Trong khi USD, trái phiếu Mỹ và đồng yen lao đao trước bất ổn toàn cầu và chính sách thuế mới, vàng đã tăng vọt 30% từ đầu năm và trở thành tài sản trú ẩn hàng đầu.
Vàng đang khẳng định vị thế an toàn giữa làn sóng rút vốn khỏi trái phiếu Mỹ và đồng yen. Ảnh: Reuters.
Trong bối cảnh thế giới bất ổn, giá vàng tăng vọt hơn 30% từ đầu năm đến nay, vượt xa các tài sản trú ẩn truyền thống như đồng yen Nhật, franc Thụy Sĩ và trái phiếu chính phủ Mỹ. Điều này khiến giới đầu tư bắt đầu nhìn nhận lại khái niệm "an toàn" giữa lúc lo ngại về khả năng duy trì tài khóa và nguy cơ chiến tranh ngày càng gia tăng, theo CNBC.
Tại Hội nghị kim loại quý châu Á - Thái Bình Dương, các chuyên gia cho rằng sức hấp dẫn lớn nhất của vàng nằm ở việc tài sản này không gắn với nghĩa vụ nợ nào từ chính phủ.
"Ưu điểm then chốt của vàng là nó không phải khoản nợ của bất kỳ ai", Nikos Kavalis, Giám đốc điều hành hãng tư vấn Metals Focus, nhận định. "Khi đầu tư vào trái phiếu chính phủ hay các đồng tiền, nhà đầu tư đang đặt cược vào sức khỏe của nền kinh tế phát hành ra nó. Với vàng thì không".
Các tài sản trú ẩn chủ chốt đang "hụt hơi"
Tính từ đầu năm, chỉ số Dollar Index - đo sức mạnh đồng USD với rổ tiền tệ chủ chốt - đã giảm gần 10%. Trong khi đó, đồng yen Nhật và franc Thụy Sĩ dù tăng khoảng 8-10% so với USD nhưng vẫn kém xa mức tăng ấn tượng của vàng. Trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm cũng ghi nhận lợi suất giảm 19 điểm cơ bản, đồng nghĩa với giá tăng nhẹ nhưng không đáng kể.
Ngược lại, giá vàng liên tục lập đỉnh mới suốt thời gian qua. Giá vàng giao ngay liên tục phá đỉnh trong nhiều tháng, tăng khoảng 30% từ đầu năm và hiện giao dịch quanh mức 3.403 USD/ounce, sau khi vượt mốc 3.500 USD hồi tháng 4. Cầu vàng tăng mạnh giữa làn sóng bất ổn toàn cầu, đặc biệt là xung đột tại Trung Đông, cộng với sự suy giảm niềm tin vào tài sản trú ẩn của Mỹ.
"Giờ đây, ngày càng nhiều người lo ngại về tương lai của đồng USD và thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ", Shaokai Fan, Trưởng bộ phận ngân hàng trung ương toàn cầu thuộc Hội đồng Vàng Thế giới, nhận định. "Điều này thúc đẩy sự quan tâm tới các tài sản trú ẩn thay thế như vàng".
Từng được coi là "pháo đài an toàn", USD và trái phiếu Mỹ đang xuất hiện những vết nứt rõ rệt. Tháng 4, thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ chịu cú bán tháo mạnh sau khi Tổng thống Donald Trump công bố chính sách thuế quan "có đi có lại".
Tháng 5, đợt rút vốn khỏi trái phiếu dài hạn càng trầm trọng hơn khi Moody’s hạ tín nhiệm Mỹ, cộng thêm dự luật thuế mới của ông Trump khiến lợi suất 30 năm vượt ngưỡng tâm lý 5%.
Dù sau đó cầu trái phiếu có phục hồi nhẹ, niềm tin vào tài sản Mỹ đã bị tổn hại bởi sự bất ổn trong chính sách của nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Không chỉ Mỹ, thị trường trái phiếu Nhật Bản cũng chịu áp lực tương tự. "Nhật Bản có nhiều vấn đề cơ cấu", Fan nói. Ông cho biết đồng yen yếu một phần do chênh lệch lãi suất so với các nước khác.
