Sau khi Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan (NRF) để mất khu vực thung lũng Panjshir, họ đã liên tiếp cáo buộc Pakistan can thiệp bằng UAV. Vậy điều này là đúng hay sai?
Ít giờ trước, hãng tin BBC đã đăng tải bài phân tích của nhà báo Farhat Javed có nhan đề "Afghanistan: Could Pakistani drones hit the Panjshir Valley?" (Afghanistan: Máy bay không người lái của Pakistan có thể đã tấn công Thung lũng Panjshir?).
Nhằm đem lại cho độc giả cái nhìn đa chiều, đặc biệt là về vai trò có thể có của Pakistan trong cuộc chiến vẫn đang tiếp diễn giữa Taliban và Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan (NRF) tại thung lũng Panjshir, chúng tôi xin lược dịch bài viết.
Cáo buộc UAV Pakistan không kích Panjshir đến từ đâu?
Khi Taliban tìm cách củng cố ách thống trị của họ đối với Afghanistan - đã có những cáo buộc rằng máy bay không người lái (UAV/Drone) của Pakistan đã giúp họ chống lại lực lượng đối lập.
Chúng tôi (các chuyên gia của BBC) đã xem xét kỹ lưỡng các cáo buộc đã bị Pakistan bác bỏ này.
Câu hỏi đầu tiên đó là các cáo buộc về UAV này như thế nào?
Taliban đã tiến hành một cuộc chiến với phe đối lập có căn cứ tại Tỉnh Panjshir ở đông bắc Kabul - khu vực cuối cùng trong đất nước Trung Á kháng cự lại việc tiếp quản của lực lượng Hồi giáo cực đoan.
Các cáo buộc cho rằng trong những ngày gần đây UAV đã được Pakistan sử dụng để giúp đỡ Taliban thông qua việc không kích vào các vị trí của phe đối lập.
Một trong những nguồn tin là nhà báo người Afghanistan có tên là Tajuddin Soroush - người cho biết rằng mình đã được Cựu Thống đốc Panjshir Kamaluddin Nizami cho biết rằng "Pakistan đã ném bom thung lũng Panjshir ở Afghanistan bằng UAV".
Các tuyên bố khác nhấn mạnh rằng một số mục tiêu đã bị tấn công từ trên không - và lưu ý rằng chỉ có không quân nước láng giềng Pakistan mới có khả năng thực hiện điều này.
Cáo buộc này đã được chia sẻ rộng rãi trên Internet như là bằng chứng về sự can thiệp của Pakistan vào Afghanistan.
Các tay súng Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan (NRF) trên một cao điểm ở Panjshir.
Pakistan có UAV tấn công tầm xa hay không?
Được biết các cáo buộc nói trên đã bị Pakistan - cũng như Taliban bác bỏ. Bình luận với BBC, phát ngôn viên Quân đội Pakistan, Tướng Babar Iftikhar cho rằng các cáo buộc là "hoàn toàn dối trá" và là "tuyên truyền phi lý từ Ấn Độ":
"Pakistan không liên quan gì đến những gì đang xảy ra bên trong Afghanistan, không chỉ là Panjshir mà còn bất kỳ nơi nào khác".
Câu hỏi tiếp theo được đặt ra là sự trỗi dậy của Taliban có ý nghĩa gì đối với Pakistan?
Pakistan từ lâu đã bị Mỹ và các bên khác nhau cáo buộc hỗ trợ cho Taliban - điều mà Islamabad luôn phủ nhận. Nhưng các bộ phận của quân đội và tình báo nước này vẫn giữ liên hệ với các nhóm vũ trang ở Afghanistan, như Taliban.
Pakistan có UAV không? Câu trả lời là có. Vào tháng 3/2015, Pakistan đã công bố việc họ sử dụng UAV Burraq để chống lại các tay súng ở Bắc Waziristan.
UAV Burraq được thiết kế và phát triển trong nước, thứ có thể mang tên lửa dẫn đường bằng laser.
Cũng có một số báo cáo cho biết rằng Pakistan đã mua được UAV tầm xa với sự giúp đỡ của Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Trung Quốc - hoặc cả 2.
Vào năm 2020 BBC đã nhận được báo cáo rằng Islamabad đã mua Wingloong II - loại UAV Trung Quốc đã được UAE sử dụng tích cực trên chiến trường Libya.
Nhưng báo cáo cần được lưu tâm đặc biệt là việc Pakistan đã mua được UAV CH-4 Rainbow do Trung Quốc sản xuất - loại UAV tầm xa đang được Arab Saudi sử dụng để tiến hành trinh sát và tấn công lực lượng Houthi ở Yemen.
Một số nguồn tin của BBC đã chia sẻ một số ảnh vệ tinh chứng minh rằng vào ngày 12/7 năm nay đã có 4 chiếc CH-4 đậu tại một căn cứ không quân gần Bahawalpur, Pakistan.
Mặc dù điều này có thể hữu ích khi cố gắng đánh giá về năng lực UAV của Pakistan, điều này không đồng nghĩa với việc những UAV này đã được sử dụng ở Panjshir, Afghanistan.
Không rõ Pakistan có thể có biến thể nào của CH-4 tuy nhiên các quan chức Pakistan đã phủ nhận việc nước này sở hữu UAV tầm xa.
Ngoài ra, Pakistan cũng đã phát triển UAV có tên là Shahpar 2 - thứ có thể bay trong 14 giờ và rất có thể đã được quân đội nước này đưa vào được trang bị. Pakistan cũng có các UAV khác tuy nhiên chúng chỉ có thể giúp tiến hành trinh sát - do không có khả năng trang bị tên lửa.
Pakistan có triển khai UAV ở Afghanistan hay không?
Hiện tại, không có bằng chứng chắc chắn về việc Pakistan có triển khai UAV ở Afghanistan và tồn tại một số nghi ngờ về việc liệu Islamabad làm như vậy có hợp lý hay không.
Nhà phân tích Justin Bronk thuộc Tổ chức RUSI có trụ sở tại London lưu ý rằng CH-4 sử dụng hệ thống định vị vệ tinh và mạng lưới thông tin liên lạc của Trung Quốc để xác định mục tiêu tầm xa:
"Người Trung Quốc có thể miễn cưỡng tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động quân sự xuyên biên giới của Pakistan.
Trong trường hợp đó, CH-4 sẽ cần một liên kết điều khiển vô tuyến trực tiếp từ một trạm mặt đất, khiến việc này trở nên cực kỳ khó khăn - nhưng không phải là không thể - để tiến hành hoạt động quân sự từ khoảng cách đáng kể với biên giới Pakistan trong địa hình hiểm trở".
Ngoài ra còn có câu hỏi về những gì Pakistan sẽ đạt được khi thực hiện việc can thiệp vào Panjshir.
Tiến sĩ Maria Sultan, nhà phân tích quân sự tại Islamabad nhấn mạnh:
"Bất kể câu hỏi liệu Pakistan có sở hữu năng lực (UAV) hay không, dường như không có bất kỳ lợi thế chiến lược nào trong việc thực hiện một hoạt động như vậy".
Ồng Justin Bronk nói thêm rằng do kết quả của cuộc đấu tranh để kiểm soát Afghanistan đã được Taliban đảm bảo, việc Pakistan can thiệp trực tiếp là "không rõ ràng về mặt chiến lược ở thời điểm hiện tại".
VietBF @ Sưu tầm
