Học sinh tự tử, công an nói làm đúng quy trình

Điều tra một trẻ em 15 tuổi tại nhà của người mất trộm, sau đó đưa em về trụ sở công an để hỏi cung tiếp mà không báo cho người giám hộ, thế nhưng Công an xã Đam B’ri (TP Bảo Lộc, Lâm Đồng) vẫn cho là đã làm đúng quy trình?!

Báo Tuổi Trẻ ngày 23-8 có bài “Bị nghi lấy 5 triệu, một học sinh tự tử” viết về chuyện em Lê Hoàng Triệu Khang đã treo cổ tự tử sau khi bị Công an xã Đam B’ri đưa về trụ sở lấy lời khai vì nghi em lấy trộm 5 triệu đồng.

Tại nhà em Khang chiều 23-8 ở thôn 12, xã Đam B’ri, không khí tang thương vẫn bao trùm. Ông Lê Văn Lâm (ba em Khang) mắt đỏ hoe bức xúc nói: “Con tôi một mực nói không lấy trộm số tiền 5 triệu nhưng vì bị chửi bới, bạt tai dữ quá nên sợ mà nhận tội. Nó còn quá nhỏ, tại sao đưa con chúng tôi về trụ sở công an mà không có người giám hộ đi theo?”.Hỏi cung tại nhà
Ông Đầu Văn Nhậu, người kêu bị mất 5 triệu đồng vào ngày 16-8, cho biết em L.Đ.T. (bạn cùng xóm của Khang) tới báo với ông rằng Khang có kể lấy 15.000 đồng tại nhà ông vào ngày 16-8. Sáng 18-8, T. vờ rủ Khang đi chơi nhưng chở thẳng Khang về nhà ông.
Tại đây, ngoài gia đình ông Nhậu còn có ông Đinh Quang Vinh (công an viên xã) và ông Nguyễn Phúc Khanh (công an thôn 12) đến để điều tra vụ việc. Theo ông Nhậu, sau khi tra hỏi, Khang chỉ nhận có lấy của ông 21.000 đồng chứ không thừa nhận lấy 5 triệu đồng.
Chúng tôi cũng đã gặp ông Đinh Quang Vinh - người trực tiếp lấy lời khai của em Khang. Ông Vinh cho biết sau khi lập biên bản tại nhà ông Nhậu, ông Vinh đã đưa thẳng Khang về trụ sở Công an xã Đam B’ri để lấy lời khai lúc 15g ngày 18-8.
Mãi tới 15g50, bà Hoàng Thị Hồng - mẹ nạn nhân - mới biết con mình bị công an bắt giữ nên vội vàng chạy tới UBND xã.
Theo bà Hồng, khi bà đến nơi thì Khang đã viết xong bản tường trình, đang ngồi cúm rúm ở góc phòng, nét mặt tỏ rõ sự sợ hãi. Do nghĩ con mình lấy tiền thật nên bà Hồng cũng ký vào biên bản và cùng công an xã về nhà mình tìm tiền giao nộp lại.
Thế nhưng trên đường chở Khang về nhà, Khang khóc nói: “Mẹ chạy chậm lại, con mới nói chuyện được!”. Bà Hồng chạy chậm và Khang kể: “Con không có lấy 5 triệu đồng thì tiền đâu mà trả bác Nhậu?”.
Trên đường về, bà Hồng cho biết đã ghé nhà ông Nhậu, bắt Khang xin lỗi và bà hứa nếu Khang có lấy tiền, gia đình sẽ trả đủ tiền lại cho ông Nhậu.
Ông Đinh Quang Vinh một mực cho rằng các quy trình lấy lời khai là đúng trình tự.
Ông Vinh phân trần: “Khi đến nhà ông Nhậu, do lo ngại người nhà ông Nhậu có hành vi không hay khi em Khang có thừa nhận lấy trộm 5 triệu và do không biết em mới 15 tuổi nên tôi mới đưa em về trụ sở ủy ban ngay”.
Mặc dù làm sai quy trình khi chưa gửi giấy báo mời em Khang lên trụ sở công an xã để làm rõ vụ việc, không thông báo cho người giám hộ đi cùng nhưng ông Vinh luôn miệng cho rằng mình làm vậy là đúng với quy định. “Tôi không làm gì sai ở đây cả thì không có gì phải áy náy với ai”.
Có hay không chuyện ép cung?
Trong khi đó, bà Hoàng Thị Hồng cho biết ngày 18-8 khi chở con về, Khang kể với bà là em bị một dân quân xã liên tục tát và dọa nạt bắt em khai nhận hành vi lấy trộm.Ngày hôm sau (19-8) khi cùng con đến công an xã, bà Hồng trực tiếp chứng kiến ngoài ông Vinh còn có một người mặc đồ dân quân ngồi chơi game trên máy vi tính phía trong, chút sau lại đi ra dọa nạt Khang.
Khi Khang run thì bảo không được run và dọa Khang: “Mày mở khóa két sắt như thế nào ghi đúng vô thế đó. Nếu mày ghi không đúng sẽ đưa ra công an thành phố tạm giam và thông báo về nhà trường”.
Người này còn hỏi Khang tại sao hôm qua khai có lấy tiền mà hôm nay khai ngược lại? Và bắt Khang phải khai số tiền đã lấy từng tờ mệnh giá ra sao. Khi bà Hồng chở con về, Khang nói “chú chơi điện tử lúc nãy là người hôm qua đánh con”.
Trả lời Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Thành Vân - dân quân xã, người bị bà Hồng đề cập ở trên - nói: “Lúc đó trụ sở công an không có ai, tôi thậm chí còn chưa vào phòng lấy lời khai. Tôi đi ngang qua thấy em Khang ngồi nói chuyện với anh Vinh và chỉ biết có thế. Tôi phủ nhận hoàn toàn thông tin có đánh đập, quát tháo em Khang”.
Trong khi ông Trần Thiện Thuật - trưởng công an xã - đã thừa nhận với Tuổi Trẻ ngày 22-8 là “anh Vân chỉ có dúi đầu cháu Khang xuống”.

