Hội nghị TW 7 chưa hoàn toàn kết thúc, nhưng những ǵ diễn ra từ sau Đại hội Đảng lần thứ XI đang cho thấy một t́nh h́nh mới hiếm có trong chính trường đất nước, đó là sự bất đồng giữa Trung ương và Bô Chính trị xung quanh chủ đề nhân sự và chiến dịch chống tham nhũng.

Ảnh minh họa.
Điều này được thể hiện qua kết quả của Hội nghị TW 6 và Hội nghị TW 7 cách nhau không đầy một năm. Tại Hội nghị TW 6 qua đă bỏ phiếu đa số tuyệt đối bác bỏ nghị quyết của Bộ Chính trị về việc “thi hành kỷ luật một ủy viên bộ Chính trị…”. Và mới đây tại Hội nghị TW 7 đă bác bỏ danh sách đề cử bổ sung nhân sự của Bộ Chính trị, trong đó có nhân vật chủ chốt là ông Nguyễn Bá Thanh-người đang giữ chức Trưởng Ban chống tham nhũng Trung ương và do đó rất cần thiết có chân trong Bộ Chính trị để phát huy đầy đủ quyền lực. Đó là những dấu hiệu cho thấy mức độ mâu thuẩn đến mức nào và không chỉ giữa các thế lực lănh đạo chóp bu mà c̣n giữa các trào lưu tư tưởng và lợi ích trên quy mô toàn quốc.
Có thể nói đại đa số người dân Việt Nam không tránh khỏi cảm giác thất vọng trước diễn biến t́nh h́nh nói trên. Với ḷng tin sâu sắc rằng tham nhũng là nguyên nhân chính ngăn cản bước tiến của đất nước và được Đại Hôi Đảng XI tái xác nhận “đang đe dọa sự tồn vong của chế độ”, người dân đặt kỳ vọng vào chiến dịch chống tham nhũng do vị Tổng Bí thư (được hiểu là Đảng và Nhà nước) phát động. Đó cũng là lư do để người dân cảm thấy thất vọng về vai tṛ lănh đạo của Đảng và Nhà nước đồng thời bất b́nh trước sự cố kết của các thế lực tham nhũng đang ăn tàn phá nát nền kinh tế đất nước với những hậu quả nhăn tiền. Nhiều ư kiến quả quyết rằng “bác Tổng đi sai nước cờ” hoặc “thiếu quyết đoán” nên đă thất bại … Dĩ nhiên, trong khi ván cờ c̣n chưa đến hồi kết thúc, th́ ai đó vẫn có quyền hy vọng… Nhưng đối với những người xem bên ngoài th́ thắng thua coi như đă rơ. Và cảm nhận chung là một sự bi quan bao trùm.

Tuy nhiên, c̣n một “cách tiếp cận win-win” khác xem ra cũng rất có lư. Đó là hăy coi t́nh h́nh hiện nay như một h́nh thái mới xuất hiện trong chính trường Việt Nam, mà từ đây sẽ có thể dẫn đến những thay đổi theo hướng tích cực. Cơ sở cho cách tiếp cận này là dựa vào quy luật tiến hóa: Những ǵ đă lỗi thời sớm muộn cũng phải bị đào thải để nhường chỗ cho cái mới phát huy. Cách tiếp cận này cho rằng trong chính trường Việt Nam lâu nay mọi thứ thường diễn ra một hướng và khá êm đềm, chẳng có đối lập cũng không có cánh tả, cánh hữu hay quân đỏ, quân đen… Do đó, sự kiện đấu đá nội bộ vừa xảy ra giữa Ban Chấp hành TW và Bộ Chính trị đúng là một hiện tượng mới, thậm chí đáng lo ngại (đến nỗi ông Tổng Bí thư cũng phải khóc đấy thôi!). Nhưng, so với thế giới th́ đó là một hiện tượng rất b́nh thường. Đúng ra, nên coi đó là hiện tượng lành mạnh hiếm có trong chính trường Việt Nam để lấy đó làm niềm an ủi và cảm hứng. Có người mô tả nó như cuộc đấu giữa “Phủ chúa” và “Cung vua” nghe khá h́nh tượng. Nhưng nếu gọi đó là cuộc đấu giữa “Nhóm lợi ích” và “Nhóm bảo thủ” th́ có lẽ chính xác hơn. Thực ra hai nhóm đó chẳng nhóm nào tốt hơn nhóm nào. Nhưng vào lúc này nếu có thể lựa chọn th́ người ta nên lựa chọn cái “ít xấu hơn”, đó là Nhóm lợi ích. Lư do đơn giản là vi dù sao nhóm này đă “ăn đủ” rồi và hi vọng bọn họ ít nhiều đă hiểu được cái giá phải trả cho sự tham nhũng(?). C̣n Nhóm bảo thủ như thường lệ quá đề cao lư thuyết chính trị là thống soái hoàn toàn xa rời với thực tế. Đơn giản là không thể chống tham nhũng bằng “phê và tự phê” trong khi vẫn duy tŕ cơ chế và luật lệ đă bị đánh giá là “bất cập”.
Đó là nói trong trường hợp có thể chọn lựa. Nhưng e rằng không dễ diễn ra kịch bản lựa chọn như vậy! Bởi lẽ luôn c̣n đó nguy cơ của sự thỏa hiệp giữa Nhóm bảo thủ và Nhóm lợi ich như nó vốn đă diễn ra. Đó cũng là nguyên nhân của t́nh tráng tiến thoái lưỡng nan thường thấy trong chính trường Việt Nam lâu nay./.
Nguồn: Trần Kinh Nghị Blog