Lối thoát cho Mỹ và Syria

Đề xuất của Nga về việc Syria giao nộp kho vũ khí hóa học (VKHH) để tránh bị tấn công quân sự được giới phân tích nhận định là “lối thoát danh dự” cho Nhà Trắng.

Chính quyền Tổng thống Assad ngày 10-9 chấp nhận đề xuất của Nga, theo đó đặt VKHH của Syria dưới sự kiểm soát quốc tế và sau đó tiêu hủy số vũ khí này, đổi lại có thể giúp Damascus tránh một cuộc tấn công quân sự từ Mỹ. Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh các máy bay chiến đấu của chính phủ ném bom nhằm vào các vị trí của phe nổi dậy, lần đầu tiên kể từ khi phương Tây đe dọa hành động quân sự.

Nộp kho VKHH, tránh chiến tranh

Vậy là đúng như dự đoán, Syria đã chấp nhận đề xuất của Nga để đổi lại “phần thưởng chính trị và quân sự”.

Đề xuất của Nga, được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry bất ngờ yêu cầu Syria nộp kho VKHH. Ngay lập tức, đề xuất này thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia. Nhiều nước tuyên bố hoan nghênh song vẫn tỏ ra thận trọng trước khả năng thành công. Trong đó, Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo, “các vụ thảm sát có thể gia tăng” nếu như kế hoạch này nhằm “câu giờ” cho chế độ Damascus.

Dù vậy, giới quan sát cho rằng, đây cũng là tín hiệu vui khi một giải pháp chính trị được tính đến thay cho một giải pháp quân sự. Nhiều nhà phân tích cho rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin thành công khi tạo ra phép màu và ngăn chặn bùng nổ “thùng thuốc Trung Đông”. Trong khi đó, có ý kiến rằng, đề xuất của Nga là chiến thắng của Washington từ chính sách răn đe quân sự.

Syria có thể tránh một cuộc chiến với Mỹ sau khi đồng ý nộp kho VKHH. Ảnh: CNN

Lối thoát danh dự

Đối mặt với ngưỡng hỗ trợ yếu ớt cho hành động quân sự nhằm vào Syria, Tổng thống Obama hôm 10-9 cho biết, kế hoạch của Nga về việc Damascus giao nộp kho VKHH để quốc tế kiểm soát “có thể tích cực”, đồng thời cam kết sẽ nghiêm túc cân nhắc ý tưởng này.

Trên thực tế, đề xuất của Nga khiến ưu tiên làm việc của Tổng thống Obama thay đổi. Thay vì chú trọng thuyết phục các cử tri và các nghị sĩ Mỹ còn hoài nghi về kế hoạch tấn công Syria, ông Obama nói nhiều đến sáng kiến ngoại giao của Nga. Tổng thống yêu cầu Ngoại trưởng John Kerry làm việc với Moscow để xem đề xuất này có khả thi hay không. Trong cuộc phỏng vấn với NBC News, ông Obama thừa nhận vẫn chưa chắc chắn sẽ giành được sự ủng hộ của Quốc hội về tấn công Syria. Ông cho rằng, kế hoạch của Nga có thể trở thành "bước đột phá quan trọng” cho cuộc khủng hoảng Syria. Cũng theo ông Obama, cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào Syria có thể bị trì hoãn vì các diễn biến mới và quan điểm mềm mỏng của dư luận Mỹ.

Tuy nhiên, một giải pháp quân sự vẫn chưa loại bỏ hoàn toàn. Dự kiến, Tổng thống Obama sẽ có bài phát biểu quan trọng trước toàn dân vào tối 10-9 (sáng 11-9, giờ Việt Nam) để tìm kiếm sự ủng hộ cho cuộc chiến chống Syria. Tuy nhiên, theo kết quả thăm dò dư luận mới nhất của CNN, hầu hết người Mỹ đều mạnh mẽ phản đối vấn đề này. Khó khăn đặt ra lớn hơn khi tại Thượng viện, thủ lĩnh phe đa số Harry Reid cho biết, ông quyết định hoãn cuộc bỏ phiếu thủ tục quan trọng về việc cho phép sử dụng vũ lực với Syria, dự kiến vào ngày 11-9 (giờ Mỹ) cho đến khi Tổng thống Barack Obama công khai phát biểu về vấn đề này. “Tôi muốn đảm bảo, tổng thống sẽ nêu vấn đề với Thượng viện và nhân dân Mỹ trước khi bỏ phiếu về vấn đề này”, ông nói.

Rõ ràng, việc Syria từ bỏ kho VKHH sẽ không còn lý do gì để Washington bị đẩy vào một cuộc chiến không chỉ với Syria mà có thể là cả Hezbollah ở Lebanon và Iran. Vì thế, một giải pháp chính trị cho Damascus đang dần hiện rõ bởi đây là con đường duy nhất vừa không làm bùng nổ Trung Đông vừa giúp Nhà Trắng không bị mất uy tín.

Khả Anh
Baomoi.com