Người đi săn Osama bin Laden: Lộ diện (kỳ cuối)

Rất ít người biết rằng, có mặt bên cạnh các thành viên trong “bộ máy điều hành” nước Mỹ ở Phòng Tình huống điều khiển vụ tiêu diệt bin Laden song không lọt vào khuôn hình bức ảnh nổi tiếng tại Nhà Trắng hôm ấy là người thợ săn chính trong chiến dịch truy lùng trùm khủng bố:chuyên gia phân tích lão luyện của Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA).

Cũng như nhiều người khác tham gia chiến dịch truy lùng thủ lĩnh của mạng lưới khủng bố quốc tế al Qaeda, chuyên gia trên không được phép nói chuyện với báo chí.

Tuy nhiên, hãng tin AP tiếp cận được với ông và được phép thông tin về chiến dịch truy lùng bin Laden, sau khi đảm bảo với CIA là không nêu tên cũng như các chi tiết về nhân thân của chuyên gia này để tránh việc ông trở thành mục tiêu trả thù. Vì thế, ông được gọi bằng tên đệm là John.

Có thể nói trong chiến dịch truy lùng bin Laden, không có ai đóng vai trò quan trọng hơn John. Công việc chính của ông trong suốt gần một thập kỷ là truy tìm dấu vết của trùm khủng bố số 1 thế giới. Ông là người đầu tiên khẳng định bằng văn bản rằng CIA có manh mối xác thực về bin Laden.

John là một trong số hàng trăm người được đưa về Trung tâm chống khủng bố của CIA sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2011 nhằm tiếp thêm nguồn sinh lực cho cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ. Phó Giám đốc CIA John McLaughlin, người thường xuyên làm việc trực tiếp với John đã nhận xét rằng: “Ông ấy (John) là người luôn có khả năng tìm ra sợi dây liên hệ giữa hàng đống chi tiết mà chúng tôi thu thập được”.

Từ khi đầu quân cho Trung tâm chống khủng bố của CIA năm 2003 đến năm 2005, John tham gia chỉ huy và góp phần đáng kể vào thành công của nhiều chiến dịch truy lùng các nghi can khủng bố hàng đầu như Abu Zubaydah, Abd al-Nashiri, Khalid Sheik Mohammed, Ramzi bin Alshib, Hambali và Faraj al-Libi. Song “con mồi” số 1 mà John theo đuổi vẫn là Osama bin Laden.

Tổng thống Obama và nội các theo dõi chiến dịch tiêu diệt Osama bin Laden qua màn hình ở Phòng Tình huống.

Không lâu sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001, lực lượng Mỹ để bin Laden lọt lưới tại khu vực rừng núi ở Afghanistan. Năm 2006, CIA thực hiện Chiến dịch Đạn súng thần công (Operation Cannonball) thiết lập các cơ sở nằm vùng tại các bộ tộc ở Ápganixtan hòng lần ra dấu vết của trùm khủng bố số 1 thế giới.

Tính từ ngày 11/9/2001 đến thời điểm đó, CIA qua ba đời giám đốc, người thì chuyển nơi khác, người thì nghỉ hưu. Chỉ riêng John vẫn ở nguyên một chỗ và vẫn làm công việc cũ. CIA cũng từng đề nghị chuyển John đến đơn vị khác, song chính ông yêu cầu để ông tiếp tục theo đuổi vụ bin Laden.

John kiểm tra đi kiểm tra lại tất cả những gì có liên quan đến cuộc đời Osama bin Laden. Trùm khủng bố sống như thế nào trong thời gian trốn chạy ở Sudan? Ai ở bên cạnh ông ta trong thời gian ông ta sống ở Kandahar, Afghanistan. Nơi ẩn náu của ông ta như thế nào? Một nhân viên tình báo cấp cao nhớ lại lời John thường nói với các đồng nghiệp: “Hãy nghiên cứu từng chút từng chút một. Osama bin Laden đang ở đâu đó. Chúng ta sẽ tìm ra nơi đó”.

