Vào ngày 5 tháng 11, người Mỹ đă thuê Donald Trump để làm ba việc: bỏ thêm tiền vào túi họ; hạ giá xăng, hàng tạp hóa và tiền thuê nhà và khôi phục trật tự ở biên giới phía nam.
Trump không được thuê để phá hoại Bộ Tư pháp, băi bỏ FBI, ân xá cho những kẻ bạo loạn ngày 6 tháng 1, làm suy yếu các cơ quan t́nh báo của chúng ta, xóa bỏ Bộ Giáo dục hoặc "phát cuồng v́ y tế".
Những đề cử ban đầu của Trump đối với Dân biểu Matt Gaetz (Đảng Cộng ḥa-Fla.) làm tổng chưởng lư (hiện đă bị rút lại), Pete Hesgeth làm bộ trưởng Quốc pḥng, Tulsi Gabbard làm giám đốc t́nh báo quốc gia, Robert F. Kennedy Jr. làm bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, và Mehmet Oz làm quản trị viên của Trung tâm Dịch vụ Medicare và Medicaid vượt xa các chỉ thị mà ông nhận được từ cử tri.
Thay v́ cung cấp chuyên môn cho các bộ phận đó, Trump quyết tâm trả thù bằng cách phá hoại chúng. Như cố vấn của Trump là Steve Bannon đă nói, "Trời không phải là buổi sáng ở Mỹ".
Năm 1967, các nhà khoa học xă hội Lloyd Free và Hadley Cantril giải thích rằng người Mỹ là những người bảo thủ về mặt ư thức hệ muốn giảm quy mô chính phủ, nhưng là những người theo chủ nghĩa tự do theo chương tŕnh không muốn cắt giảm An sinh xă hội và Medicare hoặc loại bỏ chi tiêu cho giáo dục và môi trường.
Vivek Ramaswamy, người đang làm việc với Elon Musk và Bộ Hiệu quả Chính phủ của ông, cho biết Musk "không mang theo đục, ông ấy mang theo cưa máy, và chúng tôi sẽ đưa nó vào bộ máy quan liêu đó". Ramaswamy nói thêm, "Sẽ rất thú vị".
Nhưng cưa máy không phải là thứ mà cử tri yêu cầu. "Niềm vui" sẽ dừng lại khi họ kết luận rằng ít chính phủ hơn rất khác so với không có chính phủ.
Trump quyết tâm vượt qua các chỉ dẫn mà ông nhận được từ cử tri. Khi làm như vậy, ông đang lặp lại một mô h́nh đă gây ảnh hưởng đến các nhiệm kỳ tổng thống gần đây.
Hai ví dụ minh họa là Bill Clinton và George W. Bush.
Năm 1992, Bill Clinton được bầu để cải thiện điều kiện kinh tế và đưa Hoa Kỳ vào thế giới hậu Chiến tranh Lạnh. Khi vận động tranh cử với tư cách là một đảng viên Dân chủ Mới, Clinton đă bác bỏ cách tiếp cận của Franklin D. Roosevelt về Chính sách mới theo kiểu một kích cỡ phù hợp với tất cả đối với chính phủ lớn.
Nhưng sau khi được đưa vào Pḥng Bầu dục, Clinton đă giao cho Hillary phụ trách chăm sóc sức khỏe. Kế hoạch mở rộng và phức tạp của bà không phải là điều mà cử tri nghĩ đến.
Tương tự như vậy, lệnh của Clinton cho phép người đồng tính phục vụ trong quân đội theo chính sách "không hỏi, không nói" cũng đi ngược lại với những ǵ cử tri sẵn sàng chấp nhận.
Cuối cùng, lệnh cấm vũ khí tấn công của Clinton được coi là một cuộc tấn công vào Tu chính án thứ Hai.
Đến năm 1994, cử tri tự hỏi liệu họ có bầu George McGovern thay v́ Bill Clinton hay không. Sử dụng khẩu hiệu "Chúa, súng và người đồng tính", Newt Gingrich đă dẫn dắt những người Cộng ḥa đồng chí của ḿnh đến một chiến thắng vang dội. Lần đầu tiên kể từ năm 1953, đảng Cộng ḥa kiểm soát cả hai viện của Quốc hội.
