Nhạc sĩ Anh Quân: “Ngồi cùng thuyền mà chê nhau là không sòng phẳng”

“Dĩ nhiên, ai cũng có thể có một nhà phê bình trong mình, nhưng chê vỗ mặt là điều tôi không muốn làm. Trừ khi tôi không làm nghề này, bằng không, nếu ngồi cùng thuyền mà chê nhau, tôi cảm thấy không được sòng phẳng và công bằng cho lắm!” - nhạc sĩ Anh Quân chia sẻ, nhân việc anh trở lại cùng dự án “Cửa sổ âm nhạc” số 2 “Tôi mơ một giấc mơ” (do nhạc sĩ Dương Thụ làm giám đốc nghệ thuật và anh là giám đốc âm nhạc) sẽ diễn ra vào tối 21.9 tới tại Cung Văn hóa Hữu nghị (Hà Nội).


Việc chính của Mỹ Linh không phải là The Voice

Giấc mơ nào đã khiến nhạc sĩ Dương Thụ và anh quyết định đưa “Chat với Mozart” - album đã thực hiện cách đây 8 năm - trở lại làm 1 trong 2 phần của “Cửa sổ âm nhạc” kỳ này? Vì sao sự nhắc lại là cần thiết?

- Không, tôi không nghĩ rằng đây lại là một sự nhắc lại vì thực tế là nó vẫn luôn hiện diện. Không chỉ trong đĩa nhạc ấy mà còn trong những lần Mỹ Linh đi diễn, đặc biệt là trong tour “Mỹ Linh 06”, để những ca khúc được nhạc sĩ Dương Thụ “Việt hóa” trên nền nhạc cổ điển đã dần trở nên quen thuộc. Và “Cửa sổ âm nhạc” kỳ này, với câu chuyện mà nó muốn kể, giấc mơ mà nó muốn tái hiện là vẻ đẹp giao thoa giữa nhạc cổ điển và nhạc nhẹ chính là cơ hội thích hợp để “Chat với Mozart” trở lại.

Anh có nghĩ, so với 8 năm trước, “Chat với Mozart” đã trở nên thuận lợi hơn khi nhạc cổ điển giờ dây đã trở nên quen thuộc hơn với mọi người, sau những nỗ lực “xuống đường” và bắt tay với nhạc nhẹ?

- Quả đúng là như vậy! Và ít nhiều, đó cũng là một đóng góp nhỏ của chúng tôi trong nỗ lực chung này, khi đã mở ra một hướng đi mà lúc đầu được cho là mạo hiểm, nhưng sau đó đã được nhiều bạn nghề hưởng ứng. Tuy nhiên, càng là lúc công chúng cởi mở hơn và cái được cho là mới, là táo bạo đã trở nên quen tai thì lại càng là lúc cần phải làm hay hơn để giữ họ ở lại.

Một chương trình vô cùng đòi hỏi sự dụng công, ít ra là so với một chương trình nhạc nhẹ thông thường, vì sao lại… nhè lúc Mỹ Linh - người hát chính - đang vướng bận The Voice?

- Như đã xác định từ đầu, The Voice chỉ là một trong những công việc của Mỹ Linh và việc chính của Linh vẫn phải là đi hát, đi diễn.

Đưa học trò của vợ, Dương Hoàng Yến, vào một sân chơi toàn những tên tuổi nặng ký như “Cửa sổ âm nhạc”, khi mà The Voice vẫn chưa xướng tên quán quân, anh có nghĩ, chiếc áo này dành cho Yến là hơi rộng? Để làm chiếc vé nóng hơn sao?

- Bạn nghe Hoàng Yến hát “Adagio” rồi chứ? Đặt một chất giọng thính phòng, được đào tạo bài bản như Yến vào đây vì vậy là hoàn toàn thích hợp. Và việc tạo ra cơ hội cho một người trẻ, nhất là trong câu chuyện cần được “trẻ hóa” này, là việc mà chúng tôi cảm thấy cần làm. Còn nếu là vì chiếc vé thì tôi nghĩ Dương Hoàng Yến lúc này chưa phải là một cái tên.

Không thể bắt người khác dọn rác ở cổng nhà mình

In the Spotlight, Rooftop - hai điểm hẹn âm nhạc mà anh góp mặt gần đây đều gặp phải ít nhiều trở lực: cư dân tòa nhà Pacific phản ánh tụ điểm Rooftop gây ồn ào, còn những tấm băngrôn của In the Spotlight thì bị xé rách, bôi bẩn… - những chuyện nhỏ mà không nhỏ như thế có bao giờ chạm được vào tâm huyết làm nghề của anh không?

