Mỹ tính đến phương án quân sự để “lấy lại” kênh đào Panama?

[pizza]

Tổng thống Trump nói rằng ông muốn lấy lại quyền sở hữu Kênh đào Panama cho Mỹ sau gần 30 năm kể từ khi hiệp ước dưới thời chính quyền Tổng thống Jimmy Carter trao quyền kiểm soát kênh đào này cho Panama.
Các quan chức Mỹ cho biết, Nhà Trắng đã chỉ đạo quân đội Mỹ soạn thảo các phương án để hiện thực hóa mục tiêu của Tổng thống Trump là “lấy lại” Kênh đào Panama.

Trong bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ tuần trước, Tổng thống Donald Trump tuyên bố: “Để tăng cường an ninh quốc gia, chính quyền của tôi sẽ lấy lại Kênh đào Panama”.

Tuy nhiên kể từ đó tới nay, các quan chức trong chính quyền của ông Trump vẫn chưa làm rõ việc “lấy lại” này có nghĩa là gì.

NBC News dẫn nguồn tin cho hay, Bộ Chỉ huy miền Nam Mỹ (SOUTHCOM) đang xây dựng các kế hoạch tiềm năng, từ việc hợp tác chặt chẽ hơn với lực lượng an ninh Panama đến lựa chọn ít khả năng hơn là quân đội Mỹ chiếm giữ Kênh đào Panama bằng vũ lực.

Theo các quan chức Mỹ, việc sử dụng lực lượng quân sự phụ thuộc vào mức độ hợp tác của lực lượng an ninh Panama với Mỹ. Mục tiêu của chính quyền ông Trump là tăng cường sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Panama để giảm ảnh hưởng của Trung Quốc ở đó, đặc biệt là quyền tiếp cận Kênh đào.

Lầu Năm Góc và Đại sứ quán Panama tại Washington đều chưa bình luận về thông tin trên.

Hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực
Tổng thống Trump nói rằng ông muốn lấy lại quyền sở hữu Kênh đào Panama cho Mỹ sau khi Panama được quyền kiểm soát khu vực này gần 30 năm trước theo một hiệp ước ký kết dưới thời chính quyền Tổng thống Jimmy Carter.

Trong các cuộc thảo luận với các cố vấn, ông Trump nói rằng ông coi sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Panama và Kênh đào Panama là rất quan trọng đối với nỗ lực này.

Các quan chức trong chính quyền ông Trump lập luận rằng Trung Quốc có sự hiện diện quá lớn gần Kênh đào Panama. Trong trường hợp xảy ra xung đột, Washington lo ngại Bắc Kinh có thể đóng cửa Kênh đào đối với các tàu Mỹ, bao gồm cả tàu quân sự.

Trong chuyến thăm Panama tháng trước, Ngoại trưởng Marco Rubio đã nói với Tổng thống nước chủ nhà José Raúl Mulino, rằng “trạng thái hiện tại là không thể chấp nhận được” với sự hiện diện của Trung Quốc tại Panama.

Tính trung lập của Kênh đào Panama được quy định trong Hiến pháp Panama. Tổng thống Mulino cho biết chính phủ Panama chỉ quản lý Kênh đào và phủ nhận việc chuyển giao quyền vận hành Kênh đào cho Trung Quốc dưới bất kỳ hình thức nào.

Trong khi đó, giới chức Trung Quốc cáo buộc Mỹ “gây sức ép” để buộc Panama hạn chế đầu tư từ Trung Quốc.

Một số phương án Mỹ đang cân nhắc
Theo nguồn tin, Tư lệnh SOUTHCOM, Đô đốc Alvin Holsey, đã trình bày dự thảo phương án chiến lược cho Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth trong tuần này. Ông Hegseth dự kiến sẽ thăm Panama trong tháng 4 để thảo luận thêm về vấn đề liên quan.

Các quan chức Mỹ cho hay, khả năng Washington sử dụng vũ lực để kiểm soát Kênh đào Panama là khó xảy ra nhưng có thể được cân nhắc nếu các biện pháp tăng cường hiện diện quân sự không đạt được mục tiêu mong muốn của ông Trump.

Quân đội Mỹ hiện có hơn 200 binh sĩ tại Panama, bao gồm các đơn vị đặc nhiệm hợp tác với lực lượng an ninh địa phương để đối phó với các mối đe dọa nội bộ, các cuộc nổi dậy hoặc bất ổn. Số lượng binh sĩ Mỹ tại đây cũng thay đổi theo các đợt luân chuyển.

Theo các quan chức quốc phòng Mỹ, một số phương án đang được xem xét bao gồm: đảm bảo tàu Mỹ có quyền qua lại an toàn tại Kênh đào Panama; khôi phục hoàn toàn quyền kiểm soát và vận hành kênh đào; sử dụng quân đội Mỹ để bảo vệ các cảng hiện có hoặc xây dựng các cảng mới tại Panama; triển khai lực lượng Công binh Lục quân Mỹ để điều hành các hệ thống khóa nước của kênh đào.

Ngoài ra, giới chức Mỹ cũng đang xem xét việc mở lại các trung tâm huấn luyện chiến đấu trong rừng tại Panama, tương tự như các cơ sở huấn luyện trước năm 1999.

Một kịch bản khác đang được xem xét là Mỹ có thể triển khai quân đội gần Panama để sẵn sàng bảo vệ kênh đào trong trường hợp xảy ra xung đột khu vực hoặc có mối đe dọa đối với Mỹ.

Kênh đào Panama là một trong những tuyến hàng hải bận rộn nhất thế giới, với phần lớn hàng hóa đi qua đây có nguồn gốc từ hoặc hướng đến Mỹ. Nếu tuyến đường này bị chặn, các tàu sẽ phải đi vòng qua Nam Mỹ, làm tăng đáng kể chi phí và thời gian vận chuyển.

Mỹ xây dựng Kênh đào Panama từ năm 1904-1914. Năm 1977, sau nhiều cuộc biểu tình kéo dài của người Panama, Tổng thống Mỹ Jimmy Carter đã ký một hiệp ước chuyển giao quyền kiểm soát Kênh đào cho Panama. Hiệp ước chính thức có hiệu lực từ năm 1999.

Năm 1989, dưới thời chính quyền Tổng thống George H.W. Bush, quân đội Mỹ từng tiến hành một cuộc tấn công Panama để lật đổ nhà lãnh đạo Manuel Noriega.

Trong bài phát biểu trước Quốc hội tuần trước, Tổng thống Trump tuyên bố, Mỹ đã bắt đầu hành động để hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc tại Kênh đào. Theo đó, một tập đoàn Mỹ dẫn đầu bởi công ty đầu tư BlackRock đã mua lại 90% cổ phần của Công ty Cảng Panama (Panama Ports Company), vốn vận hành 2 cảng Balboa và Cristobal ở hai đầu kênh đào, từ một tập đoàn có trụ sở tại Hong Kong (Trung Quốc) với giá 22,8 tỷ USD.

VietBF@sưu tập