Lâu nay, Trung Quốc vẫn là kẻ mạnh miệng nhất khi lên tiếng phản đối chủ nghĩa đế quốc, phản đối chủ nghĩa đơn cực và phản đối những hành động vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc và đây chính là lúc họ cần phải hành động để chứng minh ḿnh không "nói một đằng, làm một nẻo".
Việc Philippines đệ đơn kiện Trung Quốc lên ṭa án về Luật Biển của Liên Hợp Quốc hoàn toàn không phải là hành động “ngẫu hứng”, những tính toán của nước này cho thấy họ tin tưởng khá nhiều vào một chiến thắng cuối cùng trước “người hàng xóm khổng lồ” Trung Quốc.
|
Biểu t́nh phản đối hành động Trung Quốc xâm phạm chủ quyền của người dân Philippines. |
Đă có không ít người cảm thấy ngạc nhiên, thậm chí “giật ḿnh” khi biết Philippines quyết định đệ đơn kiện Trung Quốc lên ṭa án của Liên Hợp Quốc. Nhưng ngay sau sự ngạc nhiên ấy, hầu hết đều phải công nhận rằng đó là bước đi hợp lư và cần thiết trong bối cảnh Biển Đông ngày càng trở nên bất ổn trước sự quấy nhiễu liên tục leo thang của Trung Quốc c̣n khối ASEAN lại đang rất “lỏng lẻo” trong việc phối hợp giải quyết vấn đề này. Lá đơn kiện của Philippines cho thấy, đă đến lúc luật pháp quốc tế cần phải được tôn trọng hơn và là công cụ cần thiết nhất trong việc thiết lập lại sự ổn định tại vùng biển này.
Một số chuyên gia quốc tế đă b́nh luận hành động của Philippines giống như việc một kẻ “thấp cổ bé họng” quyết định viện đến sự can thiệp của cảnh sát trước viễn cảnh Biển Đông đang dần trở thành một “miền Tây hoang dă” ch́m trong sự hoành hành của những tên cướp cao bồi ở nước Mỹ thời thế kỷ 19.
Điều mà nhiều người quan tâm hơn là Philippines sẽ làm ǵ tiếp theo sau khi đệ đơn kiện để hành động của ḿnh không phải là vô nghĩa bởi gần như chắc chắn Trung Quốc sẽ từ chối tham gia vào các diễn đàn quốc tế liên quan đến vấn đề Biển Đông như họ vẫn tuyên bố bấy lâu nay khi Việt Nam, Malaysia, Brunei… lên tiếng?
Để chuẩn bị cho vụ kiện này, hồi năm ngoái Manila đă quyết định mở hầu bao để thuê một vị luật sư Mỹ nổi tiếng Paul Reichler để đại diện cho ḿnh trong các phiên ṭa. Trong giới luật sư quốc tế, Paul Reichler là một cái tên rất đặc biệt và đi kèm theo đó là biệt hiệu “sát thủ của những gă khổng lồ”. Paul Reichler đă từng nhiều lần đại diện cho các quốc gia nhỏ bé như Nicaragua, Georgia và Mauritius khởi kiện và chiến thắng những tên tuổi lớn như Mỹ, Nga, Anh…
Hôm 20/1 vừa qua, đúng như dự đoán trước của Philippines và Paul Reichler, Trung Quốc đă tuyên bố bác bỏ những cáo buộc trong đơn kiện của Philippines và khẳng định sẽ không tham gia phiên ṭa tại Liên Hợp Quốc hay bất kỳ một hội đồng trọng tài quốc tế nào khác. Khi Philippines tuyên bố họ sẽ vẫn tiếp tục vụ kiện của ḿnh bất kể việc Trung Quốc có tham gia hay không, một số người đă tỏ ư nghi ngờ rằng ngay cả khi luật pháp quốc tế có ra một quyết định cũng không có ǵ đảm bảo Trung Quốc sẽ tuân thủ nó.
Nhưng Reichler tin rằng dù đă phủ quyết nhưng chắc chắn Trung Quốc sẽ không thể “thoát” khỏi vụ kiện này dễ dàng như thế.
"Họ (Trung Quốc) là những kẻ thông minh và tôi tin là họ sẽ hiểu rằng lợi ích lớn nhất của họ trong lâu dài là phải trở thành một thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”, luật sư Reichler nói.
Niềm tin của Reichler là luật pháp quốc tế có những sức mạnh đủ để khiến cả những gă khổng lồ “sen đầm quốc tế” phải tôn trọng và đó chính là nguyên nhân cho những thắng lợi của ông trước “bị đơn” Mỹ tại ṭa án quốc tế Hague khi đại diện cho chính phủ của Tổng thống Sandinista ở Nicaragua hồi thập niên 1980 buộc quốc hội Mỹ phải cắt những khoản viện trợ cho lực lượng đối lập Contra.
"Bất cứ một nước nào cũng sẽ phải trả một cái giá rất đắt về danh dự, uy tín khi hành động sai lầm hoặc không tuân thủ luật pháp quốc tế”, Reichler khẳng định trong bài phỏng vấn của tạp chí Chính sách đối ngoại (Foreign Policy).
|
Biểu ngữ mang ḍng chữ: "Kế hoạch của Trung Quốc: Hôm nay là Philippines - ngày mai là cả thế giới" do người dân Philippines trưng trong cuộc biểu t́nh hồi cuối năm 2012. |
Trong email trả lời các nhà báo quốc tế về quan điểm của ông khi biết Trung Quốc quyết định không tham gia vào hội đồng trọng tài của Liên Hợp Quốc về Luật Biển để giải quyết vấn đề tranh chấp với Philippines, ông Reichler khẳng định: “Đó là một quyết định không khôn ngoan. Họ đă có cơ hội để thể hiện ḿnh là thành viên có trách nhiệm với những cam kết quốc tế và luật pháp quốc tế.
Trung Quốc đă sai khi không nhận ra rằng điều họ cần làm hiện nay không phải là thể hiện ḿnh là “kẻ to xác” mà là một kẻ có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế. Tôi không quá bi quan về việc này bởi những sức ép buộc Trung Quốc phải tuân thủ một quyết định ‘không theo ư muốn’ của họ vẫn c̣n đó”
"Bấy lâu nay, Trung Quốc vẫn là kẻ mạnh miệng nhất khi lên tiếng phản đối chủ nghĩa đế quốc, phản đối chủ nghĩa đơn cực và phản đối những hành động vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc và đây chính là lúc họ cần phải hành động để chứng minh bộ mặt thật của ḿnh”, luật sư “sát thủ của những kẻ khổng lồ” Paul Reichler kết luận.
Lê Trí
Infonet