Bí mật về lợi nhuận khổng lồ của luật sư Hoàng Gia Anh

Theo tạp chí Legal Business lợi nhuận năm 2011 của 100 hãng luật hàng đầu ở London đạt 5,4 tỷ bảng, tăng 8% so với năm trước trong khi tổng doanh thu nhảy vọt 17%, lên con số 17,7 tỷ bảng. Các tỷ phú Nga đã góp phần không nhỏ trong cái "bánh lớn" của giới luật sư Anh.
Lạm phát thù lao

Năm 5 qua, London trở thành đấu trường pháp lý của giới nhà giàu Nga. Tòa nhà Roll Building là nơi chứng kiến những cuộc so găng chứng tỏ sức mạnh pháp lý (và tiền bạc) giữa giữa ông chủ đội bóng Chelsea FC Roman Abramovich với nhà tài phiệt Boris Berezovsky; giữa tỷ phú Oleg Deripaska với doanh nhân gốc Uzbekistan Michael Cherney; vụ tỷ phú Mukhtar Ablyazov bị truy tố về tội lừa đảo...

Jonathan Sumption, người khởi đầu cuộc “lạm phát thù lao luật sư” tại Anh

Những cuộc chiến ấy cũng chính là chốn làm ăn béo bở nhất của giới luật sư. Với những khách hàng Nga “thượng hạng” như thế , chỉ những luật sư được dán mác “luật sư Hòang gia” may ra mới có cửa, tuy nhiên mức thù lao lại được xếp vào hạng “khủng”, từ 800 đến 1.000 bảng/giờ.

Các ông chủ Nga sẵn sàng móc túi trả 1.500 bảng cho một giờ tư vấn nếu như được các “luật sư Hoàng gia siêu cấp” nhận lời. Mức thù lao này thật quá sức tưởng tượng đối với thường dân.

Cuộc “lạm phát thù lao” – như lời một luật sư ở London – là do “Hiệu ứng Sumption”. Nó bắt nguồn từ những lời đồn đoán rằng luật sư Hoàng gia (QC) Jonathan Sumption – nay đã là thẩm phán Toà án Tối cao Anh từ đầu năm 2012 - khi nhận lời làm việc cho Abramovich đã đút túi một khoản tiền thù lao hậu hĩnh trên dưới 10 triệu bảng mặc dù những nguồn tin thân cận vị luật sư Hoàng gia này khẳng định số tiền nói trên đã bị thổi phồng quá mức, thực tế Sumption chỉ được trả xấp xỉ 3 triệu mà thôi.

Tuy nhiên, 3 triệu bảng dường như chỉ là con số khởi đầu đối với các QC theo phò các tỷ phú Nga. Lâu nay người ta vẫn đoán xem liệu QC Mark Hapgood được trả bao nhiêu khi “siêu sao” của giới nhà giàu này nhận lời mời của ông trùm Berezovsky thế chỗ của QC Laurence Rabinowitz.

Hapgood được giới luật sư đánh giá cao. Một luật sư trẻ nhận định: “Ông ta là một luật sư khiến mọi người phải sửng sốt. Ông ta có đầu óc phân tích rất đáng khâm phục. Có những luật sư danh tiếng khác nhưng họ không chắc đã có kinh nghiệm trong những vụ án như thế này. Họ chỉ có mỗi tên tuổi mà thôi”.

Tiền nào của nấy, một nguồn tin gần gũi với vụ án tiết lộ chỉ riêng thù lao trả cho luật sư để ông ta nghiên cứu hồ sơ và xuất hiện tại toà vào ngày xét xử đầu tiên đã là 3 triệu bảng. Sau đó, trong suốt thời gian toà xử án, kéo dài tới 6 tháng, luật sư sẽ thêm lãnh thù lao theo giờ. Như thế, Berezovsky sẽ phải trả cho các luật sư tham gia tập hai của cuộc chiến pháp lý khoảng 100 triệu bảng.

Luật sư Hoàng gia (QC) - hay còn goị là luật sư áo lụa - là một danh hiệu được Hoàng gia Anh trao, bắt đầu từ cuối thế kỷ 16, thể hiện đẳng cấp của luật sư, đặc biệt là các luật sư tham gia tranh tụng. Tuy nhiên, thời gian gần đây danh hiệu được trao cho cả các luật sư tư vấn. Những người được phong luật sư Hoàng gia thường có thâm niên từ 15 năm trở lên. Huân tước Jonathan Philip Chadwick Sumption (sinh 1948) là thẩm phán Toà án Tối cao Anh từ ngày 11/1/2012. Khác với thông lệ, ông từ luật sư bước thẳng vào đội ngũ thẩm phán Toà án Tối cao , chưa kinh qua các tầng nấc của nghề thẩm phán chuyên nghiệp. Khi là luật sư, Sumption rất nổi tiếng không chỉ trong những vụ án tranh chấp quyền lợi giữa các tỷ phú, các đại công ty. Ông từng thay mặt chính phủ Anh trong vụ án Hutton liên quan đến cái chết của cựu chuyên gia vũ khí sinh học David Kelly. Là một nhân viên của Bộ Quốc phòng Anh, ông này từng là cựu thanh tra viên của Liên Hiệp Quốc tại Iraq.

