Hai năm rưỡi ch́m trong đại dịch COVID-19, với các chính sách pḥng dịch nghiêm ngặt của Trung Quốc, 2 trụ cột trong mô h́nh kinh doanh béo bở một thời của cô Baek về cơ bản đă bị xóa sổ, sau khi Trung Quốc từng được coi là mảnh đất cơ hội đối với nhiều người Hàn Quốc, nhưng khi nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa v́ COVID-19 và sinh kế đang bị đe dọa, nhận thức đó đă thay đổi.
Theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng, đối với Baek Hwi-jeong, quốc tịch Hàn Quốc, Trung Quốc không chỉ là quê hương của cô trong gần ¼ thế kỷ qua, đây c̣n là mảnh đất đă cùng cô vun đắp gia đ́nh và giúp cô trở thành nữ doanh nhân dày dạn kinh nghiệm.
Vào năm 1998, ở tuổi 30, cô Baek đă cùng chồng và cậu con trai 1 tuổi đến Trung Quốc trong bối cảnh châu Á đang ch́m trong cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng. Đây cũng là thời điểm chứng kiến làn sóng người Hàn Quốc đổ đến định cư ở Trung Quốc, h́nh thành các cộng đồng ở nhiều thành phố lớn, chỉ vài năm sau khi hai nước b́nh thường hóa quan hệ vào giữa năm 1992.
Cô Baek coi đây là một cơ hội. Năm 2001, sau khi chuyển từ Bắc Kinh đến Thâm Quyến, cô đă thành lập một công ty kinh doanh tạp chí nhắm mục tiêu đến dân số người Hàn ngày càng tăng ở vùng đô thị đang bùng nổ phía nam. Tạp chí tiếng Hàn được phát hành miễn phí - Kyomin Segye - đă đạt được thành công lớn nhờ đăng các quảng cáo trả phí cho nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc khác nhau tại Trung Quốc.
“Trong 10 năm đầu, có khoảng 100 đến 150 quảng cáo trên tạp chí hàng tuần. Có thời điểm, tạp chí dày tới 2cm v́ quá nhiều quảng cáo. Mỗi tháng chúng tôi sẽ in khoảng 40.000 bản”, cô nhớ lại. Song cho đến nay, dù công kinh doanh vẫn hoạt động, đó chỉ c̣n là “lớp vỏ”của chính nó trước đây và những ngày vinh quang đă kết thúc.
Hai năm rưỡi ch́m trong đại dịch COVID-19, với các chính sách pḥng dịch nghiêm ngặt của Trung Quốc, 2 trụ cột trong mô h́nh kinh doanh béo bở một thời của cô Baek về cơ bản đă bị xóa sổ. Người phụ nữ chia sẻ công việc kinh doanh của cô đă phải gánh chịu hậu quả nặng nề của COVID-19. Ngày nay, Tạp chí Kyomin Segye chỉ xuất bản trực tuyến 2lần/tháng và số lượng quảng cáo đă giảm xuống c̣n chỉ khoảng 20, buộc cô phải sa thải một phóng viên và thiết kế đồ họa.
“Với việc xuất bản trực tuyến, tôi hầu như không đủ sống và không có cách nào kiếm tiền như trước đây. Tôi đang giả vờ như chúng tôi đă không phá sản, trong khi chúng tôi thực sự đang trải qua điều đó”, cô nói.