Đánh giá kết quả, Bill Clinton thừa nhận cử tri đă gửi cho ông một thông điệp: "Chúng tôi không thích những ǵ chúng tôi thấy khi theo dơi Washington, và các vị đă không làm ǵ nhiều về điều đó".
George W. Bush cũng chịu chung số phận. Năm 2004, ông tái đắc cử với lời hứa sẽ giữ cho nước Mỹ an toàn sau vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001 vào nước Mỹ.
Nhưng tràn đầy chiến thắng, Bush khoe khoang, "Tôi đă kiếm được vốn chính trị trong chiến dịch này và tôi định chi tiêu số tiền đó". Ông đă chi số vốn đó (và nhiều hơn nữa) cho đề xuất không được ḷng dân của ḿnh là tư nhân hóa một phần An sinh xă hội. Kế hoạch của ông đă vấp phải sự phản đối ngay lập tức, không bao giờ được bỏ phiếu mặc dù đảng Cộng ḥa kiểm soát cả hai viện của Quốc hội.
Thất bại đó, phản ứng trước cơn băo Katrina và t́nh trạng bế tắc của Chiến tranh Iraq đă dẫn đến phản ứng dữ dội trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2006. Đảng Dân chủ đă được trao lại quyền lănh đạo tại Đồi Capitol và Dân biểu Nancy Pelosi (D-California) bắt đầu nhiệm kỳ dài của ḿnh với tư cách là Chủ tịch Hạ viện. George W. Bush khiêm nhường gọi kết quả là "một cú đấm mạnh".
Có điều ǵ đó về chức tổng thống khiến những người chiến thắng vượt quá mong muốn của cử tri. Cố George Reedy, thư kư báo chí của Lyndon B. Johnson, đă viết trong "The Twilight of the Presidency" rằng trạng thái hưng phấn bao trùm mọi tổng thống đắc cử khi "cần thận trọng, tự vấn và khiêm nhường nhất".
Giành được chức tổng thống là một trải nghiệm say sưa. Người chiến thắng ngồi trên đỉnh thế giới chính trị khi Nhà Trắng của họ, như Reedy đă viết, giống như triều đ́nh của một vị vua. Đột nhiên được khích lệ, những Chánh án mới được bổ nhiệm này muốn thực hiện những quyền hạn rộng lớn vượt ra ngoài những cử tri muốn tham khảo ư kiến của một số ít người xung quanh để nói với họ "không".
Viết trên tờ The New Yorker sau chiến thắng của John F. Kennedy năm 1960, Richard Rovere đă nhận xét một cách sâu sắc rằng "nhân dân có chủ quyền" đă trao cho Kennedy "một chiến thắng không cần phán quyết và đa số không cần lệnh".
Một Kennedy khiêm nhường hiểu được sự mong manh của t́nh h́nh chính trị của ḿnh. Khi những người theo đảng Dân chủ tự do t́m kiếm sự ủng hộ của ông cho các chương tŕnh xă hội tiến bộ, ông sẽ nhắc nhở họ rằng ông không giành được nhiệm kỳ và cần phải tái đắc cử trước.
Trump sẽ không bao giờ phải đối mặt với những cử tri có chủ quyền nữa. Việc không có bất kỳ trách nhiệm giải tŕnh nào như vậy càng khiến những người bên trong Nhà Trắng của Trump có nhiều khả năng sẽ đối xử với người chiếm giữ nó, như Reedy đă từng giải thích, "với tất cả sự tôn kính của một quốc vương".
Sự khiêm nhường không phải là đặc điểm cá nhân gắn liền với quốc vương hay Trump. Và những tổng thống có cái tôi quá lớn đă khiến nhiều hơn một chính quyền kết thúc trong thất bại.
Ngay cả trước khi Trump tái khẳng định lời hứa "bảo vệ, bảo vệ và bảo vệ Hiến pháp Hoa Kỳ", th́ hoàng hôn của nhiệm kỳ tổng thống của ông đă hiện rơ trên đường chân trời.
Steve Bannon đă đúng: "Nước Mỹ chưa phải là buổi sáng".
Sau khi giành được chiến thắng khó khăn, Trump đang nhanh chóng phung phí nó.
John Kenneth White (johnkennethwhite.co m) là giáo sư danh dự tại Đại học Công giáo Hoa Kỳ. Cuốn sách mới nhất của ông là “Grand Old Unraveling: The Republican Party, Donald Trump, and the Rise of Authoritarianism.”
Theo The Hill
|
|