Nhà máy hạt nhân Ukraine mất kết nối với đường điện chính

[june04]

Cơ sở hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine mất kết nối với đường điện chính cuối cùng, nhưng vẫn liên kết với lưới điện bằng đường dự phòng.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) ngày 3/9 cho biết nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia tại thành phố Energodar, miền nam Ukraine, chỉ còn duy trì hoạt động một trong 6 lò phản ứng.

Chưa đầy 48 giờ sau khi Tổng giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi cùng đoàn thanh sát viên 13 người đến Zaporizhzhia, nhân viên Ukraine tại nhà máy thông báo với chuyên gia IAEA rằng cơ sở đã mất kết nối với đường dây 750 kV. Ba đường cấp điện còn lại đã ngừng hoạt động trong những tháng đầu chiến sự.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia hôm 4/8. Ảnh: Reuters.

Các chuyên gia IAEA ghi nhận nhà máy còn một đường dây dự phòng 330/750 kV liên kết cơ sở hạt nhân với một nhà máy nhiệt điện gần đó. Zaporizhzhia duy trì cung cấp điện vào mạng lưới thông qua đường dây này. Đây cũng là đường dây cung cấp điện dự phòng cho nhà máy hạt nhân nếu cần.

Lò phản ứng ngừng hoạt động hôm 3/9 là lò số 5. Nó từng gặp sự cố điện và phải ngắt kết nối hôm 1/9, khi ông Grossi cùng đoàn thanh sát IAEA đến thăm nhà máy hạt nhân. Hoạt động được khôi phục trong ngày 2/9, trước khi xảy ra sự cố mới.

Lò phản ứng cuối cùng còn hoạt động trong Zaporizhzhia đang cung cấp điện cho cả hệ thống làm mát và an toàn phóng xạ, cũng như cấp điện dân sinh và sản xuất trong vùng.

Zaporizhzhia, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, bị Nga kiểm soát từ tháng 3 nhưng vẫn do nhân viên kỹ thuật Ukraine vận hành. Nhà máy vốn cung cấp điện cho 4 triệu hộ gia đình miền nam Ukraine.

Nhiều cuộc pháo kích gần đây xảy ra quanh khu vực nhà máy Zaporizhzhia, làm dấy lên lo ngại nguy cơ xảy ra sự cố hạt nhân tương tự thảm họa Chernobyl năm 1986. Nga và Ukraine cáo buộc lẫn nhau gây ra những vụ tấn công này.

Đây không phải lần đầu Zaporizhzhia bị mất kết nối với lưới điện. Sự cố tương tự xảy ra vào tuần trước do một vụ cháy gần nhà máy hạt nhân, mà phía Nga và Ukraine cáo buộc là do phe còn lại pháo kích gây ra. Hệ thống phát điện khẩn cấp trong nhà máy được kích hoạt kịp thời để duy trì năng lực làm mát và an toàn hạt nhân. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khi đó nhận định Zaporizhzhia đã thoát thảm họa trong gang tấc.

Các hoạt động quân sự nguy hiểm tiếp diễn trong khu vực Zaporizhzhia những ngày qua. Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc lực lượng Ukraine đã nhiều lần tìm cách đổ bộ bằng đường thủy, đặt mục tiêu tái kiểm soát nhà máy điện hạt nhân nhưng không thành công.

Ukraine ngày 2/9 xác nhận quân đội đã mở một số đợt tập kích vào cứ điểm Nga trong Energodar, gần nhà máy điện hạt nhân. Ít nhất ba khẩu pháo cùng một kho đạn của đối phương bị phá hủy.