Chính sách "không COVID" của Trung Quốc đă ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế. Ảnh: Bloomberg
Câu chuyện của cô Baek là minh chứng rơ nét nhất về tác động khiến nhiều người Hàn Quốc quyết định rời khỏi Trung Quốc trong đại dịch. Lư do phổ biến nhất gây ra t́nh trạng này là do biện pháp “không Covid” của chính phủ đă bóp nghẹt nguồn sinh kế của họ.
Không chỉ ở giới doanh nhân, xu hướng rời Trung Quốc dường như đă lan sang cộng đồng sinh viên Hàn Quốc. Nhiều sinh viên nói rằng họ rời đi v́ các chính sách của Chính phủ Trung Quốc, “các giá trị Hàn Quốc” và cách sống của họ đă không phù hợp với cuộc sống tại đây. Nhưng dù lư do là ǵ, các chuyên gia về quan hệ Hàn - Trung nhận định làn sóng rời khỏi Trung Quốc của cả 2 nhóm đều đáng lo ngại.
Ông Chung- 49 tuổi, quốc tịch Hàn Quốc, người điều hành một trung tâm dạy kèm tiếng Trung cho người Hàn - đă cư trú hơn 20 năm tại Diên Cát, tỉnh Cát Lâm. Ông cho biết: “Tôi có cảm giác như khoảng 50% người Hàn Quốc từng sống ở Diên Cát đă rời đi trong đại dịch. Thực tế của vấn đề là nền kinh tế đă quá tồi tệ. Khi toàn thành phố ngừng hoạt động, bạn không thể làm việc trong khoảng một tháng, điều đó có nghĩa là bạn không có thu nhập”.
Diên Cát đă phong tỏa toàn thành ba lần kể từ năm 2020. Ngoài ra, giới chức cũng tiến hành nhiều đợt phong tỏa cấp quận, huyện.
Ở Đông Hoản, thành phố công nghiệp ở tỉnh Quảng Đông, cũng có rất nhiều người Hàn Quốc sinh sống và làm việc tại các nhà máy ở đây. Theo bà Jeong Soo-jeong - 50 tuổi, người đă sống ở Đông Hoản từ năm 2008 và điều hành một doanh nghiệp gia sư cho sinh viên nước ngoài - tin tức về các doanh nghiệp Hàn Quốc phá sản hoặc các công ty chuyển đến các nước khác đă ngày càng phổ biến
“Trong thời gian phong tỏa toàn thành phố, cứ mỗi ngày, sẽ có một vài nhà máy do người Hàn Quốc làm chủ bị phá sản”, bà Jeong nói và cho biết mọi người rời đi không hoàn toàn v́ cảm thấy bức bối với t́nh trạng phong tỏa. “Nó c̣n hơn thế nữa, sinh kế của họ đă bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nếu tôi là một doanh nhân thường phải đi công tác nước ngoài, rơ ràng là vô cùng bất tiện khi sống tại Đông Hoản lúc này”.

Ảnh minh hoạ: eastasiaforum
Ông Park Chang-joo, 60 tuổi, quốc tịch Hàn Quốc, đă làm việc trong ngành thương mại ở Thượng Hải 20 năm, cũng nói rằng ông nhận thấy nhiều mối lo về tài chính. Nhưng không phải ai cũng có thể rời Trung Quốc một cách đơn giản. Đối với hầu hết người Hàn Quốc, gánh nặng của việc rời khỏi đây và bắt đầu lại cuộc sống ở nơi khác dường như là một thách thức khó khăn hơn những ǵ họ đang phải đối mặt ở Trung Quốc, ngay cả sau 2 tháng Thượng Hải phong toả.
“Thực tế mà nói, tôi nghĩ rằng có nhiều người cảm thấy vô cùng khó khăn khi rời khỏi đây và chuyển đến một nơi khác. Sau khi phong tỏa , tôi nghe nhiều người nói đùa rằng họ muốn rời đi, nhưng tôi chưa thực sự thấy nhiều người làm điều đó. Tôi đă nghĩ đến việc trở lại Hàn Quốc, nhưng tôi vẫn tin rằng có nhiều cơ hội ở Trung Quốc hơn là ở Hàn”, ông Park nói.

Học sinh Hàn Quốc. Ảnh
W
Trong khi đó, số lượng sinh viên Hàn Quốc chọn du học Trung Quốc đă giảm đáng kể trong thời kỳ đại dịch. Theo Bộ Giáo dục Hàn Quốc, tổng số học sinh đă giảm khoảng 43% từ khoảng 47.000 vào năm 2020 xuống gần 27.000 vào năm 2021. Bên cạnh đó, đại diện Hội sinh viên Hàn Quốc tại Đại học Bắc Kinh và Đại học Chiết Giang đều cho rằng số lượng sinh viên năm nhất giảm dần trong suốt đại dịch là điều đáng chú ư.
Một số chuyên gia nhận định làn sóng người Hàn ồ ạt rời khỏi Trung Quốc cũng có thể là điềm báo không tốt cho mối quan hệ giữa hai quốc gia. Ông Moon Heung-ho, Giáo sư Khoa Nghiên cứu Quốc tế tại Đại học Hanyang, cho biết ông tin rằng việc chuyển đi là hệ quả của t́nh trạng suy thoái chung trong quan hệ song phương trong những năm gần đây.
“Cả hai chính phủ nên nỗ lực v́ sự phát triển tốt đẹp của mối quan hệ Hàn - Trung. Đặc biệt, giới chức cần cần phải đề ra một kế hoạch để cải thiện nhận thức của giới trẻ Hàn Quốc đối với Trung Quốc, vốn đang xấu đi nhanh chóng trong thời gian gần đây ”, ông Moon, chuyên gia về kinh tế và thương mại Trung Quốc, cho biết.