- Về rắc rối mà Rooftop gặp phải, tôi nghĩ phải là cư dân sống trong tòa nhà ấy thì mới có thể cảm nhận chính xác được. Còn về phần mình, Rooftop theo tôi là một tụ điểm văn hóa phải nói là rất hiếm hoi hiện nay ở Hà Nội khi họ đã tạo điều kiện hết sức cho các hoạt động văn hóa mà họ có thể góp sức, kể cả những chương trình họ biết chắc là lỗ. Tương tự, là những chương trình hết sức tử tế của In the Spotlight. Tiếc là cho đến nay, chúng ta chưa có được một nền công nghiệp âm nhạc cho đúng nghĩa nên mới xảy ra chuyện này chuyện nọ. Nhưng chả có cách nào khác là vẫn đành phải bắt tay vào làm thôi, vì đâu thể bắt người khác dọn rác ở cổng nhà mình được.

Khi nghe chuyện băngrôn và phòng vé của In the Spotlight bị vấy bẩn, một nhạc sĩ nổi tiếng đã bảo với tôi: Ôi dào, cái trò “rung cây… bán vé” ấy mà! Anh có muốn “phản biện” không?

- Nếu thấu hiểu cái tâm làm nghề của nhà tổ chức, sẽ thấy rằng: Đó quả thực là một sự xúc phạm, nhất là khi người nói lại là một người trong nghề có tiếng – một đối tượng mà tôi cho là cần thận trọng hơn hết trong phát ngôn trước báo giới hay công chúng.

Có phải ý anh muốn ám chỉ đến vụ Nguyễn Ánh 9 vừa qua, khi Mỹ Linh là một trong những cái tên được nhắc đến, không đến nỗi nặng lời, nhưng cũng là một so sánh lâu nay được cho là tối kỵ: Sự hơn kém giữa 4 diva?

- Không, tại sao tôi lại phải ám chỉ? Và tôi cũng không nghĩ sự so sánh đó là tối kỵ. Nhất là khi người nói - theo như tôi hiểu - chỉ có ý so sánh trong phạm vi những nhạc phẩm do ông sáng tác và điều đó thì ông hoàn toàn có quyền nhận xét theo cảm nhận chủ quan của riêng ông.

Về cơ bản, cá nhân anh có đồng tình với những nhận xét thẳng thắn đó?

- Có những trường hợp thì đúng là như thế. Nhưng cái khó ở đây là mỗi thời, mỗi thế hệ sẽ có những gu cảm nhận khác nhau và vì vậy, không thể cứ khác nhau, cứ không bắt được sóng của nhau là lập tức chê nó dở, nó sai được.

Nếu câu hỏi tương tự được đặt ra với anh, anh có trả lời?

- Chê bai người khác, nhất là bạn nghề là việc mà tôi không bao giờ muốn làm, trừ khi tôi là một nhà nghiên cứu, phê bình âm nhạc hay được mời ngồi ghế giám khảo. Dù đương nhiên, trong tư cách một người thưởng thức, lại còn có chuyên môn, tôi hoàn toàn có quyền nói thích hay không thích. Nhưng nếu là tôi, tôi sẽ lựa chọn cách nói với những người bạn của mình, các cộng sự của mình hơn là trên mặt báo.

Chẳng phải Mỹ Linh - vợ anh - từng thẳng thắn góp ý cho một dự thảo về việc thu phí với người dân sao? Vậy mà trong câu chuyện cần đến sự định hướng của những nhà chuyên môn như thế này thì anh lại chọn cách… im lặng?

- Hai việc đó hoàn toàn khác nhau. Một đằng là ý kiến của một người dân trước một chính sách ảnh hưởng trực tiếp đến họ cũng như nhiều người dân khác - đó là quyền công dân của họ trong một xã hội dân chủ. Còn một đằng là giữa những đồng nghiệp ngồi chung thuyền. Dĩ nhiên, ai cũng có thể có một nhà phê bình trong mình, nhưng chê vỗ mặt trên mặt báo lại là một chuyện khác. Trừ khi tôi không làm nghề này, bằng không, nếu ngồi cùng thuyền mà chê nhau, tôi cảm thấy không được sòng phẳng và công bằng cho lắm! Trước những ồn ào thường gặp trong nghề này, theo tôi, cách phản biện tốt nhất là ngồi đúng chỗ của mình và trả lời bằng chính tác phẩm.

NLD