Theo như một điều có nghĩa là giờ đây có thể theo dõi các giao dịch mua súng bằng thẻ tín dụng ở Mỹ và thông tin về các giao dịch được cho là đáng ngờ thậm chí có thể được chia sẻ với cơ quan thực thi pháp luật, sau khi các kênh truyền thông quốc tế, vào ngày 9/9, Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) đã thông qua một biện pháp mới, đồng ý tạo mới mã danh mục người bán cho các nhà bán lẻ súng đạn của Mỹ.
Tạo mới mã danh mục người bán súng
Kể từ ngày 11/9, các thương hiệu thẻ tín dụng của Mỹ như Visa, Mastercard và American Express đã cam kết thực hiện các bước để triển khai mã người bán mới. Những người ủng hộ quyền kiểm soát súng đạn gọi đây là "một chiến thắng lớn", nhưng những người ủng hộ quyền sử dụng súng khẳng định việc này sẽ can thiệp "một cách không công bằng" vào hoạt động mua bán súng hợp pháp.
Súng được bán ở California (Mỹ). Ảnh: Bloomberg
Hãng tin Bloomberg ngày 11/9 đưa tin, mã danh mục người bán là một dãy số gồm bốn chữ số được các công ty thẻ tín dụng sử dụng để phân loại doanh nghiệp và nó thường cho biết loại dịch vụ hoặc hàng hóa được bán cho người tiêu dùng. Nhưng ở Mỹ, các công ty thẻ tín dụng đã phân loại các nhà bán lẻ súng là "cửa hàng tạp hóa" hoặc "cửa hàng bán đồ thể thao".
Theo tờ New York Times, sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001, Quốc hội Mỹ đã thông qua đạo luật nhằm ngăn chặn khủng bố trong nước, quy định chung yêu cầu các ngân hàng gắn nhãn các giao dịch đáng ngờ. Nhưng trong trường hợp này, ngân hàng không có cách nào biết được khách hàng mua súng bằng thẻ tín dụng hay không, vì không biết nhà bán lẻ có phải là người bán súng hay không.
Một loạt bài báo của New York Times vào năm 2018 lưu ý rằng, hầu hết các loại súng được sử dụng trong vụ xả súng hàng loạt gây chết người nhiều nhất tại Mỹ đều được mua bằng thẻ tín dụng một cách hợp pháp. Không có giao dịch nào trong số này bị công ty thẻ tín dụng hoặc ngân hàng gắn nhãn cảnh báo.
Những người ủng hộ kiểm soát súng đạn ở Mỹ từ lâu đã hy vọng các quy định kinh doanh mới sẽ thay đổi điều đó. Họ cho biết, việc cung cấp cho các cửa hàng bán súng một mã cụ thể, được gọi là "mã danh mục người bán", có thể được sử dụng để ngăn chặn các giao dịch súng hoặc theo dõi chủ sở hữu súng.
Vào ngày 9/9 theo giờ địa phương, mục tiêu mà những người ủng hộ kiểm soát súng đạn đang tìm kiếm đã đạt được. Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) - tổ chức đặt ra các quy tắc cho ngành dịch vụ tài chính - đã đồng ý tạo mới mã danh mục người bán cho các nhà bán lẻ súng đạn của Mỹ.
Vấn đề kiểm soát súng đạn vẫn còn nhiều tranh cãi
Tờ New York Times lưu ý rằng, quyết định này có khả năng gây ra một "cơn bão chính trị" ở Washington và trên toàn nước Mỹ, với các ngân hàng và doanh nghiệp đang tranh luận về cách thức, và thậm chí liệu có tuân theo tiêu chuẩn mới hay không.
Tuy nhiên, những người ủng hộ việc kiểm soát súng đạn vẫn coi đây là một thắng lợi lớn, cho rằng động thái này sẽ giúp nhận biết các giao dịch đáng ngờ và giảm thiểu tội phạm sử dụng súng.