Công an xã đã sai hoàn toàn!
Người chưa thành niên do còn hạn chế về thể chất, tinh thần và nhận thức nên luôn là đối tượng đặc biệt. Trong Bộ luật tố tụng hình sự có những quy định riêng biệt về nguyên tắc và thủ tục tố tụng áp dụng cho trẻ em.
Theo đó, trong mọi trường hợp, khi tiến hành điều tra, lấy lời khai của người chưa thành niên, công an bắt buộc phải xác định rõ tuổi, trình độ phát triển về thể chất, tinh thần. Tại điều 306 Bộ luật tố tụng hình sự quy định việc lấy lời khai của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bắt buộc phải có sự tham gia của đại diện gia đình, người giám hộ.
Trường hợp của em Khang, thậm chí ngay khi có đơn tố cáo đích danh em là người lấy trộm 5 triệu đồng, thì công an xã cũng phải hướng dẫn người bị mất trộm gửi đơn tới công an huyện. Vì công an xã không phải là cơ quan có thẩm quyền tiến hành điều tra vụ án hình sự (trộm cắp tài sản là hành vi phạm tội hình sự). Nói chung, công an xã chỉ có chức năng xác minh, làm việc ban đầu trong những trường hợp phạm tội quả tang bị bắt hoặc những vụ việc có tính chất hành chính, ít nghiêm trọng.
Thế mà chỉ đơn giản từ sự nghi ngờ vô căn cứ, em Khang đã bị công an xã “dẫn giải” về trụ sở như một kẻ phạm tội hoặc đã có lệnh tạm giữ. Sau đó, công an còn lấy lời khai mà không thông báo, không có mặt người giám hộ. Rồi hợp thức hóa bằng việc mời mẹ em ký vào biên bản sau khi đã hỏi cung xong. Rồi có người quát tháo, dọa bỏ tù, báo về trường - khi em Khang thay đổi lời khai (trong khi đây là quyền hợp pháp của em) - cho thấy công an xã đã sai phạm và yếu kém toàn diện cả về nghiệp vụ lẫn tư cách. Thiếu cái tình và sự công tâm tối thiểu của người lớn lẽ ra phải có đối với trẻ em.
Rõ ràng, chính sai phạm của công an xã là nguyên nhân chính đẩy em Khang vào cái chết tức tưởi và oan khiên.
Đã từng xảy ra nhiều trường hợp công an tự ý làm sai luật như đối với em Khang. Đó là một thực tế đáng báo động.
Nếu trình độ nghiệp vụ và phẩm chất, tư cách của một số cán bộ công an còn yếu không sớm được cải thiện và nâng cao sẽ còn nhiều vụ việc, hậu quả đau lòng xảy ra.
Trong sự việc đau lòng này, ngoài việc công an phải xin lỗi và bồi thường về vật chất và tinh thần cho gia đình thì cái chết của em Khang rõ ràng là tổn thất không thể bù đắp. Dư luận đòi hỏi cần phải xử lý thật nghiêm những người sai phạm. Cần cương quyết loại ngũ những công an xã non kém nghiệp vụ, thiếu tư cách và sử dụng công cụ pháp luật để dọa nạt, chèn ép người dân.

Luật sư Trần Hồng Phong

Có thể khởi tố tội vô ý làm chết người
Theo tôi, chưa đủ cơ sở pháp lý để xác định em Lê Hoàng Triệu Khang trộm cắp tài sản vì không có chứng cứ, không thu hồi được số tiền và bản tường trình ban đầu của em Khang không có sự chứng kiến của người giám hộ.
Hành vi dẫn giải em Khang về công an xã, quát tháo và đe dọa sẽ đưa ra tạm giam tại công an thành phố là chưa đúng quy định pháp luật, đã dẫn đến hậu quả em Khang viết thư tuyệt mệnh minh chứng cho sự trong sạch và treo cổ tự tử. Vì vậy tùy theo tính chất, mức độ sự việc, cơ quan chức năng có thể khởi tố vụ án và khởi tố những người có liên quan theo điều 99 BLHS về tội vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính. Ngoài ra về mặt dân sự, những người nói trên còn phải chịu trách nhiệm bồi thường các khoản thiệt hại cho gia đình em Khang.

Luật sư Nguyễn Thanh Lương
vnn

Sống trong xã hội việt cộng man rợ như thế, tìm đến cái chết cũng là 1 giải pháp !