Tôi từng nghĩ ḿnh may mắn khi cả hai con trai đều yên bề gia thất, có nhà cửa ổn định và vợ hiền dâu thảo. Nhưng chỉ sau hai lần 'sống thử' ở nhà mỗi đứa vài tuần, tôi mới thấm thía rằng: tuổi già không chỉ cần một mái nhà để về, mà c̣n cần cả sự b́nh yên để sống tiếp phần đời c̣n lại.
Tôi năm nay 65 tuổi, đă nghỉ hưu sau hơn 40 năm đi làm, gồng gánh nuôi dạy hai con trai nên người. Chúng nó đều đă lập gia đ́nh, mỗi đứa một nhà, cách nhau chưa đầy 10 cây số. Khi tôi quyết định bán căn nhà cũ để dọn về sống cùng con, ai cũng bảo tôi “sướng”, chỉ việc chọn đứa nào tiện nhất mà ở.
Tôi nghĩ đơn giản: thử sống vài tuần với từng đứa rồi quyết định.
Đầu tiên là nhà thằng cả. Con dâu cả là giáo viên, khéo léo và ăn nói nhẹ nhàng. Nhưng sống chung rồi tôi mới thấy cái “nhẹ nhàng” ấy lại hóa ra ngột ngạt. Mọi thứ trong nhà đều theo quy tắc: ăn đúng giờ, dọn đúng cách, không được để đồ đạc bừa bộn. Bữa cơm dẫu đầy đủ nhưng thiếu hẳn tiếng cười. Tôi vừa rửa chén chưa kịp lau khô th́ đă nghe dâu cả nhắc khéo: “Mẹ để đó con làm, kẻo nước rớt xuống sàn”. Tôi hiểu là nó giữ ư, nhưng sống trong sự dè chừng khiến tôi thấy ḿnh như người ngoài.
Ảnh minh họa.
Tôi chuyển sang nhà thằng út, hy vọng sẽ dễ thở hơn. Con dâu út th́ trái ngược hoàn toàn: thoải mái tới mức... xuề x̣a. Bữa ăn thường là đồ ăn sẵn đặt trên app, nhà cửa bừa bộn, cháu th́ cắm mặt vào iPad, c̣n vợ chồng nó th́ đi làm về là mạnh ai nấy nghỉ ngơi. Tôi cố gắng phụ việc nhà, chăm cháu, nhưng thấy ḷng trống trải. Không ai ngăn cản ǵ tôi, cũng chẳng ai thật sự quan tâm. Có những ngày, tôi ăn cơm một ḿnh giữa cái lạnh của máy lạnh và sự lạnh lẽo của khoảng cách vô h́nh trong nhà.
Hai kiểu sống khác nhau, nhưng đều khiến tôi cảm thấy lạc lơng. Một nơi quá g̣ bó, một nơi quá thờ ơ. Tôi tự hỏi: ḿnh già rồi, chỉ muốn sống những ngày thanh thản bên con cháu, mà sao lại khó đến vậy?
Tôi quyết định thuê một căn pḥng trọ nhỏ gần nhà hai con. Tự nấu ăn, tự chăm sóc ḿnh, thi thoảng qua thăm con cháu, rồi lại về. Có thể không sang trọng, không tiện nghi, nhưng ít ra tôi thấy b́nh yên trong chính sự đơn độc đó. Hóa ra, không phải cứ về già là phải sống cùng con. Điều quan trọng nhất là được sống đúng với mong muốn của ḿnh – giản dị, nhẹ nhơm và không trở thành gánh nặng trong chính tổ ấm mà ḿnh từng vun vén.
Trong xă hội hiện đại, ngày càng nhiều người cao tuổi lựa chọn không sống chung với con cháu mà t́m đến mô h́nh sống độc lập hoặc ở riêng gần con. Quyết định này xuất phát từ nhiều lư do: mong muốn giữ ǵn sự riêng tư, tránh những khác biệt trong lối sống giữa các thế hệ, hoặc đơn giản là không muốn trở thành gánh nặng cho con cái.
Theo các chuyên gia xă hội học, đây không phải là biểu hiện của sự cô đơn hay thiếu thốn t́nh cảm, mà cho thấy một tư duy sống tích cực và chủ động của người già. Khi được sống theo cách ḿnh mong muốn, họ vẫn duy tŕ được mối quan hệ gần gũi với con cháu mà không đánh mất sự tự do và phẩm giá cá nhân.