Tranh cãi vì chi hơn 130.000 USD đi săn sư tử

[june04]

Việc trả tiền để đi săn sư tử, voi hợp pháp ở châu Phi gây ra nhiều tranh cãi giữa bảo tồn và đạo đức.

Những người nhiều tiền chấp nhận chi tới hơn 130.000 USD cho một chuyến đi săn 21 ngày trên thảo nguyên châu Phi. Họ giết voi, sư tử và báo rồi tạo dáng bên xác những con vật để chụp những bức ảnh đăng trên website của công ty tổ chức săn bắn.

Đó là chương trình "Full Bag Safari 21 ngày" được yêu thích của Công ty Book Your Hunt. Theo công ty, du khách có thể vác súng truy lùng hơn 20 loài trên các đồng cỏ ở Tanzania, bao gồm sư tử châu Phi, báo, trâu rừng, linh dương Masai Bushbuck, linh dương đầu bò trắng râu hay ngựa vằn Bohme.

Mức giá trên bao gồm giấy phép săn bắn, ăn uống và chỗ ở. Tuy nhiên, khách cần trả thêm khoảng 27.000 USD để đem xác thú săn được về làm chiến lợi phẩm.


Thợ săn bên cạnh xác con sư tử. Ảnh: Book Your Hunt

Loại hình được gọi là trophy hunting (săn chiến lợi phẩm) - hình thức săn bắn có giấy phép, trong đó thợ săn thường là khách quốc tế sẽ trả một khoản phí lớn để săn một cá thể động vật hoang dã nhất định theo hạn ngạch do chính phủ quy định. Thông thường, cá thể bị săn thường già hoặc là con đực trưởng thành.

Điểm then chốt khiến trophy hunting khác với săn trộm là tính hợp pháp, quản lý khoa học và mục tiêu bảo tồn khi nguồn thu từ phí săn được tái đầu tư cho bảo vệ môi trường sống, trả lương cho kiểm lâm, cũng như chia sẻ lợi ích với cộng đồng địa phương để khuyến khích họ duy trì và bảo vệ quần thể động vật.

"Trải nghiệm săn bắn tuyệt vời. Mỗi ngày đều kiên trì truy đuổi con mồi", một khách tham gia nói.

Elisa Allen, Phó Chủ tịch Chương trình của tổ chức PETA, tuyên bố các chuyến đi săn chiến lợi phẩm chỉ là những cuộc thảm sát, thú vui cho những kẻ có tiền nhưng vô lương tâm. Những cuộc săn này khiến động vật chịu đau đớn cùng cực, nhiều con bị bắn hoặc trúng tên rồi phải trải qua cái chết kéo dài.

"Thật đáng xấu hổ khi bỏ tiền ra để bắn hạ động vật, trong khi số tiền đó hoàn toàn có thể dùng để bảo tồn môi trường sống", bà nói.

Catherine E. Semcer, nghiên cứu viên tại African Wildlife Economy Institute (Viện Kinh tế Động vật Hoang dã Châu Phi), cho rằng săn bắn có thưởng, có quản lý là công cụ thị trường quan trọng cho bảo tồn ở châu Phi. Bà lý giải việc cho phép săn với hạn ngạch nghiêm ngặt giúp biến động vật hoang dã và hệ sinh thái thành những tài sản có giá trị, tạo động lực để các quốc gia và cộng đồng địa phương gìn giữ.

Năm 2024, vụ giết voi "siêu ngà" ở Tanzania cũng gây ra những tranh cãi giữa phe ủng hộ và phản đối loại hình du lịch săn bắn này. Voi "siêu ngà" sống ở vùng biên giới Kenya và Tanzania, có ngà nặng tới 45 kg mỗi chiếc vì bộ gen đặc biệt.


Những con voi "siêu ngà" ở Công viên Quốc gia Amboseli, Kenya. Ảnh: Klein & Hubert

Tranh cãi bùng nổ khi chính phủ Tanzania phá vỡ thỏa thuận ngầm với Kenya, cho phép săn hợp pháp một số con voi "siêu ngà" từ đàn khoảng 10 cá thể cuối cùng. Nhiều nhà hoạt động môi trường kêu gọi dừng cấp phép và chuyển hướng sang du lịch sinh thái.

"Khi còn sống, những con voi siêu ngà này có giá trị sinh học, kinh tế và xã hội to lớn nhưng khi bị bắn hạ, chúng chẳng còn gì", một số người nói.

Một nhà điều phối tour săn tại Tanzania chia sẻ với người dân địa phương, lợi ích của du lịch săn bắn lớn hơn nhiều so với mất mát. Ông cho biết có người trả 5.000 USD cho giấy phép và khoảng 10.000 USD cho phần thưởng, chi phí thuê nhóm đi săn lên đến 60.000 USD. Điều này tạo việc làm cho người địa phương, thúc đẩy bảo tồn.

Chủ một trại săn với 30 người địa phương sẵn sàng để được thuê, cũng đồng tình. Người này cho biết thợ săn thường bắn những con già nên không ảnh hưởng nhiều.

"Nếu bò của tôi già, tôi cũng bán thịt. Tại sao không thu về số tiền cao nhất từ một con có thể sẽ chết già?", người này nói.