Trong khoảng sân trước ngôi nhà cũ kỹ, bà cụ Wu Liuying đem đôi giày yêu thích được cất cẩn thận trong chiếc hộp các-tông ra khoe. Đôi giày do chính tay bà Wu khâu từ vải xanh và thêu những bông hoa li ti màu đỏ này chỉ to hơn giày của bé gái 10 tuổi một chút.
Tuy nhiên, chúng lại rất vừa vặn đôi chân teo tóp của bà Wu (90 tuổi) tới từ ngôi làng Liuyi, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Bà là một trong những phụ nữ bó chân cuối cùng còn sống. Được biết, bà Wu đã bó chân từ năm lên 5 tuổi và sống với đôi chân như vậy trong 85 năm qua.
Bó chân là một tục lệ quan trọng đối với các thiếu nữ Trung Quốc mãi cho tới đầu thế kỷ XX. Có rất nhiều giả thiết khác nhau về việc tại sao tục lệ này lại trở nên phổ biến như vậy nhưng bất kể vì lý do gì đi chăng nữa thì có một sự thật không thể chối cãi là sự đau đớn mà người phụ nữ phải chịu đựng, thậm chí là nhiễm trùng và khuyết tật.
Về cơ bản, ngón chân và bàn chân của các cô gái trẻ sẽ bị bẻ gập và bọc kín bằng vải mà không hề dùng thuốc giảm đau. Sau đó, họ sẽ phải dùng những đôi giày nhỏ để ngăn không cho bàn chân phát triển bình thường. Người phụ nữ với đôi chân nhỏ thường được coi là "có sức hấp dẫn".
Mặc dù tục bó chân đã bị cấm tại Trung Quốc và những người phụ nữ không cần phải đi những đôi giày bé tẹo như vậy nhưng bà Liu cũng như một vài cụ bà tại ngôi làng Liuyi vẫn duy trì thói quen bó chân và cảm thấy dễ chịu khi đi những đôi giày này. Không những thế, họ còn đem những đôi giày do chính mình tự khâu để bán cho khách du lịch.
Ngồi trước cửa nhà, ba bà lão đang chăm chú xem xét mẫu giày trên một tờ báo. Bà cụ Luo Guiying (80 tuổi), cầm một cây kéo cắt lấy bức tranh làm mẫu rồi kiểm tra lại những đôi giày tự khâu mà bà sẽ bán cho du khách. Đôi chân của bà Luo cũng nhỏ nhắn và bó chặt như chân bà Wu.
Bà cụ Xiong Xiufeng (90 tuổi) mỉm cười với những người bạn già và bắt đầu kể lại câu chuyện của mình. Cha bà mất sớm, để lại 8 đứa con thơ dại. Khi bà lên 5, mẹ bà bắt đầu bó chân cho bà. Buổi tối, những cơn đau cứ nhói lên từng hồi khiến bà không thể ngủ được. Tuy nhiên, khi bà cố bỏ vải bọc ra thì mẹ bà cầm một cây gậy ra đánh và cảnh cáo rằng bà sẽ không bao giờ lấy được chồng.
Năm 14 tuổi, bà Xiong kết hôn với một người thợ mỏ. Họ đã có với nhau 6 đứa con. Khi đó, tục bó chân đã ít dần và bà nhất quyết không ép con gái bó chân như mẹ bà từng làm với bà. "Đôi chân tôi thuộc về chế độ cũ còn con gái tôi được sinh ra trong một xã hội mới."-bà Xiong nói.
Người phụ nữ già nhất trong làng, bà Ma Youzhen (93 tuổi) vừa mới qua đời. Bà là một trong năm người phụ nữ bó chân còn sống tại Liuyi và bây giờ chỉ còn lại bốn người. Bà Ma được chôn dưới chân núi. Những người bạn của bà đi đưa tiễn bà. Họ đốt tiền làm bằng giấy để bà có được cuộc sống sung túc ở "cõi âm". Và họ nhìn nhau tự hỏi không biết ai sẽ là người tiếp theo.
Sầm Hoa (Theo wsj)