Từ đầu năm, lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật kỳ hạn 10 năm đã tăng 39 điểm cơ bản, phản ánh lực cầu sụt giảm. Trong cùng kỳ, đồng yen tăng khoảng 8% so với USD.
Dù là một thị trường trú ẩn truyền thống, đồng yen đang mất dần sức hút do Ngân hàng Trung ương Nhật Bản vẫn duy trì lãi suất cơ bản ở mức 0,5% trong hai cuộc họp liên tiếp vào tháng 5 và tháng 6, giữa lúc nền kinh tế bị phủ bóng bởi chính sách thuế mới từ Mỹ.
Franc Thụy Sĩ cũng tăng hơn 10% so với USD từ đầu năm, nhưng Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ dường như đang tìm cách hạn chế dòng vốn trú ẩn vào đồng tiền này. Hồi tháng 3, lãi suất điều hành của Thụy Sĩ được giữ ở mức 0,25%, trong khi lạm phát tháng 5 giảm lần đầu tiên sau hơn 4 năm, làm dấy lên đồn đoán về khả năng lãi suất âm trong thời gian tới.
"Franc Thụy Sĩ vẫn rất hấp dẫn, nhưng nếu lãi suất âm thì lợi suất thực lại thấp", Bart Melek, Trưởng chiến lược hàng hóa tại TD Securities nhận xét.
Vì sao vàng vượt trội?
Khác với các tài sản gắn liền với chính phủ, vàng có tính thanh khoản cao, không mang rủi ro chính trị, không bị ảnh hưởng bởi lạm phát tiền tệ hay lãi suất.
"Vàng không bị ràng buộc bởi tỷ lệ nợ công trên GDP như tiền tệ. Đó là sự khác biệt then chốt", Nicholas Frappell, Giám đốc thị trường tổ chức toàn cầu tại ABC Refinery, phân tích.
Không giống trái phiếu hay tiền tệ, vàng không mang rủi ro đối tác. "Vàng có giá trị nội tại. Tôi không cần phụ thuộc vào chính phủ hay tổ chức nào để thanh toán lãi hay hoàn trả nợ", Melek nói thêm.
Các ngân hàng trung ương cũng đang củng cố vị thế của vàng như một tài sản trú ẩn. Trong năm 2024, họ đã mua ròng 1.044,6 tấn vàng, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp vượt mốc 1.000 tấn.
Báo cáo Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) gần đây cũng công bố vàng đã vượt đồng euro để trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai thế giới, chiếm khoảng 20% tổng dự trữ toàn cầu cuối năm 2024.
Theo khảo sát mới nhất của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) công bố ngày 17/6, ngày càng nhiều ngân hàng trung ương có xu hướng ưu tiên vàng trong danh mục dự trữ ngoại hối, đồng thời thu hẹp tỷ trọng nắm giữ đồng USD trong 5 năm tới.
Cuộc khảo sát được thực hiện từ ngày 25/2 đến 20/5, với sự tham gia của 73 ngân hàng trung ương trên toàn cầu. Kết quả cho thấy 76% số đơn vị được hỏi cho rằng họ sẽ tăng tỷ trọng vàng trong dự trữ ngoại hối trong giai đoạn tới, tăng đáng kể so với mức 69% trong khảo sát năm ngoái, Reuters cho biết.
Ở chiều ngược lại, có tới 75% dự báo sẽ giảm tỷ trọng đồng USD trong dự trữ, tăng mạnh so với mức 62% ghi nhận vào năm 2024.
WGC nhận định xu hướng này phản ánh vai trò ngày càng quan trọng của vàng trong hệ thống tài chính toàn cầu. "Hiệu quả ổn định của vàng trong các giai đoạn khủng hoảng, khả năng đa dạng hóa danh mục và phòng ngừa lạm phát là những yếu tố chính thúc đẩy các ngân hàng trung ương gia tăng tích trữ kim loại quý", báo cáo nêu rõ.
VietBF@ sưu tập
