Một báo cáo được giải mật của Mỹ về việc sử dụng máy bay do thám U-2 đã hé mở quan hệ hợp tác giữa Mỹ và Ấn Độ trong Chiến tranh Lạnh.
Máy bay U-2 của Mỹ
Tài liệu nói trên đã chỉ ra vai trò của Mỹ trong công tác giám sát hoạt động xâm nhập của Trung Quốc tại Ấn Độ, theo yêu cầu của New Delhi.
Báo cáo dài 400 trang được công bố hôm 13-8, cho thấy chi tiết chương trình do thám bằng máy bay từ năm 1954 tới 1974.
Sau xung đột Trung-Ấn vào tháng 10-1962, khi Trung Quốc mở cuộc tấn công bất ngờ chống lại lực lượng ở biên giới Ấn Độ, “New Delhi đã kêu gọi Mỹ hỗ trợ quân sự” – theo một nhà sử học của CIA.
Theo báo cáo nói trên, Thủ tướng đầu tiên của Ấn Độ Jawaharlal Nehru đã cho phép máy bay do thám U-2 nạp nhiên liệu tại Ấn Độ sau khi cất cánh từ căn cứ CIA tại Thái Lan. Chuyến bay đầu tiên được thực hiện ngày 5-12-1962 và đến tháng 1-1963, bốn chuyến bay khác được tiến hành gây nên làn sóng phản đối từ Bắc Kinh.
Sau chuyến thăm của Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là John F. Kennedy, Ấn Độ cho phép Mỹ xây dựng một căn cứ tại nước này nhằm phục vụ loại máy bay do thám bí mật này. Ngoài giám sát biên giới Trung-Ấn, Washington còn muốn theo dõi hoạt động của các căn cứ tên lửa của Liên Xô cũ tại Sary Shagan, Kazakhstan.
Báo báo cho biết thêm chuyến bay đầu tiên của U-2 từ căn cứ tại Ấn Độ được thực hiện cuối tháng 5-1964 và tiếp tục được duy trì tới tháng 7-1967.
Đỗ Quyên (Theo Bangkok Post)