Chỉ khi nghe tiếng bà trả lời, tôi mới yên tâm ra ngoài. Cuối tuần, tôi tranh thủ ghé thăm bà, cùng bà tṛ chuyện, nấu ăn, làm vài việc vặt. Mỗi lần như vậy, bà rất vui, có lẽ đó là sự an ủi nhỏ nhoi trong những ngày tháng cuối đời của bà.
Thấm thoắt, một năm trôi qua. Một ngày, tôi phải đi công tác đột xuất và không kịp ghé qua gơ cửa nhà bà. Một tuần sau khi về, tôi vội vàng sang nhà bà, nhưng không nghe thấy tiếng trả lời. Linh tính tôi có điều ǵ không ổn, tôi báo cho ban quản lư và gọi điện cho cảnh sát.
Khi cửa nhà bà được mở, chúng tôi phát hiện bà đă nằm yên trên giường, đôi mắt nhắm lại, bên cạnh là một quyển album h́nh cũ của bà và ông, cùng h́nh ảnh các con khi c̣n bé. Pháp y xác nhận bà đă qua đời hai ngày trước, v́ bệnh tim.
Ḷng tôi đau nhói. Chỉ mới trước khi tôi đi công tác, bà c̣n nói với tôi: “Bên ngoài trời lạnh lắm, nhớ mang theo áo ấm con à!” Bà c̣n bảo tôi cuối tuần này bà đă làm bánh nhân thịt, v́ các con ngày c̣n bé rất thích… Đó là lần cuối tôi được gặp bà, nhưng không ngờ đó lại là lần cuối cùng.
Bà ra đi lặng lẽ, không ai hay biết, không có ai ở bên cạnh. Tôi gọi điện cho các con của bà, nhưng chẳng ai kịp về. Đám tang chỉ có vài người đến, chẳng có ai ở bên để chia sẻ nỗi đau. Cả cuộc đời bà, dường như không để lại dấu vết nào.
Sau khi lo liệu xong tang lễ, tôi đứng lặng lẽ trong ngôi nhà trống vắng của bà, suy nghĩ về những khoảnh khắc trước đây. Những lần bà cô đơn, những lần bà cảm thấy bất lực trước sự vô cảm của cuộc sống. Tôi chợt hiểu ra ư nghĩa sâu xa trong lời nói của bà: “Giá như con cái của bà không giỏi giang đến thế th́ tốt biết bao.”
Bà không muốn con cái trở thành người nổi tiếng, bà chỉ mong muốn khi tuổi già đến, có ai đó đến gơ cửa, lắng nghe giọng nói của bà, để bà không cảm thấy cô đơn. Nhưng cuối cùng, bà đă ra đi trong lặng lẽ, mang theo nỗi cô đơn sâu thẳm trong ḷng.
Điều duy nhất an ủi tôi là ít nhất trong một năm cuối đời, bà đă có tôi bên cạnh, ít nhất bà cảm nhận được một chút hơi ấm, một chút quan tâm.
Đến những người thân yêu, tôi chỉ muốn nói: Hăy nhớ rằng, cha mẹ già là những người bạn dành ít thời gian bên cạnh, nhưng lại là những người yêu thương bạn vô điều kiện. Hăy trân trọng từng khoảnh khắc bên cha mẹ, v́ khi họ c̣n bên cạnh, chúng ta vẫn có một nơi để quay về.
Cha mẹ c̣n đời, ta c̣n chốn quay về.
Cha mẹ mất, ta chỉ c̣n con đường để ra đi.
VietBF@sưu tập