Trong thời gian làm việc ở Trung tâm chống khủng bố, John ngày càng được đề bạt lên vị trí cao hơn. Nhưng ảnh hưởng của ông lại còn cao hơn cả vị trí mà ông có, nhờ vốn kinh nghiệm “không ai địch nổi” trong cuộc truy tìm bin Laden. Một cựu lãnh đạo CIA phải thừa nhận “John là người mà tôi cần phải nghe khi ở trong phòng họp”.

Trong quá trình lần theo dấu vết của bin Laden, năm 2007, một nữ đồng nghiệp của John đề xuất tập trung sự chú ý vào người đàn ông có tên Abu Ahmed al-Kuwaiti. Theo lời khai của một số nghi can khủng bố, al-Kuwaiti chính là người đưa thư của bin Laden. Nữ chuyên gia phân tích tình báo này tin rằng bám theo al-Kuwaiti ắt sẽ lần ra nơi ẩn náu của Bin Laden.

Ba năm theo dõi al-Kuwaiti mang đến cho nhóm của John thông tin: Người đưa thư của bin Laden đang ở ngoại ô Ixlamabát. Tháng 9/2010, báo cáo về quá trình theo dõi al-Kuwaiti hoàn tất, có tiêu đề “Giải phẫu một manh mối”. Ngay lập tức, báo cáo này trở thành đề tài nóng ở tổng hành dinh của CIA.

Cuối cùng, CIA xác định được al-Kuwaiti đang sống trong một khu nhà ở Abbottabad, ngay gần học viện quân sự của Pakistan. Nếu bin Laden sống trong ngôi nhà ở ngoại ô đông đúc này thì đây quả là một thách thức đối với suy đoán lâu nay của CIA rằng trùm khủng bố này ẩn náu ở vùng rừng núi hẻo lánh.

Bằng kinh nghiệm nhiều năm “nghiên cứu” về bin Laden, John cho rằng trùm khủng bố nhiều khả năng đang sống trong khu nhà ở Abbottabad, cùng với một số kẻ đưa thư và người thân, không sử dụng điện thoại cũng như Internet.

Thông tin này ngay lập tức được Giám đốc CIA Leon Panetta báo cáo với Tổng thống Barack Obama. Washington tìm mọi cách để xác định xem ai đang sống trong ngôi nhà ở Abbottabad. CIA cài người vào những ngôi nhà xung quanh nhưng không thu được tin tức gì. Những hình ảnh thu được qua vệ tinh chỉ cho thấy có một người đàn ông cao lớn đi lại bên trong nhưng không rõ mặt.

Nhóm của John cũng chưa thể khẳng định người sống trong ngôi nhà là Osama bin Laden. Họ đưa ra 5,6 cái tên và cái tên Osama bin Laden vẫn đứng ở vị trí số 1. Cứ thế, vài tháng trôi qua trong sự do dự của Oasinhtơn và CIA, trong đó có John.

Đến tháng 2/2011, John nói với “sếp” Panetta rằng: "CIA có thể tiếp tục theo dõi ngôi nhà đó nhưng rất ít hy vọng có được thông tin tốt hơn. Đây là cơ hội tốt nhất để tìm ra bin Laden và cơ hội ấy không kéo dài".

Quan điểm này cũng ngay lập tức được Panetta trình bày với Tổng thống Obama. Sau đó, Giám đốc CIA thường xuyên họp với nhóm của John và cũng thường xuyên đặt cho John câu hỏi: Anh có thể chắc chắn bao nhiêu phần trăm rằng kẻ sống trong ngôi nhà đó là Osama bin Laden. John đáp: 80%. Nhưng không có nhiều người có được niềm tin như John, nhất là những người từng tham gia một số chiến dịch truy tìm bin Laden bị thất bại trước đó, họ sợ lần này nếu thất bại sẽ là một thảm họa.

