Thiên nhiên ẩn chứa nhiều điều kỳ diệu, bí ẩn mà chúng ta chưa thể khám phá hết. Trong số những loại động vật kỳ bí trên thế giới, lươn điện được mệnh danh là bậc thầy về điện dưới nước, khiến con người khiếp sợ v́ năng lượng của nó.
Theo Sohu, một nghiên cứu bí ẩn mới đây đă tiết lộ một phát hiện gây sốc: Lươn điện không chỉ làm tê liệt cá sấu mà c̣n có thể đủ khiến một người lớn ‘tử vong’!
Các nhà khoa học trên thế giới đều sửng sốt v́ bí mật này. Vậy điều ǵ khiến lươn điện phóng ra ḍng điện 860 volt, ngay lập tức hạ gục những con cá sấu?
Cơ chế mà lươn điện giải phóng điện áp 860 volt là ǵ?
Lươn điện thuộc bộ Anguillariformes và sống ở môi trường nước ngọt ở Nam Mỹ, cửa Sông Amazon. Loại động vật này c̣n có tên gọi khác là cá ch́nh điện, mệnh danh một loài thủy quái vùng Amazon có khả năng làm tê liệt con mồi bằng việc phóng ra ḍng điện 660 volt. Đây là loài cá trong họ Cá dao lưng trần (Gymnotidae).
Nó có thể dài tới 2 mét và cơ thể được bao phủ bởi các cơ quan đặc biệt có thể tạo ra ḍng điện. Những cơ quan này hay c̣n gọi là cơ quan điện, nằm ở hai bên cơ thể lươn điện, kéo dài từ đầu đến đuôi. Những cơ quan này chứa một lượng lớn tế bào điện và là ch́a khóa cho khả năng giải phóng điện áp của lươn điện. Tuy là loài động vật nguy hiểm nhưng cá ch́nh điện vẫn thuộc loại nguy cấp trong sách đỏ, cần được thế giới bảo tồn.
Tế bào điện là một cấu trúc tuyệt vời trong cơ thể của lươn điện. Nó bao gồm hàng trăm hoặc hàng ngh́n tế bào, mỗi tế bào có một cặp điện cực. Những điện cực này tạo ra ḍng điện và tích lũy điện áp trong các tế bào điện. Khi một con lươn điện cần gây ra một cú sốc điện, tính hiệu sẽ được gửi lệnh thông qua hệ thống thần kinh, kích thích các tế bào điện tạo ra ḍng điện.
Khi một con lươn điện phóng ra ḍng điện, hiệu điện thế trong các tế bào điện tăng lên nhanh chóng, tạo ra điện trường cao áp. Lúc này, lươn điện sẽ đồng thời mở các van trên tế bào điện, cho ḍng điện chạy ra ngoài qua các kênh dẫn điện cụ thể. Bằng cách này, lươn điện có thể phóng điện áp cao ra môi trường xung quanh, khiến kẻ thù bị điện giật mạnh.
Sau khi phóng điện, các tế bào điện của loài động vật này sẽ bước vào chu tŕnh phục hồi để tích lũy lại điện áp. Chu kỳ này thường mất một khoảng thời gian, đó là lư do tại sao lươn điện không thể gây sốc liên tục.
Điều thú vị là lươn điện phóng điện không chỉ để săn mồi và tự vệ. Nghiên cứu cho thấy những cú sốc điện của lươn điện cũng có thể được sử dụng để giao tiếp với những con lươn điện khác. Bằng cách gửi những cú sốc điện có cường độ và tần số khác nhau, lươn điện có thể giao tiếp với những con lươn đồng loại bằng cách gửi những ‘thông điệp’ dưới nước.
Sự khác biệt giữa cú sốc điện của lươn điện với cá sấu và con người là ǵ?
Đối với những loài săn mồi dưới nước như cá sấu, cú sốc điện của lươn điện có thể gây ra tác động nhất định. Điện áp do lươn điện phóng ra có thể lên tới hàng trăm volt, có thể gây tê liệt cơ của cá sấu trong thời gian ngắn, thậm chí gây hôn mê, khiến loài săn mồi tạm thời mất khả năng tấn công, gây ra những mối đe dọa khác cho sự sống c̣n của cá sấu, tạo cho lươn điện cơ hội trốn thoát. Tuy nhiên, cú sốc điện của lươn điện không gây tử vong đối với những con cá sấu trưởng thành khỏe mạnh v́ cá sấu có khả năng chịu sốc cao và khả năng tự phục hồi. V́ vậy, tác dụng điện giật của lươn điện đối với cá sấu tương đối yếu.
Tuy nhiên với người trưởng thành, hiệu ứng điện giật của lươn điện lại khác v́ khả năng chịu điện giật của người rơ ràng là khác với cá sấu.
Hiệu ứng điện giật của lươn điện đối với người lớn nguy hiểm hơn nhiều.
Trong trường hợp b́nh thường, một cú điện giật từ lươn điện có thể gây đau dữ dội và co giật cơ ở người lớn, thậm chí gây hôn mê ngắn. Điện áp do lươn điện phóng ra đủ để gây ảnh hưởng sinh lư nghiêm trọng đến cơ thể con người, ảnh hưởng đến hoạt động b́nh thường của tim và cản trở hoạt động của hệ thần kinh trung ương. Và nếu người trưởng thành mắc bệnh tim hoặc các bệnh lư tiềm ẩn khác, cú điện giật của lươn điện có thể gây hậu quả nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Nguyên nhân gây ra sự khác biệt về hiệu ứng điện giật của lươn điện
1. Khác biệt về cấu trúc sinh học: Cá sấu có hệ thần kinh và hệ hô hấp phát triển hơn cá trưởng thành và có thể chống lại sự can thiệp do điện giật của lươn điện gây ra tốt hơn.
2. Sự khác biệt về khả năng chịu điện giật: Là một sinh vật sống dưới nước, cá sấu đă sống trong môi trường cùng lươn điện sống lâu năm và có thể có khả năng chịu điện giật và khả năng tự phục hồi ở một mức độ nhất định.
3. Sự khác biệt về kích thước: So với cá sấu, người trưởng thành tương đối nhỏ hơn, mật độ năng lượng điện ở các bộ phận bị sốc cao hơn và thiệt hại gây ra nghiêm trọng hơn.
VietBF@ sưu tập