'Lời khuyn từ chiến lược gia Cộng sản'
ng Tr̀n Bạch Đằng từng khuyn Hoa Kỳ nn dng cc nhm chống chnh quyền ở Afghanistan để lật đổ Taliban
Sau cc cuộc tấn cng vo Hoa Kỳ trong thng Chn năm 2001, Lnh sự qun Hoa Kỳ ở thnh phố Hồ Ch Minh đ c điện tn, sau ny bị lộ qua Wikileaks, gửi về Bộ Ngoại giao sau cuộc gặp với nh cch mạng lo thnh v khi đ l cố vấn cho chnh phủ Việt Nam Trần Bạch Đằng.
ng Tr̀n Bạch Đằng, tn tḥt là Trương Gia Trìu, người qua đời hồi năm 2007 ở tuổi 81, tiếp b Judith Strotz, người phụ trch chnh sch an ninh v quan hệ trong vng Đng của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hồi đầu thng 10 năm 2001.
B́m Điện tn hm 17/10 về cuộc gặp ny c tựa đề "Cựu B thư cộng sản Si Gn đnh gi về cuộc chiến chống khủng bố v Đạo luật Nhn quyền Việt Nam."
BBC lược dịch một phần bức điện. Cc số đnh trong bi l nguyn văn trong điện tn.
"1. Tm tắt: Trong cuộc gặp với Vụ trưởng Vụ Đng Judith Strotz, cựu B thư cộng sản Trần Bạch Đằng by tỏ sự ủng hộ đối với cuộc chiến chống khủng bố của Hoa Kỳ.
ng cũng thể hiện sự bất bnh đối với Đạo luật Nhn quyền Việt Nam (đang chờ Thượng viện xem xt) v, ng ni, n chĩa mũi một cch bất cng vo Việt Nam so với cc nước khc.
Cuộc ni chuyện với ng Tr̀n Bạch Đằng, một chnh khch tầm cỡ ở Nam Việt Nam, cho thấy sự phức tạp v tnh nước đi đang lẩn quất trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ.
LỜI KHUYN TỪ TƯ LỆNH TRẬN MẬU THN Ở SI GN
2. Khi gặp Vụ trưởng Vụ Đng Strotz hm 8/10 tại nh ring, ng Đằng ni ng bị "sốc" trước vụ tấn cng vo Trung tm Thương mại Thế giới.
Binh l*nh Mỹ ở S i Gòn hồi Tết 1968
ng Đằng ni ng khng coi cuộc tấn cng Mậu Thn l "khủng bố"
ng ni chuyện giết thường dn đơn giản l điều "khng thể chấp nhận được."
ng Tr̀n Bạch Đằng, [khi đó] 75 tuổi v từng l B thư Đảng Cộng sản trong giai đoạn 1965-1973, ni với b Strotz rằng ng l Tổng tư lệnh (commander-in-chief) chiến dịch Mậu Thn ở Si Gn v Chợ Lớn.
"Chng ti tấn cng Đại sứ qun Mỹ ở Si Gn, nhưng chng ti khng bao giờ xem đ l hnh động khủng bố."
ng Tr̀n Bạch Đằng ni ng ủng hộ cuộc chiến chống khủng bố của Hoa Kỳ v cũng ủng hộ việc lật đổ chế độ Taliban ở Afghanistan.
'Chnh sch nguy hiểm'
3. ng Tr̀n Bạch Đằng nhớ lại khi Việt Minh củng cố quyền lực trong thập nin 50, họ đ c vi trận đnh chống lại dn qun phật gio Ha Hảo ở miền nam Việt Nam.
Sau khi tiu diệt những lớp người đầu tin của lực lượng Ha Hảo, ng ni, Việt Minh đ bn lại chiến thuật, khng phải v tổn thất m v "chng ti cảm thấy chng ti khng thể giết người như thế được."
ng cho rằng nếu lực lượng bộ binh Hoa Kỳ đổ bộ vo Afghanistan, họ c thể đối mặt với tnh huống phức tạp tương tự.
ng ni Hoa Kỳ cần dựa vo Lin minh Phương Bắc [lực lượng chống Taliban ở Afghanistan] hay một nhm Afghanistan khc để lật đổ chế độ Taliban.
Trong một tuyn bố c vẻ mỉa mai từ một cựu Việt Cộng, ng ni nếu khng c sự ủng hộ của người dn Afghanistan, Hoa Kỳ sẽ kh chiến thắng.
4. Thng bo rằng ng đ trở thnh cng dn danh dự của thnh phố Lubbock, Texas v thnh vin danh dự của Cu lạc bộ Rotary [một tổ chức thiện nguyện] trong chuyến thăm đầu tin tới Hoa Kỳ hồi năm 1999, ng Tr̀n Bạch Đằng ni ng c nhiều bạn người Mỹ.
