Bức tranh bị phá hủy một nửa của Banksy hay quả chuối dán tường đă trở thành những tác phẩm độc lạ và đắt giá với giá trị lên tới hàng triệu USD.
Bức tranh Love is in the Bin (T́nh yêu trong sọt rác) của Banksy vừa được bán đấu giá hơn 25 triệu USD, mức giá kỷ lục đối với một nghệ sĩ đường phố. Bức tranh được bán tại một phiên đấu giá của Sotherby ở London, Anh, cao gấp gần 5 lần giá dự kiến 5-8 triệu USD.
Tuy nhiên, không giống các tác phẩm b́nh thường khác, Love is in the Bin thực chất chỉ là phần c̣n lại của một bức tranh bị chính Banksy phá hủy. Tại một phiên đấu giá của Sotherby năm 2018, nghệ sĩ ẩn danh Banksy đă bất ngờ kích hoạt hệ thống máy hủy tài liệu được cài đặt sẵn trong khung bức tranh Girl with Balloon (Cô gái với quả bóng bay).

Bức tranh Love is in the Bin tại London hồi tháng 9. Ảnh: Reuters.
Nửa dưới bức tranh đă bị cắt thành các mảnh nhỏ và chỉ c̣n lại một quả bóng màu đỏ đơn độc trên nền trắng, ngay sau khi phiên đấu giá ấn định mức giá hơn 1,3 triệu USD cho một người phụ nữ châu Âu giấu tên.
"Đă gần ba năm kể từ khi một trong những khoảnh khắc tài t́nh nhất của nghệ thuật tŕnh diễn thế kỷ này làm nên lịch sử đấu giá. Banksy không c̣n xa lạ ǵ với việc gây chú ư và chương mới nhất trong câu chuyện của ông ấy đă thu hút trí tưởng tượng trên toàn thế giới. Chúng ta chỉ có thể bắt đầu dự đoán những ǵ có thể xảy ra tiếp theo", Alex Branczik, chủ tịch nghệ thuật hiện đại và đương đại của Sotherby châu Á, cho hay.
Girl with Balloon, bức tranh có h́nh cô gái nhỏ vươn tay về phía quả bóng bay h́nh trái tim màu đó lần đầu tiên xuất hiện trên bức tường ở khu phố Shoreditch, London vào năm 2002. Sau đó, Banksy đă tạo ra các phiên bản khác nhau của bức tranh ở South Bank, London vào năm 2004 và bức tường chắn của Israel ở Bờ Tây năm 2005.
Bức tranh đă trở thành một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Banksy. Một cuộc thăm ḍ của Samsung năm 2017 cho thấy Girl with Ballon là tác phẩm yêu thích số một tại Anh.
Trong một bài viết trên Instagram năm 2018, Banksy đăng h́nh ảnh bức tranh Girl with Ballon nguyên vẹn kèm ḍng ghi chú "Một số người nghĩ rằng nó không thực sự bị cắt nhỏ. Nó thực sự đă bị cắt. Một vài người cho rằng nhà đấu giá đă tham gia vào kế hoạch này, nhưng họ không hề biết chuyện đó".
Banksy từng tiết lộ trục trặc kỹ thuật đă khiến bức tranh không bị phá hủy 100% như kế hoạch ban đầu. "Nhu cầu phá hủy cũng là nhu cầu sáng tạo", Banksy từng viết trên Instagram.
Chính điều này đă tạo nên một tác phẩm ấn tượng trong mắt nhiều chuyên gia về nghệ thuật. "Trong đêm đáng nhớ đó, Banksy không phá hủy tác phẩm v́ đă cắt nhỏ nó, thay vào đó tạo ra một tác phẩm. Ngày nay, tác phẩm được xem như sự thừa kế của một di sản nghệ thuật chống lại khuôn mẫu", Branczik nói.
Banksy đổi tên bức tranh bị phá hủy thành Love is in the Bin. Pest Control, cơ quan xác thực cho nghệ sĩ đường phố, xác định đây là một tác phẩm hoàn toàn mới.
"Banksy là một người sống bên ngoài khuôn khổ của nghệ thuật thế giới và trong một khoảnh khắc gây sốc, phiên đấu giá của Sotherby đă vô t́nh trở thành sân khấu cho phần tŕnh diễn tác phẩm nghệ thuật đầy táo bạo của ông", Oliver Barker, nhà đấu giá kiêm chủ tịch Sotherby châu Âu, từng nói.

Tác phẩm quả chuối dán tường Comedian tại triển lăm Art Basel ở Miami Beach. Ảnh: NY Times.
Đây không phải là tác phẩm độc lạ duy nhất từng được trưng bày. Hồi đầu tháng 12/2019, tác phẩm quả chuối dán tường với tên gọi "Comedian" (Diễn viên hài) của nghệ sĩ Italy Maurizio Cattelan từng gây chú ư tại triển lăm nghệ thuật Art Basel ở bảo tàng Galerie Perrotin, thành phố Miami Beach.
Tác phẩm chỉ bao gồm một quả chuối mua ở cửa hàng tạp hóa tại Miami và đoạn băng keo dán tường, nhưng đă được bán với giá lên tới 120.000 USD cho một nhà sưu tập người Pháp. Pḥng trưng bày cho biết họ đă bán ba phiên bản của tác phẩm, với giá dao động từ 120.000 - 150.000 USD.
Emmanuel Perrotin, người sáng lập pḥng trưng bày, giải thích rằng những quả chuối là "một biểu tượng của thương mại toàn cầu, một kiểu lộng ngữ, cũng như một h́nh tượng hài hước kinh điển".
Tuy nhiên, điều đặc biệt không chỉ nằm ở bản thân tác phẩm. Phiên bản "quả chuối dán tường" đầu tiên đă bị một khách tham quan ăn ngay tại triển lăm. Ngày 7/12, nghệ sĩ biểu diễn David Datuna đă khiến nhiều người sửng sốt v́ hành động táo bạo này. Khoảnh khắc này đă khiến Datuna có biệt danh là "nghệ sĩ đói".
Hành động của Datuna cũng khiến quản lư pḥng trưng bày bối rối, nhưng sau đó Lucien Terras, giám đốc pḥng trưng bày, cho rằng nghệ sĩ này không "phá hủy" tác phẩm. Terras cho rằng "chuối chỉ là ư tưởng", thêm rằng giá trị của tác phẩm nằm trên giấy chứng nhận sở hữu. Sau đó, một quả chuối mới đă được thay thế.
"Điều này thật thú vị", Steven Feldman, đội trưởng đội cảnh sát Miami Beach, người được huy động để duy tŕ trật tự cho pḥng trưng bày, chia sẻ.