Những ai đă từng chứng kiến hoặc bị bệnh gout mới thấy người bệnh khổ sở như thế nào. Nó khiến người bệnh đau đớn khó chịu và bản thân họ cũng phải khổ sở trong việc lựa chọn thực phẩm sao cho phù hợp, hỗ trợ điều trị bệnh.
Gout là 1 hội chứng gây ra bởi t́nh trạng viêm do sự lắng đọng của tinh thể monosodium urate monohydrate hậu quả của acid uric máu cao. Có 2 h́nh thức: Gout cấp và Gout măn. Tăng acid uric có thể do yếu tố môi trường hoặc yếu tố gen. Hăy cùng theo dơi cuộc tṛ chuyện với bác sĩ Đào Trọng Thịnh – Giảng viên trường cao đẳng Y Dược Hà Nội để cùng t́m hiểu về vấn đề này.
Thưa Bác sĩ, Bác sĩ có thể cho biết Gout thường gặp ở đối tượng nào, tỷ lệ mắc bệnh giữa nam và nữ ra sao?
Tỉ lệ mắc bệnh Gout khoảng 1 % dân số, trong khi tỉ lệ acid uric máu cao gặp khoảng 10 - 13,2% ở người lớn.Gout thường gặp ở nam giới tuổi trung niên.
Gout thường gặp ở nam hơn nữ, tỉ lệ 10:1. Đa số tự khởi phát sau 40 tuổi.H́nh thức cấp tính xảy ra như 1 bệnh khớp tự khỏi.
H́nh thức măn gắn liền với sự tạo thành nốt Tophi và phá hủy xương khớp. Bệnh thường kết hợp với béo ph́, uống rượu, cao huyết áp, suy thận và dùng thuốc lợi tiểu. Khớp đầu tiên bị ảnh hưởng là khớp ngón 1 bàn chân, sau đó là các khớp cổ chân, khuỷu, gối.
Vậy th́ có những nguyên nhân nào có khả năng gây ra Gout ?
T́nh trạng acid uric máu cao liên quan đến nhiều yếu tố như khối lượng cơ thể, gen, hemoglobin và chế độ ăn.
Nguyên nhân gây acid uric máu cao
• Giảm bài tiết a.uric (tỉ lệ 90%)
• Giảm độ lọc cầu thận với urate gặp trong các bệnh lư
• Cao huyết áp
• Cường phó giáp
• Suy giáp
• Tăng các acid vô cơ (vận động nhiều, nhịn đói, uống rượu-bia.)
• Hội chứng Down
• Suy thận măn
• Bệnh thận kèm tiểu đường
• Do sử dụng một số thuốc
• Lợi tiểu
• Salicylate (liều thấp)
• Pyrazinamide
• Ethambutol
• Nicotinic acid
• Cyclosporine
Tăng sản xuất a.uric (10%)
• Nguyên phát: Tăng tổng hợp purine
• Không rơ nguyên nhân
• Thiếu men hypoxanthine guanine phosphoribesyltransf erase
• Thiếu men AMP cleoninase
• Thứ phát
• Thiếu Glucose-6-phosphate
• Hodgkin
• Lymphosarcoma
• Myeloma
• Thuốc điều trị K
Vậy th́ nguyên tắc điều trị Gout là ǵ và có thể sử dụng các biện pháp nào để điều trị Gout?
Để điều trị Gout hiệu quả cần đảm bảo 3 mục tiêu điều trị cơ bản sau đây:
• Làm hạ và duy tŕ acid uric máu ở mức cho phép
• Khống chế các đợt viêm khớp Gout cấp
• Kiểm soát tốt các bệnh kèm theo.
Khống chế các đợt viêm khớp Gout cấp, có thể sử dụng: Colchicine, kháng viêm Nonsteroid (NSAID), corticosteroid chỉ sử dụng khi các thuốc tiêm không hiệu quả hoặc có chống chỉ định, bên cạnh đó nên nghỉ ngơi, hạn chế vận động khi khớp sưng đau.
Làm hạ và duy tŕ A.uric máu ở mức cho phép (<300mol/L hoặc <5mg/dL):Hạn chế thức ăn chứa nhiều nhân Purine (tim, gan, trứng, thịt, cá, hải sản). Dùng thuốc. Giảm tổng hợp acid uric: Allopminol, Febuxostat. Không sử dụng khi đang đợt viêm cấp. Bắt đầu ở liều thấp và tăng dần tới liều điều trị. Sử dụng liên tục không ngắt quăng
Tăng thải acid uric: Probenecid, Sulfinpyrazone. Kiềm hóa nước tiểu bằng chế độ ăn nhiều rau xanh, thuốc sodium bicarbonate, acetazolamine.
Gout dễ gây nhầm lẫn với một số bệnh lư khác, vậy Bác sĩ có thể cho biết cần phân biệt Gout với các bệnh lư nào?
Cần chẩn đoán phân biệt cơn viêm khớp Gout cấp với:
• Viêm khớp nhiễm trùng
• Giả Gout (PseudoGout)
• Chấn thương khớp và quanh khớp
• Lao khớp
• Thoái hóa khớp
Phân biệt Gout măn với:
• Viêm khớp dạng thấp
• Thoái hóa khớp
Theo tôi được biết bệnh nhân Gout không nên ăn nhiều thịt đỏ, điều này có đúng không vậy thưa Bác sĩ? Và ngoài thịt đỏ, bệnh nhân Gout cần tránh các loại thực phẩm nào nữa?
Các loại thịt đỏ (thịt chó, thịt ḅ, thịt trâu, thịt ngựa, thịt dê...) chứa lượng purine rất cao. V́ thế, bệnh nhân Gout không nên ăn thịt đỏ mà thay vào đó có thể chọn các loại thịt trắng. Ngoài thịt đỏ, những người bị Gout cũng cần tránh xa các loại thực phẩm sau:
• Các phủ tạng động vật (thận, gan, tim, óc, lưỡi, ḷng...) cũng chứa nhiều purine sẽ chuyển thành acid uric.
• Các loại hải sản (cua, ốc,...) cũng cần hạn chế.
• Các thực phẩm có tốc độ tăng trưởng nhanh như măng tre, măng tây, măng trúc, bạc hà cũng làm tăng tốc độ tổng hợp acid uric cơ thể.
• Đặc biệt nên tránh xa rượu bia v́ rượu bia gây hại cho gan thận làm ảnh hưởng đến quá tŕnh đào thải acid uric. Do đó bệnh nhân Gout càng phải tránh xa rượu bia.
Thay vào đó nên ăn các loại thực phẩm nhiều chất xơ (nhất là cà chua rất tốt cho bệnh Gout) do làm chậm quá tŕnh hấp thu đạm, giảm h́nh thành acid uric. Đồng thời nên uống nhiều nước (ít nhất 2 lít mỗi ngày để tạo điều kiện đào thải acid uric).
Nếu bệnh nhân bị thừa cân béo ph́ th́ cần luyện tập thể dục thể thao đều đặn để giảm cân, lưu ư cần chọn h́nh thức vận động phù hợp với sức khỏe.
|
|