Thứ Sáu 22-6 toà án quận hạt Santa Clara có phiên xử sau cùng của vụ án Lư Tống. Chánh án Andrea Y. Bryan đă tuyên phạt ông 6 tháng tù và 3 năm quản chế.
Phiên toà chấm dứt một vụ án gây sôi nổi trong cộng đồng người Việt từ hai năm qua, khi Lư Tống giả gái, vào một thính đường nơi Đàm Vĩnh Hưng đang biểu diễn và xịt hơi cay vào mặt ca sĩ này.
Vụ án xử ông Lư Tống giả phụ nữ gây án đă thu hút sự chú ư của cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ.
Khoảng 200 người Việt đă tụ họp trước tiền đ́nh toà án để bày tỏ sự ủng hộ Lư Tống, nhiều người đến từ miền nam California. Khoảng 50 người được vào pḥng xử theo dơi.
Hỏi ư kiến về những hành động của Lư Tống và vụ án, một cư dân San Jose tham gia biểu t́nh hôm nay là cô Hằng phát biểu:
“Anh Lư Tống không được xử công bằng v́ khi Giám sát viên Dave Cortese vào thăm anh trong tù, anh ấy có đưa ra băng h́nh trái ngược với những nhân chứng khai trước toà nói họ bị chảy nước mắt, ho là điều không chính xác. Nhưng toà không cho chiếu vi-đi-ô th́ điều đó cũng bất công.”
Cô Hằng so sánh việc toà kết tội Lư Tống với vụ việc một nữ sinh gốc Việt ở bang Texas mới đây bị phạt tù một ngày v́ thường xuyên bỏ học.
“Chánh án chỉ làm việc như máy móc chứ không xét đến t́nh tiết của vấn đề. Sau khi coi lại hoàn cảnh gia đ́nh của em v́ cha mẹ li dị, em phải đi làm để giúp đỡ anh em trong nhà th́ chánh án đă hủy bản án.”
Cô Hằng hy vọng sau khi ông Cortese xem phim và gặp bồi thẩm đoàn th́ Lư Tống sẽ được trắng án.
Trong một tháng qua kể từ khi kết tội và Lư Tống bị bắt giam ngay, một thỉnh nguyện thư với hơn 7 ngh́n chữ kư đă được gửi đến các cơ quan chức năng để xin giảm án. Cũng trong những tuần qua Giám sát viên Dave Cortese và Nghị viên Kansen Chu đă vào thăm Lư Tống tuyệt thực trong tù.
Cuộc vận động kéo dài cho đến sáng nay khi diễn ra phiên toà chót để định mức án.
Ư kiến xung quanh bản án
Nhiều người đă đến để ủng hộ, trong đó có Nghị viên Kansen Chu.
Ông Nguyễn Tái Đàm, cựu Chủ tịch Ban Đại diện Cộng đồng Việt Nam Bắc California nói: “Toà chỉ nghĩ đến pháp lí thôi mà không quan tâm đến vấn đề chính trị. Toà án cần có t́nh và lí. Bồi thẩm đoàn dù đă đi đến quyết định Lư Tống phạm luật, nhưng có bồi thẩm viên nh́n ra vấn đề nên đă viết thư xin giảm án cho Lư Tống.”
Khoảng 200 người Mỹ gốc Việt đă tụ tập trước ṭa để vận động đ̣i thả ông Lư Tống.
Ông Ngô Văn Luận, một cựu chiến sĩ pháo binh Việt Nam Cộng hoà có ư kiến: “Lư Tống hành động cho mọi người chứ không riêng cho ông ấy. Nếu bắt Lư Tống có tội th́ những người tổ chức cho Đàm Vĩnh Hưng đến hát cũng có tội. Tôi hy vọng Lư Tống được trắng án. Tôi rất kính trọng ông ấy.”
Đến trước toà có sinh viên Thảo Nguyễn, mới tốt nghiệp khoa chính trị học và sẽ học luật tại Đại học Santa Clara. Cô tham gia v́ muốn chánh án giảm án cho Lư Tống. Theo cô, việc làm của Lư Tống là một hành động chính trị chứ không phải bạo động phạm pháp.
Ông Nguyễn Nghĩa, cựu chiến sĩ Sư đoàn I Quân lực Việt Nam Cộng hoà cũng cho rằng bồi thẩm đoàn chưa hiểu đúng nguyên nhân sâu xa của Lư Tống. Ông nói: “Toà coi hành động của Lư Tống là quậy phá nhưng mục đích của ông là chống đối cộng sản. Giữa ông ấy và Đàm Vĩnh Hưng không có ǵ cả.”
