Do những biến đổi về khí hậu mà một số nền văn minh cổ đại đă bị diệt vong, nhân loại không c̣n được chứng kiến sự tiến bộ vượt bậc. Dưới đây là những nền văn minh đă bị hủy diệt bởi biến đổi khí hậu trên Trái đất.
Người Pueblo ở châu Mỹ
Theo Mother Nature Network, nền văn minh Pueblo c̣n được gọi là "Anasazi" bởi dân tộc bản xứ ở Mỹ Navajo. Đây là ví dụ nổi tiếng nhất về nền văn minh cổ đại biến mất do biến đổi khí hậu. Dấu tích c̣n sót lại của nền văn minh này thể hiện trên những công tŕnh bằng đá và gạch xây dựng dọc theo vách đá tại Vườn quốc gia Mesa Verde và hẻm núi Chaco, cao nguyên Colorado, Mỹ.
Người Pueblo rời bỏ quê hương một cách bí ẩn vào thế kỷ 12 - 13. Các nhà khoa học phát hiện nhiều bằng chứng của chiến tranh, hiến tế và ăn thịt người, nhưng họ suy đoán nguyên nhân chính là do biến đổi khí hậu làm thay đổi môi trường sống.
Theo các nhà cổ khí hậu học tại Cục quản lư Đại dương và Khí quyển Mỹ (NOAA), những ngôi làng tại Mesa Verde và hẻm núi Chaco dần tàn lụi, trùng hợp với thời điểm xảy ra một đợt hạn hán kéo dài tại lưu vực sông San Juan, trong khoảng thời gian từ năm 1130 - 1180. Lượng mưa ít và môi trường sống khắc nghiệt dẫn đến t́nh trạng thiếu lương thực. Những áp lực này khiến cấu trúc xă hội của người Pueblo dần tan ră.
Đế quốc Khmer
Angkor Wat, Campuchia từng là kinh đô của đế quốc Khmer, đồng thời là trung tâm đô thị tiền công nghiệp lớn nhất thế giới. Thành phố này được xây dựng vào thế kỷ 9, nổi tiếng về sự giàu có, di sản kiến trúc, nghệ thuật, mạng lưới đường thủy phức tạp, các hồ chứa nước mưa trong mùa hè.
Vào thế kỷ 15, Angkor Wat bị bỏ hoang do người dân khai thác quá mức các hệ sinh thái và khủng hoảng nước nghiêm trọng gây ra bởi đợt hạn hán kéo dài.
"Angkor là ví dụ cho thấy công nghệ không phải lúc nào cũng có thể ngăn chặn sự suy vong của một nền văn minh, trong những giai đoạn khí hậu trở nên bất ổn nghiêm trọng. Angkor sở hữu hệ thống dự trữ nước rất hiệu quả, song lợi thế về mặt kỹ thuật không thể giúp người Khmer ngăn chặn sự sụp đổ của đế quốc trước tác động của điều kiện môi trường khắc nghiệt", Mary Beth Day, nhà nghiên cứu tại Đại học Cambridge, Anh, cho biết.
Người Viking Na Uy trên đảo Greenland
Trong khi Christopher Columbus được cho là người châu u đầu tiên khám phá ra lục địa Bắc Mỹ, nhưng các nhà khoa học cho biết người Viking Na Uy đến khám phá Bắc Mỹ trước đó hơn 500 năm.
Những khu định cư đầu tiên của người Viking Na Uy ở phía nam đảo Greenland phát triển thịnh vượng trong nhiều năm, trước khi rơi vào t́nh trạng suy thoái ở thế kỷ 14. Nhiều nhà nghiên cứu và sử gia phỏng đoán nguyên nhân chính có thể là do biến đổi khí hậu.
Sự hiện diện của người Viking Na Uy trên đảo Greenland trùng với Thời kỳ Ấm áp Trung cổ (Medieval Warm Period), kéo dài từ năm 800 - 1200. Trong khoảng thời gian này, Greenland có khí hậu tương đối ôn ḥa, giúp người dân sinh sống và làm nông trại. Khi thế giới rơi vào Thời kỳ Băng hà nhỏ (Little Ice Age) vào thế kỷ 14 - 15, các khu dân cư dần tan ră. Giữa những năm 1500, tất cả khu định cư bị bỏ hoang và người dân chuyển tới vùng đất ấm áp hơn.
vietbf @ sưu tầm