Elizabeth Warren - Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ bang Massachusetts - cho biết: "Sự chấp thuận này là một bước đi quan trọng hướng tới sự phối hợp chặt chẽ hơn với cơ quan thực thi pháp luật để ngăn chặn bạo lực súng đạn. Để tối đa hóa hiệu quả của mã người bán mới này, mọi tổ chức tài chính và hệ thống thanh toán cần phải đẩy mạnh và đưa nó vào cuộc sống."
Letitia James - Tổng chưởng lý bang New York - gọi quyết định này là "một chiến thắng lớn", và nói thêm: "Tôi kêu gọi các công ty thẻ tín dụng thực hiện bước tiếp theo bằng cách gắn nhãn các giao dịch đáng ngờ trong hoạt động mua bán súng đạn, như những gì họ làm với gian lận và rửa tiền."
John Feinblatt - Chủ tịch Everytown for Gun Safety, một nhóm vận động về kiểm soát súng đạn ở Mỹ - hoan nghênh tuyên bố của ISO và cho biết điều quan trọng bây giờ là phải thực hiện đầy đủ quyết định này.
Đồng thời, một số công ty thẻ tín dụng của Mỹ đã thay đổi ý định và đồng ý triển khai mã người bán mới.
Vào tháng 6, một cuộc điều tra của đài CBS News cho thấy Mastercard, American Express và Visa phản đối việc tạo mã danh mục người bán cho các nhà bán lẻ súng đạn. Gần đây nhất, vào ngày 7/9, Visa còn cho biết, công ty tin rằng, việc yêu cầu các mạng lưới thanh toán đóng vai trò là cơ quan quản lý đạo đức, quyết định loại hàng hóa hợp pháp nào có thể mua được hoặc không thể mua được, sẽ đặt ra một tiền lệ nguy hiểm.
Visa cho biết vào ngày 10/9 rằng, họ có kế hoạch để bắt đầu phân loại riêng doanh số bán hàng tại các cửa hàng súng. Ảnh: AP
Nhưng theo tin tức vào ngày 11/9 của Bloomberg, sau khi mã người bán mới được chấp thuận, Visa, Mastercard và American Express đã thông báo rằng họ sẽ thực hiện các bước để triển khai mã này.
Trong một tuyên bố gửi qua email vào ngày 10/9, Visa cho biết, sau khi ISO quyết định tạo mã danh mục người bán mới, Visa sẽ tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo và công ty cũng sẽ đảm bảo rằng tất cả hoạt động thương mại hợp pháp trong mạng lưới của Visa được bảo vệ theo các quy tắc lâu đời của họ.
Mastercard cũng cho biết trong một tuyên bố rằng, họ sẽ tập trung vào cách các người bán và ngân hàng của họ triển khai hệ thống mới như thế nào.
Về phần mình, American Express cho biết trọng tâm của công ty là đảm bảo họ có các biện pháp kiểm soát thích hợp để đáp ứng các trách nhiệm pháp lý và ủy thác, cũng như ngăn chặn hoạt động bất hợp pháp trong mạng lưới American Express.
Theo Bloomberg, bất chấp cam kết từ các công ty thẻ tín dụng lớn nhất của Mỹ, vẫn còn phải xem các công ty thẻ tín dụng này, ngân hàng phát hành thẻ cho người tiêu dùng và các đơn vị xử lý thanh toán của bên thứ ba khác sẽ triển khai mã mới như thế nào.
Trang tin chính trị Politico của Mỹ ngày 10/9 đưa tin, quyết định này đã khiến những người ủng hộ quyền sử dụng súng bất mãn. Họ cho rằng, trong tình huống mà hầu hết các vụ mua bán súng không dẫn đến các vụ xả súng hàng loạt, động thái này sẽ can thiệp một cách "không công bằng" vào việc mua bán súng hợp pháp.
Ngoài ra, tờ Guardian của Anh ngày 10/9 đã chỉ ra rằng, biện pháp mới này không ảnh hưởng đến tất cả những người mua súng ở Mỹ. Nhiều người mua súng thường sử dụng tiền mặt và những người mua súng tiềm năng thường đặt câu hỏi trên các diễn đàn trực tuyến rằng mua súng bằng tiền mặt hay thẻ tín dụng thì tốt hơn và nhiều người đã chọn tiền mặt.