Một thư ký văn phòng luật sư từng tham gia thương thảo về thù lao cho các luật sư cao cấp phục vụ các tỷ phú Nga tiết lộ rằng không có khuôn thước nào để ấn định thù lao, cũng không có mức chuẩn nào cả. Điều mà khách hàng muốn biết chỉ là họ được thêm những gì nếu phải trả nhiều hơn.
“Họ không muốn biết luật sư bỏ bao nhiêu tiếng đồng hồ để nghiên cứu vụ án, họ chỉ muốn biết ông ta có thể giúp họ thắng kiện hay không”, người này nói. Vì khách hàng chỉ muốn một điều đơn giản “thắng hay không” nên các thư ký trợ lý tha hồ ‘hét giá”.
Nỗi lo bị cho “về vườn” bất ngờ

Các tỷ phú Nga thay luật sư như thay áo. Điều này không có gì khó hiểu. Là những người giàu nứt đố đổ vách, đầy tham vọng, họ chỉ muốn chiến thắng, nhất là khi đã bỏ ra một khoản tiền lớn. Khi kết quả không như ý muốn, họ sẽ trút giận vào đâu đó và luật sư là những người đầu tiên hứng trọn. Nỗi lo bị cho về vườn đột ngột đã tạo thêm áp lực cho những luật sư làm việc với giới nhà giàu Nga.

Tháng 5/2008 tỷ phú Berezovsky được QC Barbara Dohmann “phù tá” trong khi Abramovich thuê các QC Andrew Popplewell và Helen Davies. Năm 2010, Richard Gillis QC và Rabinowitz nhảy vào thay thế vị trí luật sư tư vấn chính của Berezovsky, ở phía bên kia Abramovich do không hài lòng gì đó với Helen Davies đã mời QC Andrew Popplewell, người cãi cho ông ta trước Davies, quay trở lại làm việc với mình.

Chuyện thay luật sư cũng diễn ra trong vụ kiện giữa Cherney và Deripaska. Trở lại tháng 7/2008, khi đó QC Geoffrey Vos được chọn thay mặt Cherney trước toà, trong khi QC Roger Stewart đang đại diện cho Deripaska đang theo đuổi vụ kiện. Một năm sau, Deripaska đổi ý, sa thải Stewart và thuê các QC Ali Malek và Joe Smouha thế chỗ.

“Hai năm làm việc cho những vụ án như thế này bạn sẽ cần nghỉ một năm để lấy lại sức”

Làm việc trong các vụ kiện của các tỷ phú Nga các luật sư trẻ cũng có những trăn trở. Miếng thì chưa rõ được nhiều hay ít tuy rằng các ông chủ Nga khá rộng tay nhưng trong 2 năm trời họ hầu như “mất tăm” trong giới. Ngoài ra, cách suy nghĩ và cư xử khác thường của các ông trùm ngoại quốc có thể kéo họ lạc lối. Một thư ký văn phòng luật ở London kể rằng tuy hiếm khi xảy ra nhưng có những khách hàng không thèm chú ý rằng ý định đem tiền mua thẩm phán là không thể chấp nhận được. Một vài luật sư trẻ không hiểu rằng khi nào cần phải nói “không” với thân chủ của mình.

Công việc bào mòn sức lực

Khi Rabinowitz rút chân khỏi vị trí người đại diện cho Berezovsky, một số nguồn tin nói vì vụ án này quá lớn và quá phức tạp, mỗi chi tiết nhỏ đều biến thành một cuộc đối chất trước toà khiến vị luật sư này đâm ngán và ông ta quyết định sẽ dành thời giờ vào những việc khác. Một thành viên của nhóm luật sư do Rabinovich đứng đầu đã phải xin nghỉ việc 6 tháng để phục hồi sức khoẻ sau một thời gian làm việc cho Berezovsky với cường độ 20 giờ/ngày.

“Cam kết của luật sư đối với thân chủ của những vụ án này là rất nghiêm túc. Khách hàng rất đòi hỏi. Họ đến từ một nền văn hoá khác và họ muốn mọi việc diễn ra như thể họ đang ở nước Nga. Họ muốn các luật sư chỉ làm việc riêng cho họ, không ai khác nữa. “Họ là những người cứng rắn, đầy ý chí, họ chỉ muốn thắng mà thôi. Nếu nhận lời làm việc với họ, bạn sẽ chẳng thể làm được việc gì khác trong suốt 12 hay 18 tháng. Công việc sẽ vắt kiệt sức lực của bạn, thậm chí là đối với các luật sư Hoàng gia danh tiếng".

Không nhất thiết phải có quan hệ thân thiết với khách hàng, trong vài trường hợp cần giữ khoảng cách, điều này khiến luật sư có thể có cái nhìn khách quan hơn và nếu cần thì có thể tránh không bị sa thải vì những cơn thịnh nộ từ các ông chủ giàu có khi họ nhận được những tin tức xấu.

Thanh Hoà