11/16/20
15 quốc gia châu Á đă kư kết thỏa thuận thương mại lớn nhất thế giới RCEP vào Chủ nhật 15-11-2020.
By: Heike Buchter -Die Zeit [Thời Báo]
Biên dịch: Phan Ba
Sau tám năm đàm phán, những người đứng đầu chính phủ của 15 quốc gia châu Á đă kư kết thỏa thuận thương mại lớn nhất thế giới vào Chủ nhật 15-11-2020. RCEP là viết tắt của Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực hay "Hiệp định Kinh tế Toàn diện Khu vực".
Trong ṿng 20 năm tới, thuế quan và các rào cản thương mại khác sẽ được dỡ bỏ trong khu vực thương mại tự do mới này. Việc kư kết, được thực hiện online do đại dịch, đă được chào đón nhiệt t́nh trong khu vực. Tờ Asia Times viết: Hiệp ước báo trước sự khởi đầu của thế kỷ châu Á.
Các mục tiêu của RCEP có thể mang ít tham vọng hơn so với thị trường nội địa châu Âu và khu vực thương mại tự do Bắc Mỹ. Nhưng quy mô rất lớn. Hơn một phần tư dân số thế giới, khoảng 2,2 tỷ người, sống trong các nước thành viên, họ đại diện cho 30% sản lượng kinh tế toàn cầu. Nhật Bản, Úc - cùng với Trung Quốc.
Nhưng trước hết là RCEP lần đầu tiên ràng buộc các đồng minh thân cận nhất và quan trọng nhất của Mỹ ở Nam Thái B́nh Dương - Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia - với Trung Quốc.
Mỹ tê liệt trong chính sách đối ngoại
RCEP được đưa ra vào thời điểm các nước công nghiệp phát triển ở phương Tây đang phải gánh chịu hậu quả của đợt bùng phát dịch bệnh Covid-19 và Hoa Kỳ đang tê liệt v́ lộn xộn chính trị trong nước.
Trong khi đó th́ tất cả đă có thể diễn tiến hoàn toàn khác hẳn. Sau khi đắc cử năm 2008, Barack Obama tự gọi ḿnh là "Tổng thống Thái B́nh Dương đầu tiên". Ông t́m cách để đảm bảo vị thế của Hoa Kỳ ở châu Á và trước hết là để chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc, quốc gia mà kể từ năm 2000 đă phát triển từ một quốc gia mới nổi trở thành nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới.
Nằm trong khuôn khổ “Pivot to Asia” của Obama, chính sách đối ngoại xoay trục sang châu Á được tuyên bố rơ rệt vào năm 2011, cũng là việc thúc đẩy quan hệ thương mại với các nước láng giềng của Trung Quốc. Trong chiến dịch tranh cử, Obama đă chỉ trích các hiệp định thương mại tự do là bán tháo công nhân Mỹ.
Tuy nhiên, khi là tổng thống, ông đă cố gắng đưa ra Hiệp định Đối tác xuyên Thái B́nh Dương (TPP), một hiệp định thương mại tự do bao gồm hầu hết các nước thành viên giống như RCEP ngày nay - với sự khác biệt là Trung Quốc đứng ở ngoài. TPP cũng được coi là một sáng kiến chống lại dự án Vành đai và Con đường của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh. Kể từ năm 2013, các dự án đă được gộp lại dưới cái tên này nhằm thúc đẩy lợi ích của Trung Quốc bằng cách mở rộng cơ sở hạ tầng và quan hệ thương mại tại hơn 60 quốc gia, bao gồm cả Đức.
Thuế quan trừng phạt, chiến tranh thương mại và không có thỏa thuận
TPP đă sẵn sàng được kư kết vào năm 2016, nhưng người thắng cử Donald Trump - người mà việc chỉ trích các hiệp định thương mại tự do là một trong những chủ đề quan trọng nhất trong chiến dịch tranh cử của ḿnh - đă từ bỏ sự tham gia của Hoa Kỳ. Đó là một trong những hành động đầu tiên của ông ấy. Thay vào đó, Trump hứa sẽ thực hiện các thỏa thuận thương mại song phương nhằm chủ yếu phục vụ lợi ích của Mỹ.
Trong khuôn khổ của chính sách "Nước Mỹ trên hết" của ông, Tổng thống Trump thậm chí c̣n bắt đầu áp đặt những mức thuế trừng phạt đối với các đồng minh như Canada, Mexico và các nước thành viên EU.
Ông đe dọa liên tục nước Đức với mức thuế cao hơn cho ôtô nhập khẩu. Ông đă tiến hành một cuộc chiến thương mại chống lại Trung Quốc, chỉ kết thúc bằng một thỏa hiệp tạm thời vào cuối năm 2019. Tuy nhiên, ảnh hưởng chiến lược của Trump, Hoa Kỳ hiện không phải là thành viên của RCEP lẫn thành viên của Hiệp định Toàn diện và Tiến bộ về Đối tác Xuyên Thái B́nh Dương, một hiệp định mà các thành viên TPP c̣n lại đă cùng tham gia.
Ngược lại, RCEP cho họ Tập cơ hội để quyết định trật tự thương mại trong khu vực kinh tế quan trọng này. Sức nặng của Trung Quốc trong thỏa thuận c̣n được củng cố thêm sau khi Ấn Độ hủy bỏ tư cách thành viên RCEP vào phút chót. Các công ty Ấn Độ lo ngại sự cạnh tranh từ hàng nhập khẩu rẻ hơn. Các đồng minh của Mỹ cũng nhận thức được điều này.
Biden không nói rơ
Đặc biệt giới lănh đạo Nhật Bản hy vọng rằng Joe Biden sẽ tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái B́nh Dương sau khi nhậm chức Tổng thống mới của Hoa Kỳ. Nhưng trong chiến dịch tranh cử, Biden, người từng tham gia đàm phán TPP với tư cách là phó tổng thống của Obama, đă không nói rơ điều ǵ. Ông cho biết ông không muốn kư kết bất kỳ hiệp định mới nào trong thời điểm hiện tại mà tập trung vào việc chống lại đại dịch và suy thoái.
Chắc chắn đó là những ưu tiên của ông ấy. Nhưng cũng đúng là tự do thương mại đă trở nên độc hại về mặt chính trị.
Điều này có thể được nh́n thấy ở nhiều cử tri bỏ phiếu cho Trump, những người quay lưng lại với đảng của Biden cũng bởi v́ người của đảng Dân chủ đă phớt lờ những kẻ thua cuộc trong toàn cầu hóa
. V́ vậy mà "America First" có nguy cơ trở thành "America Alone".
Die Zeit
Phan Ba
TheNewViet/Tâm Điểm
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
"America First" Có Nguy Cơ Trở Thành "America Alone"
Tôi nghĩ măi cũng chẳng biết lời giải sẽ ra sao.
