Theo như thông tin từ ngày hôm qua, 11/09, Nhật Bản và Việt Nam đă kư kết thỏa thuận về chuyển giao thiết bị công nghệ quốc pḥng. An ninh trên biển là một chủ đề chính trong cuộc hội đàm giữa lănh đạo quốc pḥng hai nước, trong chuyến công du Việt Nam của bộ trưởng Quốc Pḥng Nhật Bản từ ngày 10 đến 12/09/2021.

Bộ trưởng Quốc Pḥng Việt Nam Phan Văn Giang ( thứ 2 từ trái) và đồng nhiệm Nhật Bản Nobuo Kishi (thứ 3) trong lễ kư thỏa thuận chuyển giao công nghẹ, thiết bị Quốc Pḥng cho Việt Nam, tại Hà Nội, ngày 12/09/2021. AP - Nguyen Trong Duc
Chiều hôm qua, bộ trưởng Quốc Pḥng Việt Nam, đại tướng Phan Văn Giang đă hội đàm với Bộ trưởng Quốc Pḥng Nhật Bản Kishi Nobuo. Đây là lần đầu tiên bộ trưởng Quốc Pḥng Nhật công du nước ngoài, kể từ khi ông nhậm chức cách nay một năm. Việt Nam được chọn làm điểm đến đầu tiên của lănh đạo quốc pḥng Nhật.
Theo báo Nhật Japan News, thỏa thuận kư kết hôm qua cho phép Tokyo xuất khẩu thiết bị quốc pḥng, công nghệ, trong đó có các tàu chiến do Nhật Bản sản xuất sang Việt Nam.
Trong một cuộc họp báo trực tuyến sau cuộc gặp với người đồng cấp Việt Nam Phan Văn Giang, bộ trưởng Quốc Pḥng Kishi Nobua cho biết Nhật Bản sẽ đẩy nhanh đàm phán với Việt Nam để bán các tàu của Lực lượng Pḥng vệ. Thỏa thuận về việc chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc pḥng Nhật – Việt đă được chính phủ hai nước đạt được đồng thuận về cơ bản từ hồi tháng 10/2020.
Việt Nam là quốc gia thứ 11 kư một thỏa thuận chuyển giao thiết bị, công nghệ quốc pḥng với Nhật Bản. Theo một quan chức bộ Quốc Pḥng Nhật, thỏa thuận này được thông qua trong bối cảnh « Việt Nam đang t́m cách đa dạng hóa các nguồn thiết bị quốc pḥng của ḿnh ». Hà Nội vốn có quan hệ hợp chặt chẽ vớiMatxcơva trong lĩnh vực này và chủ yếu dựa vào Nga, quốc gia đàn anh cũ trong khối Cộng sản, về hầu hết các trang thiết bị tối tân, bao gồm tàu ngầm và chiến đấu cơ.
Biển Đông : mối lo chung của hai nước
Trong cuộc hội đàm song phương, lănh đạo quốc pḥng hai nước nhất trí phối hợp v́ một trật tự dựa trên luật pháp quốc tế, tái khẳng định tầm quan trọng của tự do hàng hải và hàng không. Bộ trưởng Quốc Pḥng Nhật phản đối mạnh mẽ « bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng hoặc bất kỳ hoạt động nào làm leo thang căng thẳng », ám chỉ hoạt động ngày càng hung hăn của Trung Quốc ở Biển Đông và biển Hoa Đông, tuy không nêu đích danh Bắc Kinh. Hai bên cũng thảo luận về khả năng đẩy mạnh hợp tác song phương, ví dụ như thông qua các chuyến tàu và máy bay của Lực lượng Pḥng vệ Nhật Bản ghé cảng Việt Nam, hay trong lĩnh vực an ninh mạng.
Theo báo chí trong nước, chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đă « đánh giá cao lập trường của Nhật Bản về đảm bảo an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không tại Biển Đông ; giải quyết tranh chấp, bất đồng bằng các biện pháp ḥa b́nh trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, đặc biệt là công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 cũng như Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) ».
Nhật Bản và Việt Nam đều đối mặt với các đe dọa của Trung Quốc trên biển. Việt Nam có tranh chấp lănh thổ với Trung Quốc về tại hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa ở Biển Đông. Hà Nội cũng thường xuyên bác bỏ các yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh trên gần trọn Biển Đông. Về phía Nhật Bản, đó là quần đảo Senkaku, mà Trung Quốc cho là thuộc chủ quyền quốc gia, với tên gọi quần đảo Điếu Ngư. Cũng trong buổi hội đàm nói trên, bộ trưởng Quốc Pḥng cho biết đă khẳng định với người đồng cấp Việt Nam về tầm quan trọng của « sự ổn định của Đài Loan » đối với an ninh Nhật Bản.
Giới quan sát đặc biệt chú ư là chuyến công du của bộ trưởng Quốc Pḥng Nhật Kishi Nobuo đến Việt Nam trùng với thời gian chuyến thăm Việt Nam của ngoại trưởng Trung Quốc, cũng từ ngày 10 đến ngày 12/09. Báo Nga Sputnik ghi nhận sự kiện ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và Bộ trưởng Quốc pḥng Nhật Bản Kishi Nobuo « cùng lúc bất ngờ thăm Việt Nam ».