Đến tháng 4, Tổng thống Obama quyết định cử lực lượng biệt kích của hải quân Mỹ đến Abbottabad. Ngay cả khi cuộc tấn công của lực lượng biệt kích bắt đầu, một quan chức tình báo cấp cao vẫn còn nói với John rằng: “Nếu các anh có bất cứ mẩu thông tin nào về việc kẻ sống trong ngôi nhà ở Abbottabad có thể không phải là Osama bin Laden, hãy lên tiếng trước khi chúng ta phí hoài mạng sống của một số người Mỹ”.

Và cuộc đột kích kéo dài 40 phút của lực lượng biệt kích Mỹ chứng minh John đã đúng: "Kẻ sống trong ngôi nhà ở Abbottabad chính là trùm khủng bố Osama bin Laden".

Theo Baotintuc

Với việc chỉ nêu tên đệm của chuyên gia tình báo có công lớn nhất trong chiến dịch truy lùng trùm khủng bố Osama bin Laden, theo đúng yêu cầu của CIA, hãng tin AP những tưởng không ai có thể tìm ra chuyên gia này là ai, nhờ đó ông cũng không trở thành mục tiêu trả thù của những kẻ ủng hộ bin Laden.

Tuy nhiên, sự thật lại không phải như vậy. Không mấy khó khăn, tờ The Observer xác định được “người đi săn Osama bin Laden” là ai, thậm chí cả những thông tin chi tiết liên quan đến vợ, con ông, bắt đầu chính từ những thông tin trong bài báo được AP đăng tải hồi đầu tháng 7 vừa qua.

Hai tuần sau khi bài báo của AP đến với công chúng, hai phóng viên của The Observer là Adams Goldman và Matt Apuzzo bắt tay tìm kiếm vị chuyên gia phân tích của CIA. Mục đích duy nhất của họ là, “người ta không muốn biến ông ấy thành mục tiêu bị tấn công, song chúng tôi sẽ chỉ ra bất cứ ai cũng có thể xác định được ông ấy là ai như thế nào”.

Tìm kiếm trên internet, hai nhà báo của The Observer ngay lập tức tiếp cận được trang Cruptome.com là blog chuyên tiết lộ các bí mật của Chính phủ của một người có tên là John Young.

Hóa ra, chỉ 9 giờ sau bài báo của AP, John Young lập tức đăng bài viết với nội dung “lật mặt nạ chuyên gia truy tìm trùm khủng bố” trên blog của anh ta. Cuộc tìm kiếm của John Young thật đơn giản.

Có mặt trong phòng Tình huống theo dõi vụ đột kích tiêu diệt bin Laden, chuyên gia John đứng rất gần Ngoại trưởng Hillary Clinton và Giám đốc CIA Leon Panetta. Hình bên cạnh là John thời còn học cao đẳng.

Từ thông tin trong bài báo của AP rằng, chuyên gia John đứng bên rìa trong bức ảnh chụp Tổng thống Obama và nội các theo dõi chiến dịch tiêu diệt bin Laden trong Phòng Tình huống, John Young tìm thêm trên mạng internet những bức ảnh khác (cũng do Nhà Trắng công bố) cũng chụp quang cảnh Phòng Tình huống trong thời điểm này nhưng ở góc độ khác.

Rồi cũng từ thông tin được tiết lộ trong bài báo của AP rằng hai ngày sau vụ tiêu diệt bin Laden, chuyên gia John hộ tống Giám đốc CIA Leon Panetta tới cuộc họp kín của Quốc hội, John Young tìm được một bức ảnh ghi lại sự việc này.

