[B]WESTMINSTER (NV) - Bản công điện
ngày 14 tháng 10, 2005 từ Sài G̣n gửi về Washington phúc tŕnh cuộc bạo loạn xảy ra trước đó gần hai tuần ở “Trung tâm giáo dục dạy nghề thanh thiếu niên 2” thuộc thành phố Sài G̣n đặt tại ấp 3, xă Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi.
Tù trong trại cai nghiện Củ Chi. Năm 2005, đă có một cuộc nổi loạn lớn trong trại cai nghiện này. (H́nh: xalo.vn)[/B]
Trung tâm này giam giữ cưỡng bách cai nghiện cho thanh thiếu niên nghiện ma túy và các người bán dâm thuộc khu vực Sài G̣n và một số tỉnh lân cận. Quá phân nửa trong số gần 1,500 người cai nghiện đă thoát ra khỏi trung tâm sau cuộc bạo loạn.
Bản phúc tŕnh thuật lại tin của báo Thanh Niên nói khoảng 800 người cai nghiện đă tham gia vào cuộc bạo loạn kéo dài 2 giờ, gây nhiều thiệt hại tài sản đáng kể và làm bị thương cho một số người cai nghiện khác.
Nguyên nhân vụ bạo loạn được mô tả là do hai phe nhóm người cai nghiện đánh nhau. Số người tham gia đánh nhau càng lớn dần, vượt bên trên sự kiểm soát của nhân viên bảo vệ. Họ đă phá cửa sổ, cửa và cổng sắt bên ngoài để chạy trốn.
Hai giờ sau, khi hơn 100 cảnh sát cơ động và công an huyện Củ Chi đến nơi th́ đă có 798 học viên cai nghiện thoát ra ngoài. Chỉ c̣n lại 684 người cai nghiện tại Trung tâm.
Đến trưa ngày hôm sau th́ khoảng 500 người hoặc tự nguyện quay lại hoặc bị bắt trở lại. Vẫn c̣n khoảng gần 300 người không t́m thấy.
Thiếu Tá Trà Văn Lào, phó công an huyện Củ Chi, tỏ vẻ nghi ngờ vụ bạo loạn và chạy trốn có thể có dự mưu từ trước.
Bà Nguyễn Thị Thanh Mai ở Sở Lao Động-Thương Binh-Xă Hội thành phố Sài G̣n xác nhận có chuyện bạo loạn xảy ra. Bà cho hay “Trung tâm giáo dục dạy nghề thanh thiếu niên 2” qui tụ các học viên là những thanh thiếu niên các tỉnh bên ngoài Sài G̣n nên sẽ mất nhiều thời gian hơn để t́m bắt chúng trở lại. Bà cho biết người bị thương trong vụ bạo loạn ít hơn 10 người.
Bác Sĩ Lê Trường Giang, chủ tịch Ủy ban Pḥng chống bệnh AIDS của Sài G̣n nói với viên chức ṭa tổng lănh sự ngày 12 tháng 10, 2005 là vụ bạo loạn là do mấy tên cầm đầu các nhóm học viên cai nghiện tổ chức. Trung tâm được thành lập để cai nghiện cho các thanh thiếu niên từ 18 tuổi trở xuống. Nhưng tuổi của những tên làm trưởng toán có thể đến 25 tuổi và đă bị giam giữ một thời gian khá lâu rồi.
Ban pḥng chống AIDS của Sài G̣n cho hay tất cả các kẻ trốn chạy đă bị bắt hết và đưa trở lại trung tâm số 2. Nhà cầm quyền sẽ áp dụng một qui tắc thanh lọc mới để lựa những kẻ cầm đầu và đưa tới những cơ sở an ninh cao hơn.
Ông Giang cho hay thêm là chính phủ đề ra “chương tŕnh ân xá” cho những ai bỏ trốn, bảo đảm họ sẽ không bị h́nh phạt bổ sung hay kéo dài thêm thời gian bị giam giữ cai nghiện nếu họ hợp tác và quay trở lại trung tâm ngay. Những kẻ không hợp tác sẽ bị kéo dài thêm thời gian giam giữ khi bị bắt lại.
Bà Mai cho hay đây là lần thứ hai mà bạo loạn xảy ra ở trung tâm số 2. Vào ngày 17 tháng 9 đă có 170 học viên cai nghiện đánh nhau, đập phá hư hỏng một số tài sản.
Theo người cho tin, vụ bạo loạn và trốn chạy xảy ra ngày 2 tháng 10, 2005 là kết quả “bài học rút kinh nghiệm” của vụ việc xảy ra hồi tháng 9. Thêm nữa, những người thông tin cho ṭa đại sứ ở Hà Nội cho hay vào tháng 5 năm 2005, khoảng 300 học viên cai nghiện cũng đă trốn khỏi trung tâm cai nghiện do Thành đoàn Thanh Niên Hải Pḥng cai quản. Ông Giang cho rằng tỉ lệ nhân viên của trung tâm rất thấp so với số học viên cai nghiện tại tất cả các trung tâm nên gần như khó có thể ngăn chặn được các vụ chạy trốn.
Nam Phương/Người Việt