Đảng Cộng sản Việt Nam đă quyết định đi theo con đường táo bạo trong việc tái cơ cấu bộ máy nhà nước, theo xu hướng toàn cầu do các nước dẫn đầu gần đây. Kế hoạch mới được lấy cảm hứng từ những cải cách triệt để được thực hiện ở Argentina bởi Tổng thống Javier Milei, nhằm t́m cách giảm đáng kể quy mô nhà nước và giảm bớt gánh nặng quan liêu.
Dưới khẩu hiệu “cải cách hành chính”, Chính phủ Việt Nam đă công bố ư định cắt giảm khoảng 20% số bộ, cơ quan chính phủ cũng như số lượng công chức. Biện pháp mang tính lịch sử này nhằm mục đích biến đổi hoàn toàn một hệ thống mà nhiều người coi là lỗi thời và ngày càng phức tạp.
Chiến lược này bao gồm việc loại bỏ 5 bộ và sáp nhập các lĩnh vực quan trọng như Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư. Việc sáp nhập này nhằm mục đích tạo ra một nền hành chính hiệu quả hơn, có khả năng đáp ứng nhu cầu kinh tế của một quốc gia đang phát triển.
Bốn cơ quan nhà nước cũng dự kiến sẽ bị băi bỏ, trong đó có Ủy ban Quản lư vốn Nhà nước. Các cơ quan truyền thông nhà nước cũng được thông báo đóng cửa, bao gồm 5 kênh truyền h́nh công cộng, 10 tờ báo và 19 tạp chí, trong nỗ lực cắt giảm chi phí.
Tại Argentina, Javier Milei đang ảnh hưởng đến đất nước.
Tại Hoa Kỳ, Tổng thống đắc cử Donald Trump đă hứa sẽ có những điều chỉnh đáng kể thông qua Bộ Hiệu quả Chính phủ mới, với sự hợp tác của các nhà đổi mới như Elon Musk, nêu bật tính liên tục của cuộc chiến toàn cầu chống lại t́nh trạng quan liêu không cần thiết.
Nguyễn Khắc Giang, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore, cho biết: “Đây là cuộc cải cách hành chính táo bạo nhất ở Việt Nam kể từ thời kỳ Đổi mới”. Phân tích của ông chỉ ra rằng đất nước đang t́m cách hợp lư hóa bộ máy quan liêu vốn đă trở thành lực cản cho tăng trưởng kinh tế bền vững.
Một quan chức cấp cao của Đảng Cộng sản đă nhấn mạnh tính cấp thiết của những cải cách này trong một bài phát biểu gần đây: “Đôi khi bạn phải uống thuốc đắng, chịu đựng đau đớn và loại bỏ khối u để có một cơ thể khỏe mạnh”. Những tuyên bố này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp cận những thay đổi được đề xuất.
Các chi tiết của việc tái cơ cấu này bắt đầu h́nh thành vào tháng 11, đỉnh điểm là vào tháng 12 với một dự thảo chính thức yêu cầu tất cả các quan chức nộp báo cáo tái cơ cấu. Những đề xuất này sẽ được đánh giá tại các phiên họp bất thường của Ủy ban Trung ương và Quốc hội dự kiến diễn ra vào tháng 2.
Mặc dù mức độ tác động đối với lao động vẫn chưa chắc chắn nhưng có thể thấy rơ sự căng thẳng trong giới công chức. Một phó thủ tướng ước tính gần 100.000 việc làm có thể gặp rủi ro, tạo ra sự bất ổn và lo ngại cho những người làm việc trong khu vực công.
Nhận xét gần đây của một cựu thành viên quốc hội cảnh báo rằng t́nh h́nh có thể c̣n nghiêm trọng hơn. Theo quan điểm của ông, hàng trăm ngh́n nhân viên và các nhà hoạt động đảng phái sẽ phải đối mặt với một tương lai không chắc chắn dưới những cải cách này.
T́nh h́nh kinh tế ở Việt Nam cũng đóng một vai tṛ quan trọng trong quá tŕnh này. Tổng Bí thư Đảng Cộng sản nhấn mạnh hồi tháng 10 rằng gần 70% ngân sách nhà nước được chi cho lương và chi phí hành chính, không c̣n dư địa cho các khoản đầu tư thiết yếu vào cơ sở hạ tầng và phát triển.
Nếu các quan chức chính phủ chỉ sử dụng ngân sách để trả lương th́ sẽ không có nguồn lực nào cho các dự án có thể thúc đẩy tăng trưởng dài hạn. T́nh h́nh này nêu bật sự cần thiết phải thay đổi căn bản để giúp Việt Nam hướng tới một nền kinh tế mạnh mẽ và cạnh tranh hơn.
Tóm lại, quyết định của Đảng Cộng sản Việt Nam lấy cảm hứng từ Kế hoạch Cưa xích của Milei có thể là một cột mốc quan trọng trong nỗ lực quản lư hiệu quả hơn. Việc tái cơ cấu bộ máy nhà nước không chỉ nhằm giảm chi phí mà c̣n đặt nền móng cho một tương lai thịnh vượng hơn của đất nước trong bối cảnh kinh tế toàn cầu.
Theo
Mamela Fiallo Flower