Tại đảo Java, Indonesia có một nữ thủ thư hằng ngày miệt mài chạy xe chở sách đi quanh làng, để đổi lấy những túi rác từ những đứa trẻ. Đây là cách mà chị cho rằng hiệu quả trong việc bảo vệ môi trường, đồng thời khuyến khích trẻ em đọc sách nhiều hơn.
Mỗi ngày, chị Raden Roro Hendarti, 49 tuổi, Người sáng lập “Thư viện rác thải” sắp xếp sách trên một chiếc xe 3 bánh tại thư viện ở làng Muntang, Purbalingga, tỉnh Trung Java, Indonesia rồi rong ruổi khắp làng. H́nh ảnh này đă trở nên vô cùng quen thuộc với người dân nơi đây, đặc biệt là những đứa trẻ. Chị cho biết, mục đích công việc mà chị làm, là để thúc đẩy hoạt động đọc sách, cũng như giúp những đứa trẻ này nhận thức sớm về việc bảo vệ môi trường.
Những đứa trẻ với vẻ mặt háo hức đứng chờ chị từ lâu, v́ chúng đă nắm được lịch tŕnh. Ngay khi chị xuất hiện, chúng vội vă vây quanh “thư viện”, ngắm nghía các quyển sách, trao đổi sôi nổi và cầm những túi rác lần lượt chờ đến lượt được đổi sách. Những túi rác chứa đầy những loại rác thải như chai, lọ, cốc nhựa, túi, giấy… đa số chúng có thể tái chế được.
Sau mỗi chuyến đi, chiếc xe 3 bánh của Raden nhanh chóng được lấp đầy bởi những túi rác, đổi lại là số sách chị mang đến cũng “bị” mượn hết. Raden rất vui, v́ kết quả thu được là việc, lũ trẻ dành ít thời gian hơn cho các tṛ chơi trực tuyến và dành nhiều thời gian cho sách hơn. Chị Raden nói: “Chúng ta hăy xây dựng văn hóa đọc sách từ khi c̣n nhỏ, để giảm thiểu tác động tiêu cực của của thế giới trực tuyến. Chúng ta cũng nên quan tâm đến chất thải của ḿnh để chống lại biến đổi khí hậu và cứu trái đất khỏi rác”.
Chị cũng cho biết, mỗi tuần thu thập được khoảng 100 kg chất thải, sau đó các đồng nghiệp của chị giúp phân loại và gửi đi tái chế hoặc bán. Kho sách của Raden có khoảng 6 ngh́n cuốn. Chị đang dự định mở rộng mô h́nh của ḿnh sang các khu vực lân cận, để thúc đẩy phong trào này đến sâu rộng hơn trong cộng đồng. Trong khi đó, nhiều học sinh và phụ huynh cũng bắt đầu có ư thức bảo vệ môi trường và không vứt rác thải bừa băi.
Kevin Alamsyah, cậu bé 11 tuổi ham đọc sách, để có thể được mượn nhiều sách hơn, cậu đă tích cực t́m kiếm, thu gom rác thải trong ngôi làng của ḿnh và kêu gọi mọi người cùng bảo vệ môi trường: “Khi có quá nhiều rác, môi trường của chúng ta sẽ trở nên ô nhiễm và gây hại cho sức khỏe. Đó là lư do cháu t́m đến thư viện di động của cô Raden”,
Chị Jiah Palupi, phụ trách chính của thư viện cộng đồng làng Muntang cho biết, công việc của Raden, đă góp phần rất lớn trong nỗ lực chống lại chứng nghiện chơi game trực tuyến trong giới trẻ, và thúc đẩy văn hóa đọc sách trong cộng đồng: “Thư viện di động trong làng cũng do chúng tôi quản lư. Chúng tôi đang thúc đẩy tầm quan trọng của thư viện kỹ thuật số và không để các em học sinh nghiện tṛ chơi trực tuyến và chúng tôi luôn nhắc nhở mọi người về điều này".
Tỷ lệ biết chữ của thanh thiếu niên trên 15 tuổi ở Indonesia là khoảng 96%. Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới mới đây cảnh báo rằng, đại dịch Covid-19 có thể sẽ khiến tỉ lệ này bị sụt giảm c̣n 80%.