Đối với một số bộ lạc ở Châu Phi, hôn nhân là một giao dịch đ̣i tiền chuộc chứ không phải là sự kết hợp của hai người quan tâm lẫn nhau.
Ở Nigeria với hơn 250 dân tộc, có rất nhiều truyền thống đến nỗi khó theo dơi hết được. Khi nói đến truyền thống hôn nhân, có một số điểm tương đồng như người đàn ông khi nh́n thấy người phụ nữ, tiến tới cầu hôn cha mẹ cô gái, trả một số h́nh thức bồi thường và về nhà với vợ.
Hôn nhân do phụ nữ bị bắt cóc ở Nigeria
Trong bộ tộc Tiv/Igede ở bang Benue, hôn nhân ngày nay là một thứ giàu có và được tôn vinh, giống như ở nhiều vùng khác ở Nigeria.
Trước đây, truyền thống cho phép một người đàn ông t́m thấy một cô gái mà anh ta thích tổ chức bắt cóc cô ấy trên đường phố. Anh ta sẽ giữ cô làm con tin và sau đó tiến hành thương lượng quyền kết hôn với bố mẹ cô. Toàn bộ quá tŕnh bao gồm việc tặng quà, các nghi lễ như bắn súng và cảnh báo những người có ư định cầu hôn khác tránh xa cô ấy. Sau tất cả các nghi thức, cô gái chính thức là vợ anh.
Truyền thống hôn nhân kỳ lạ này đă có từ xa xưa trong văn hóa Tiv đến nỗi nó đă dần bị loại bỏ theo thời gian. Giờ đây, hôn nhân được tôn trọng hơn và người phụ nữ có tiếng nói thực sự trong toàn bộ quá tŕnh. Mặc dù chúng tôi muốn nghĩ rằng tục lệ hôn nhân này đă hoàn toàn lỗi thời, nhưng nó vẫn c̣n tồn tại rất nhiều trong bộ tộc Latuka ở Sudan, và thậm chí c̣n kỳ lạ hơn.
Bộ lạc Latuka là những người trầm tính ẩn ḿnh ở vùng cực nam của Sudan, sống tự cung tự cấp và chăn nuôi gia súc. Họ đă chịu đựng ảnh hưởng của tôn giáo và công nghệ phương Tây trong cộng đồng. Điều này thể hiện rơ ràng qua việc họ thường xuyên kết hôn bằng cách bắt cóc.
Cũng giống như trong văn hóa Tiv cổ đại, khi một người đàn ông Latuka nh́n thấy một người phụ nữ mà anh ta thích, anh ta bắt cóc cô ấy và giữ cô ấy làm con tin, sau đó anh ta đến nhà cha cô cùng với một trưởng lăo để cầu xin sự phù hộ của ông cho cuộc hôn nhân của họ. Nếu cha cô dâu đồng ư, ông ta phải thể hiện sự đồng t́nh của ḿnh bằng cách đánh con rể tương lai của ḿnh. Tuy nhiên, nếu người cha không đồng ư, con rể sẽ trả cô gái về cho bố mẹ cô hoặc vẫn cưới cô. Hầu hết các trường hợp, người đàn ông chọn cái sau.
Vị trí của truyền thống trong thời hiện đại
Giá cô dâu và của hồi môn thường gây ra tranh căi trong thời đại này khi chúng ta thận trọng lội ngược ḍng nước của chủ nghĩa nữ quyền, đồng thời cố gắng xóa bỏ chế độ phụ hệ. Vào tháng 9 năm 2018, một số cuộc tṛ chuyện đă bắt đầu sau khi tác giả và nhà hoạt động từng đoạt giải thưởng Chimamanda Ngozi Adichie về chủ nghĩa thương mại xung quanh hôn nhân.
Tại cuộc gặp gỡ và chào hỏi ở Lagos, nữ tác giả đă nói: “Nếu bạn quay ngược lại lịch sử, ư tưởng về hôn nhân khác với ngày nay. Vâng, giá của cô dâu về cơ bản là bạn tặng đồ cho gia đ́nh cô dâu, nhưng cũng có việc trao đổi quà và nó linh hoạt hơn một chút... Theo tôi, tôi nghĩ chúng ta nên loại bỏ toàn bộ ư tưởng về tiền bạc. Tôi nghĩ nó chỉ làm hỏng mọi thứ".
Trong khi nhiều người tranh luận về sự cần thiết phải bảo tồn văn hóa giá cô dâu, điều quan trọng cần lưu ư là cuộc hôn nhân đáng sợ này bằng cách bắt cóc, về cơ bản khiến người phụ nữ không có tiếng nói trong toàn bộ quá tŕnh kết hôn của chính ḿnh là một phần của văn hóa Sudan. V́ vậy, trước khi chúng ta trở nên phẫn nộ về việc cuộc hôn nhân bị bắt cóc xa lạ và đáng sợ như thế nào, th́ điều đó cũng có thể được coi là một phần "văn hóa" đối với họ.
Văn hóa Châu Phi chắc chắn là đẹp đẽ và đáng được bảo tồn, nhưng làm thế nào để xác định được điều ǵ đáng lưu giữ và điều ǵ nên loại bỏ vẫn là câu hỏi chưa thể t́m ra lời giải đáp của các chuyên gia.
VietBF@ sưu tập
|