"ng ni ng lấy lm tiếc về tổn thất nhn mạng của Hoa Kỳ c thể xảy ra v khuyn Hoa Kỳ nn c hnh động qun sự nhanh chng ở Afghanistan v nếu khng binh lnh Hoa Kỳ sẽ gặp kh khăn trong ma đng ở Afghanistan. "
Điện tn của Hoa Kỳ sau cuộc gặp với ng Trần Bạch Đằng
ng ni ng lấy lm tiếc về tổn thất nhn mạng của Hoa Kỳ c thể xảy ra v khuyn Hoa Kỳ nn c hnh động qun sự nhanh chng ở Afghanistan v nếu khng binh lnh Hoa Kỳ sẽ gặp kh khăn trong ma đng ở Afghanistan.
ng Tr̀n Bạch Đằng ni ng phản đối mọi hnh thức khủng bố trong đ c cả hnh động khủng bố của cc nhm hay của người Palestine.
Tuy nhin ng ni ng tin rằng chnh sch của Hoa Kỳ đối với Israel trong quan hệ với người Palestine l "nguy hiểm"
ng ni ng nghĩ rằng Hoa Kỳ cần dng ảnh hưởng của mnh để "kiềm chế Israel."
5. Gim đốc Vụ Đng cảm ơn ng Đằng đ ủng hộ v những kinh nghiệm của ng. B ni thm Hoa Kỳ khng muốn thấy thường dn Afghanistan bị chết hay bị thương v Hoa Kỳ đ c cố gắng cứu trợ nhn đạo lớn.
"CẤT ĐẠO LUẬT NHN QUYỀN VIỆT NAM VO TỦ"
6. Vụ trưởng Vụ Đng Strotz đề nghị ng Đằng giải thch về phản ứng mạnh của Việt Nam chống lại Dự luật Nhn quyền Việt Nam hiện đang chờ Thượng viện xem xt.
Trong giọng ni thường thể hiện sự xc động, ng Đằng ni n đi ngược lại thng lệ quốc tế.
Đ i tưởng niệm cuộc chiến Việt Nam ở Washington
ng Đằng khuyn Hoa Kỳ nn để qu khứ lại pha sau
"Chnh ci tn của n đ cho thấy n chĩa mũi vo ring Việt Nam," ng ni.
ng thừa nhận rằng Việt Nam "khng hon hảo" trong vấn đề nhn quyền nhưng ni rằng tnh trạng nhn quyền của Việt Nam khng km khi so với cc nước như Afghanistan.
7. Theo ng Đằng, Việt Nam chiến đấu cho tới tận năm 1975 để c được quyền con người căn bản nhất - độc lập.
ng ni một quyền con người căn bản khc l đủ ăn.
Trong giai đoạn 1944-45, hai triệu người Việt Nam chết đi dưới sự cai trị của Nhật Bản.
So snh với những điều đ, ng ni, vấn đề nhn quyền ngy hm nay l điều nực cười.
Theo ng, lnh đạo Việt Nam đang cố gắng để cải thiện quyền con người của cc cng dn, nhưng khng thể c được cải thiện trong ngy một, ngy hai.
'Như bạn b'
8. Vụ trưởng Đng Strotz đưa ra chi tiết xung quanh bối cảnh dẫn tới Đạo luật Nhn quyền Việt Nam.
B giải thch rằng một số đại biểu quốc hội muốn cn bằng việc thng qua Hiệp ước Thương mại Song phương với việc thể hiện lo ngại của họ về nhn quyền ở Việt Nam.
"Ti gợi nn cất đạo luật nhn quyền Việt Nam vo tủ. Thay vo đ chng ta nn khuyn bảo nhau như bạn b."
Cố lo thnh cch mạng Trần Bạch Đằng
B cũng ni Đạo luật bao gồm quyền phủ quyết của Tổng thống cho một số điều khoản chnh.
9. ng Tr̀n Bạch Đằng khng cảm thấy thuyết phục.
ng ni Việt Nam "khng phải l nh nước mọi rợ" v lại chỉ ra Taliban lm v dụ, nhưng Đạo luật Nhn quyền Việt Nam đ coi Mỹ l người phn xt cc vấn đề nội bộ của Việt Nam.
ng chỉ ra rằng trong qu khứ Pol Pot gy ra "sự tn ph khủng khiếp" nhưng Hoa Kỳ chậm trễ khi phản đối cc hnh động của Khmer Đỏ.
"Chng ti phải để qu khứ lại sau," ng ni.
"Ti gợi nn cất đạo luật nhn quyền Việt Nam vo tủ. Thay vo đ chng ta nn khuyn bảo nhau như bạn b."
ng ni thm Việt Nam sẵn sng tiếp tục thảo luận vấn đề nhn quyền trong qu trnh ngoại giao thường lệ.
10. Với tư cch l cựu lnh đạo Đảng Cộng sản v cố vấn hiện nay cho chnh phủ, cc kiến của ng Tr̀n Bạch Đằng - sự ủng hộ v cảm thng thực sự với cuộc chiến chống khủng bố của Hoa Kỳ đi km với sự bất bnh về Đạo luật Nhn quyền Việt Nam - c nhiều khả năng phản nh kiến của cc nh lnh đạo thuộc thế hệ gi hơn."
BBC
|