Một trong những người tổ chức buổi biểu t́nh hôm nay là ông Vũ Huynh Trưởng, Tổng Thư kư Ủy ban chống Cộng Bắc California.
Ông nêu quan điểm của ḿnh: “Quan toà sẽ phán quyết như thế nào, đó là luật lệ của nước Mỹ. C̣n đối với lịch sử Việt Nam và đối với cộng đồng người Việt tị nạn cộng sản th́ Lư Tống vô tội v́ anh ấy tranh đấu cho tự do, dân chủ cho dân tộc Việt Nam.”
Luật sư Đỗ Văn Quang Minh có mặt trong pḥng xử để theo dơi, sau khi chánh án tuyên án đă có nhận xét về bản án như sau:
“Trong trường hợp Lư Tống, người quản chế và cả công tố cũng đă đề nghị phạt ở mức thấp nhất. Cái đó có nghĩa là không nên phạt thêm tù ngày nào nữa v́ thời gian ở tù vừa qua đă đủ.”
Luật sư Minh kể: “Bà chánh án đă đọc qua tất cả các đề nghị và quyết định phạt ở mức giữa thấp và trung b́nh. Bà tuyên án Lư Tống 6 tháng tù và 3 năm quản chế.”
Trong phiên toà, Lư Tống có muốn nói, nhưng luật sư ngăn cản. Ông muốn đọc bản tuyên bố nói bồi thẩm đoàn đă không công bằng và chỉ trích hệ thống pháp luật Hoa Kỳ. Tài liệu này ông đă phổ biến vào tháng trước và bà chánh án đă đọc. Theo lời chánh án, Lư Tống không tỏ ra hối hận về việc làm của ḿnh. Luật sư Minh cho đó là lí do bà đă xử phạt cao hơn mức đề nghị của quản chế và công tố viên.
Tuy nhiên, theo luật sư Minh với 3 tội đại h́nh và 2 tiểu h́nh th́ 6 tháng tù là một bản án nhẹ.
Luật sư Nguyễn Tâm, đă biện hộ cho Lư Tống trong phiên xử đầu tiên cũng đồng ư như thế. Ông đưa thí dụ vào tuần trước có một người chỉ phạm tội đụng xe bỏ chạy không thôi mà đă bị kêu án 3 năm tù. Như thế để thấy Lư Tống với nhiều tội hơn mà chỉ bị phạt 6 tháng tù là nhẹ.
Cả hai luật sư Minh và luật sư Tâm đều bày tỏ sự ngạc nhiên khi chánh án Andrea Y. Bryan đă không phạt ở mức nhẹ nhất theo đề nghị mà nặng hơn một chút dành cho Lư Tống.
Kháng án?
Với h́nh phạt đó và với thời gian Lư Tống đă bị ở tù, nếu là một tù nhân tốt không quậy phá th́ trong ṿng 54 ngày tới Lư Tống sẽ được thả.
Về t́nh trạng quản chế 3 năm, luật sư Minh cho biết sẽ không gây trở ngại ǵ cho việc di chuyển của Lư Tống trong nước Mỹ. Điều kiện sẽ do người sĩ quan quản chế quyết định.
Sau khi bản án được công bố, ông Vũ Huynh Trưởng tuy không hài ḷng v́ mong muốn Lư Tống được thả ngay đă phát biểu: “Anh Lư Tống phải ở tù là chấp nhận khó khăn như chia sẻ với anh em đấu tranh trong nước cũng đang bị ở tù.”
Về khả năng kháng án, luật sư Tâm nói mọi phạm nhân có quyền kháng án nhưng việc này rất khó. Thứ nhất là luật sư công sẽ không lập hồ sơ, c̣n mướn luật sư riêng tốn khoảng 25 ngh́n đô-la, trong khi đó vẫn phải ở tù trong thời gian kháng án. Thông thường cũng khó lật ngược lại.
“Theo tôi th́ anh Lư Tống sẽ chấp nhận bản án. Sau 54 ngày ra khỏi tù, anh ấy vẫn là anh hùng của cộng đồng người Việt.” Luật sư Tâm nhận định như thế.
Bài viết phản ánh quan điểm riêng của tác giả, hiện dạy học và là một nhà báo tự do sống tại vùng Vịnh San Francisco.
Nhà báo tự do Bùi Văn Phú
Gửi đến BBC Tiếng Việt từ San Jose