Diễn biến bất thường trên thị trường súng đạn Mỹ. Nguyên nhân do các cuộc biểu tình, xung đột bầu cử và sự bất an về tương lai trong bối cảnh đại dịch Covid-19 khiến doanh số bán súng ở Mỹ tăng đột biến trong năm 2020.
Tại các cửa hàng bán súng trên khắp nước Mỹ, năm 2020 chứng kiến sự tăng vọt về doanh số, đặc biệt là đối với nhóm khách hàng đang lo lắng về đại dịch và các cuộc biểu tình. Năm 2020 ghi nhận số lượng súng bán ra kỷ lục so với những năm trước đó, Washington Post cho biết.
Ở những năm trước, doanh số bán vũ khí thường tăng cao sau kỳ bầu cử, khi phe Dân chiến thắng. Lượng người mua súng tăng mạnh vì lo sợ chính quyền mới sẽ thực hiện lời hứa siết chặt kiểm soát súng.
Nhưng một phân tích của Washington Post về doanh số bán súng năm 2020, cho thấy không có sự gia tăng đột biến về doanh số sau bầu cử. Thay vào đó, lượng người mua tăng vọt trong tháng 3 và tháng 4/2020, khi chính phủ đẩy mạnh các biện pháp hạn chế sự lây lan của đại dịch Covid-19.
Lệnh phong tỏa của các bang dẫn đến tình trạng bất an, hàng triệu người mất việc làm đã thúc đẩy người dân tăng cường mua súng để tự đảm bảo an ninh. Doanh số đạt đỉnh vào tháng 7/2020, vài tuần sau khi các cuộc biểu tình chống cảnh sát lan rộng khắp nước Mỹ.
Doanh số bán súng vẫn duy trì ở mức cao trong tháng 11 và 12/2020, nhưng không tăng đột biến trong đầu năm này. Theo phân tích của Washington Post, doanh số bán súng tháng 12/2020 thấp thứ 3 so với các tháng khác trong năm.
“Khi mọi người lo ngại về an ninh cá nhân, hay khả năng tiếp cận súng có thể bị hạn chế, họ mua nhiều súng hơn. Năm ngoái, chúng ta chứng kiến cả hai điều đó”, Phillip Levine, nhà kinh tế tại Đại học Wellesley nói.
Doanh số tăng 64%
Theo một phân tích của Washington Post dựa trên dữ liệu liên bang, số lượng súng bán ra trong năm 2020 đạt mức 23 triệu khẩu, tăng 64% so với năm 2019. Năm 2020 ghi nhận 8 triệu người Mỹ lần đầu mua súng, theo Hiệp hội thương mại quốc gia về ngành súng.
Dòng người xếp hàng chờ mua súng bên ngoài một cửa hàng. Ảnh: AFP.
“Những gì chúng ta thấy là tổng hợp phức tạp của những điều kỳ lạ trong năm 2020. Doanh số tăng vọt khi đại dịch Covid-19 lan rộng và mọi người lo lắng chúng ta có thể gặp vấn đề về nguồn cung thực phẩm. Cùng với đó là mọi người trở nên lo sợ trước hành động bạo lực của những cảnh sát có hành vi sai trái. Vụ bạo loạn ở Điện Capitol chỉ là một ví dụ khác về bất ổn và một khi điều đó xảy ra, càng có nhiều người mua súng hơn”, Philip Van Cleave, chủ tịch Liên đoàn bảo vệ công dân Virginia, một nhóm vận động ủng hộ súng, nói.
Cherie Dercqu, chủ một tiệm nail ở ngoại ô Pittsburgh, bang Pennsylvania chưa bao giờ sở hữu súng cho đến năm ngoái. Hôm 14/1, bà đã mua khẩu súng thứ 11, đó là một khẩu súng ngắn mà bà định giấu sau cửa nhà mình.
Bà Dercqu cho biết đã quyết định mua súng sau bài kiểm tra phản ứng. Bà đang giấu một khẩu súng lục trong ví, giữ một khẩu khác ở quầy thu ngân. Bà cho biết thêm thường đến trường bắn hai tuần một lần để tập bắn.
Bà Dercqu cùng cộng sự dự định mua thêm súng: “Cho đến khi điều này trôi qua, chúng tôi sẽ tiếp tục mua thêm súng. Chúng tôi đang mua đạn và mua nhiều nhất có thể. Nhà tôi chỉ có phụ nữ và không có đàn ông trong nhà. Chúng tôi không muốn rơi vào tình cảnh yếu thế”, bà Dercqu, 52 tuổi nói.
Điều hiếm thấy
Bà Dercqu cho biết cuộc bạo loạn ở Điện Capitol khiến bà lo lắng rằng tổng thống mới sẽ hạn chế việc bán súng. “Mỗi khi ông ấy nói về hạn chế bán súng, điều đó có nghĩa là chúng tôi đang mua thêm một khẩu súng mới”, bà nói.
Vụ bạo loạn ở Điện Capitol khiến nhiều người lo ngại về sự bất ổn. Ảnh: Reuters.
Chủ cửa hàng và các trường bắn trên khắp nước Mỹ nói rằng năm 2020 là một năm đặc biệt. Doanh số bán đạn dược nói riêng đạt mức cao nhất mọi thời đại và các lớp đào tạo bắn súng được đặt trước trong nhiều tuần.
Nhưng điều kỳ lạ của năm 2020 là doanh số không tăng mạnh sau khi ông Biden thắng cử - người cam kết khôi phục lệnh cấm bán vũ khí tấn công.
“Cả năm ngoái thật sự điên rồ, đó là tất cả sự bảo vệ cá nhân và rất nhiều khách hàng mới”, Steven Schneider, chủ sở hữu của Atlantic Guns ở Rockville, bang Maryland, nói.
Ở phía tây Pennsylvania và tại các quận mà ông Trump chiến thắng trước ông Biden, không có sự tác động nào đáng kể của kết quả cuộc bầu cử đến doanh số bán súng.
Tuy vậy, cảnh sát bang Pennsylvania cho biết đã ghi nhận số lượng kỷ lục các đơn xin cấp phép sở hữu súng trong quý 3 và quý 4 năm 2020. Nhà chức trách bang Florida cũng báo cáo năm 2020 ghi nhận kỷ lục về đơn xin cấp phép sở hữu súng, mức cao nhất vào tháng 10/2020.
Tiểu bang Florida đã xử lý hơn 300.000 đơn xin cấp phép mới trong năm 2020, tăng khoảng 50% so với năm 2019. Trước đó, hơn 2 triệu người Florida đã có giấy phép sở hữu súng.
Amy Hess, một huấn luyện viên bắn súng, cho biết doanh số bán súng năm 2020 tăng mạnh do ảnh hưởng của đại dịch, bất ổn dân sự sau vụ cảnh sát giết chết người đàn ông da đen George Floyd và những video về nạn cướp bóc khiến người dân sợ hãi.
“Mọi người lo sợ cho sự an toàn của họ. Xã hội chỉ thực sự hoạt động khi các quy tắc được tuân thủ và có vẻ như nó đang bị ném qua cửa sổ”, ông Hess nói.
John Beehner, sĩ quan cảnh sát nghỉ hưu, người huấn luyện cho những người lần đầu sở hữu súng ở Pennsylvania, cho biết thường thì những thay đổi trong quy định về kiểm soát súng khiến lượng mua tăng vọt, nhưng sự tăng doanh số bất thường của năm 2020 lại do đại dịch và sự bất ổn xã hội gây ra.