So sánh, đối chiếu giữa các bức ảnh, John Young nhanh chóng xác định được chuyên gia John chính là người đứng sau Ngoại trưởng Hillary Clinton và Giám đốc CIA Leon Panetta và chiếc cà vạt của ông lọt vào khuôn hình bức ảnh chụp trong Phòng Tình huống mà AP đề cập trong bài viết của họ (có một sự trùng hợp khá thú vị là hôm hộ tống ông Panetta đến Quốc hội, chuyên gia John vẫn thắt chiếc cà vạt mà ông đã thắt hôm có mặt ở Phòng Tình huống).

John Young “chỉ mặt” nhưng chưa “đặt tên” được cho chuyên gia này. Tuy nhiên, chỉ một ngày sau khi The Observer công bố những gì được đăng tải trên blog của John Young, một người quen của bản báo đã thông báo, anh ta biết người được John Young chỉ ra qua những bức ảnh và nói rõ tên của người này.

Rồi chỉ cần vài click chuột, nhờ internet, The Observer có được những thông tin chi tiết về cuộc sống cá nhân của chuyên gia John. Nào là hồi còn đi học, ông từng chơi bóng rổ nhưng không phải là một vận động viên xuất sắc. Nào là địa chỉ nhà riêng của ông trên Google Map. Nào là tên trường nơi các con ông đang theo học. Thậm chí cả việc vợ ông mới đây tham gia tổ chức một buổi hội chợ cho trường của các con ông như thế nào…

Tiếp cận một người thân của chuyên gia John, The Observer được biết, ông gần như vỡ tim khi câu chuyện về ông được AP công bố. Ông cứ băn khoăn với câu nói của Giám đốc Panetta tại bữa tiệc chiêu đãi mừng thành công của chiến dịch truy lùng bin Laden: “Một số người có thể nói rằng họ đã tham gia vào một chiến dịch giúp thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Việc tiêu diệt bin Laden khiến nước Mỹ cũng như thế giới này trở thành nơi an toàn hơn cho con em của chúng ta”. Câu nói này có đúng trong trường hợp của ông?

John có lý do để lo lắng. Đề cao ông là “nhân vật quan trọng nhất trong chiến dịch chống khủng bố lớn nhất trong lịch sử của CIA” cũng đồng nghĩa với việc biến ông và những người thân của ông thành mục tiêu của bọn khủng bố - điều mà trước họ chưa từng phải đối mặt. Mối nguy này là điều mà bất cứ ai làm việc cho CIA cũng không mong muốn. Vì thế, các đồng nghiệp của ông đều rất thông cảm và gửi lời chia buồn với John.

Vậy CIA, cụ thể là ban lãnh đạo của cơ quan này, có lường trước được mối nguy mà nhân viên của mình phải đối mặt khi họ cho phép AP đăng bài về “người đi săn Osama bin Laden”? Tại sao một số quan chức cấp cao của CIA lại hào hứng trò chuyện với AP xung quanh vụ việc này như thế? Hai phóng viên Adams Goldman và Matt Apuzzo của The Observer mang những câu hỏi này đến gặp cựu Phó Giám đốc CIA John McLaughlin, người trò chuyện với AP về vai trò của John trong chiến dịch truy lùng bin Laden.

Gần như ngay lập tức, McLaughlin thừa nhận: “Tôi đã sai lầm”. “Tôi biết anh ấy. Tôi đánh giá cao anh ấy. Nhưng lẽ ra tôi không nên làm thế. Họ (AP) gọi cho tôi và tôi đã hấp tấp. Họ nói rằng họ sẽ không nêu tên đầy đủ của anh ấy mà chỉ dùng tên đệm và tôi không nhận ra rằng việc ấy cũng có thể khiến người ta tìm ra anh ấy là ai”.

Với những thông tin dễ dàng có được về chuyên gia John, The Observer cho rằng, bài báo của AP là “lợi bất cập hại”. Theo The Observer, ca ngợi một người có thành tích xuất sắc là việc đơn giản, song giữ bí mật những thông tin cần thiết để đảm bảo an toàn cho họ lại không đơn giản như vậy.

Theo Baotintuc