Theo CBS, gần 10 tài liệu đă được t́m thấy tại văn pḥng ông Biden với một số được đánh dấu là tối mật. Việc các luật sư phát hiện một số tài liệu mật tại văn pḥng cũ của ông Biden có khả năng thổi bùng tranh căi chính trị và đẩy tổng thống đối mặt với các hành động pháp lư. Chúng được đựng trong tủ đựng đồ tại Trung tâm Ngoại giao và Gắn kết Toàn cầu Penn Biden - văn pḥng có trụ sở tại Washington.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuters.
Hôm 10/1, CNN đưa tin một số tài liệu mật từ thời ông Joe Biden c̣n làm phó tổng thống Mỹ được phát hiện vào tháng 11/2022 trong một văn pḥng riêng.
BBC nhận định tiết lộ này có khả năng gây ra các “cơn đau đầu” về mặt chính trị cho vị tổng thống đương nhiệm. Ngoài ra, không rơ ông Biden có phải đối mặt với các động thái pháp lư, dù c̣n quá ít thông tin về nội dung tài liệu và lư do chúng được đưa đến văn pḥng riêng.
Một luật sư của chính phủ Mỹ tại Chicago, John Lausch, đang điều tra vụ việc và đă cung cấp báo cáo sơ bộ cho Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland. Hiện chi tiết của báo cáo vẫn chưa được công bố.
Những người chỉ trích ông Biden đă nhanh chóng so sánh vụ việc này với cuộc điều tra của Bộ Tư pháp Mỹ liên quan tới việc ông Donald Trump xử lư các tài liệu mật khi rời Nhà Trắng hồi tháng 1/2021.
"Vụ việc này càng gây lo ngại trong Bộ Tư pháp Mỹ có hệ thống phân 2 cấp, giữa cách đối xử với đảng Cộng ḥa và đảng Dân chủ, và cách đối xử với cựu tổng thống và tổng thống đương nhiệm”, James Comer - thành viên đảng Cộng ḥa phụ trách Ủy ban Giám sát Hạ viện - nói.
Tuy c̣n nhiều điều chưa rơ về các tài liệu trong văn pḥng ông Biden, BBC đă t́m ra một số điểm khác biệt giữa trường hợp của ông Biden và ông Trump.
Số lượng, loại và vị trí các tài liệu
Theo CBS, gần 10 tài liệu đă được t́m thấy tại văn pḥng ông Biden với một số được đánh dấu là tối mật. Chúng được đựng trong tủ đựng đồ tại Trung tâm Ngoại giao và Gắn kết Toàn cầu Penn Biden - văn pḥng có trụ sở tại Washington.
Các tài liệu mật trải dài từ năm 2013 đến 2016, được t́m thấy trong ba hoặc bốn hộp cũng chứa các giấy tờ không mật theo Đạo luật Hồ sơ Tổng thống. Ông Biden từng thường xuyên làm việc tại văn pḥng này từ giữa năm 2017 cho đến khi bắt đầu chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020.
Điều này trái ngược với hơn 325 hồ sơ - trong đó có tài liệu mật và tối mật - t́m thấy trong cả năm ngoái ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump tại Florida.
Địa điểm t́m thấy số tài liệu - một bên là văn pḥng cá nhân, một bên là nơi ở cá nhân - là điểm đáng chú ư.
Theo CNN, các tài liệu phát hiện trong văn pḥng ông Biden được đánh dấu là "thông tin lưu trữ nhạy cảm” (SCI). Điều này cho thấy tài liệu có thể liên quan tới phương pháp và nguồn thu thập thông tin t́nh báo. Có báo cáo hồ sơ này gồm thông tin về Ukraine, Iran và Vương quốc Anh.
Trong số tài liệu thu hồi từ Mar-a-Lago, có một bộ có kư hiệu SCI tương tự.
Nguyên nhân điều tra
Richard Sauber, cố vấn đặc biệt của tổng thống Mỹ, cho biết các luật sư riêng của ông Biden là bên phát hiện ra tài liệu mật vào ngày 2/11/2022 khi đóng cửa Trung tâm Ngoại giao và Gắn kết Toàn cầu Penn Biden, thời điểm trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Ông Sauber cho biết Văn pḥng Luật sư Nhà Trắng đă thông báo cho Cục Quản lư Hồ sơ và Văn khố Quốc gia vào ngày phát hiện ra những tài liệu đó. Ông đồng thời nói cơ quan này đă thu giữ những tài liệu đó vào sáng hôm sau.
Trong trường hợp của ông Trump, Cục Lưu trữ Quốc gia đă bắt đầu liên lạc với văn pḥng cựu tổng thống sau khi xác định họ không có một số hồ sơ đáng chú ư, chẳng hạn thư từ nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.
Nhóm của ông Trump tiến hành xem xét cơ sở lưu trữ tại Mar-a-Lago và gửi lại một số tài liệu, bao gồm cả tài liệu mật. Tuy nhiên, cơ quan chức năng cho rằng nhóm của cựu tổng thống chưa giao lại toàn bộ. Do đó, hồi tháng 8/2021, FBI đă đột kích vào Mar-a-Lago và phát hiện ra hơn 100 tài liệu bổ sung.
Vụ việc hiện chuyển giao cho cố vấn đặc biệt của Bộ Tư pháp Mỹ Jack Smith. Ông đang xem xét liệu ông Trump cùng các nhân viên có vi phạm luật liên bang khi cản trở quá tŕnh khôi phục hoặc phá hủy các tài liệu của chính phủ hay không.
Cách phản ứng
Sau lần FBI đột kích vào Mar-a-Lago, ông Trump cáo buộc FBI và Bộ Tư pháp Mỹ theo đuổi cuộc điều tra có động cơ chính trị nhằm ngăn cản ông tái tranh cử vào Nhà Trắng. Về phần ḿnh, ông Biden cho rằng cách xử lư của cựu tổng thống là "hoàn toàn vô trách nhiệm".
Giờ đây, khi bản thân tổng thống đang đối mặt cáo buộc xử lư thông tin mật sai quy tŕnh, ông Trump nhanh chóng công kích. “Khi nào FBI sẽ đột kích vào nhà của ông Joe Biden, và thậm chí là cả Nhà Trắng?”, ông viết trên mạng xă hội.
Hôm 10/1, Tổng thống Biden nói ông ngạc nhiên về số tài liệu mật được t́m thấy trong văn pḥng cũ của ḿnh. Ông nhấn mạnh ḿnh và đội ngũ sẽ phối hợp để làm rơ sự việc.
Hiện tại, lời giải thích này có vẻ là đủ. Tuy nhiên, khi có thêm thông tin, ông Biden có thể sẽ phải đưa ra thêm lời giải thích.