Nhóm cố vấn cấp cao của Trump liên tục cảnh báo triển vọng tái đắc cử vào tháng 11 đang bị đe dọa, khi ông luôn "tự giẫm chân ḿnh".
Nhiều hành động, tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump trước công chúng và trên mạng xă hội Twitter gần đây khiến nhóm cố vấn chính trị cấp cao của ông không khỏi lo lắng.
Cuối tháng 5, Trump làm dấy lên lo ngại với lời đe dọa "khi hôi của bắt đầu, súng sẽ nổ", giữa lúc làn sóng biểu t́nh phản đối bạo lực cảnh sát sục sôi khắp nước Mỹ sau cái chết của George Floyd.
Trump khước từ lời khuyên từ nhóm trợ lư thân cận. "Tôi phải là chính ḿnh", ông trả lời, theo ba người biết rơ về cuộc họp với Tổng thống. Vài giờ sau, ông đăng Twitter lá thư của cựu luật sư riêng, mô tả một số người biểu t́nh là "kẻ khủng bố".
Trong các t́nh huống như vậy, sự "ương ngạnh" của Trump đă ḥa quyện với cảm giác kích động ngày càng tăng khi ông đối mặt với một loạt cuộc khủng hoảng mà chính quyền của ông đă không thể kiểm soát hoặc đă thổi phồng, theo những người thân cận với Trump.
Họ nói rằng một loạt hành động "tự giẫm chân ḿnh" của Trump, như giải tán người biểu t́nh để tới nhà thờ chụp ảnh hay đe dọa điều quân đội trấn áp biểu t́nh, gây tổn hại nghiêm trọng cho triển vọng tái đắc cử của ông. Nhưng Trump dường như không thể hoặc không sẵn sàng thay đổi.
Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng, thủ đô Washington hồi tháng 3. Ảnh:NYTimes.
Trump ghét trở thành "kẻ thua cuộc" trong cuộc đua vào Nhà Trắng với cựu tổng thống Joe Biden. Một số cố vấn tin rằng Trump sẽ quay lại với "trạng thái chiến đấu" vào mùa thu, thời điểm cuộc bầu cử tổng thống bước vào giai đoạn gay cấn hơn. Nhưng bây giờ, họ cho rằng ông chủ Nhà Trắng đang "sa lầy" trong các hành động tự làm khó ḿnh, khiến nhiều cố vấn hoài nghi liệu Trump c̣n thực sự hứng thú với nhiệm kỳ thứ hai.
Thay v́ chuẩn bị các kế hoạch và mục tiêu cho 4 năm tiếp theo ở Nhà Trắng, Trump dường như quá để tâm tới việc truyền thông nói ǵ về ông. Tổng thống Mỹ từng nói với các cố vấn rằng dù có làm ǵ, ông cũng không thể nhận được "những bài viết hay" từ báo giới. Trump cũng phàn nàn rằng ông luôn bị chỉ trích "làm chưa đủ tốt" trước cái chết của George Floyd, người đàn ông da màu 46 tuổi bị cảnh sát gh́ gáy gần 9 phút ở Minneapolis.
Trump tiếp tục tự gây khó dễ cho ḿnh khi yêu cầu cấp dưới t́m và truy tố người tiết lộ thông tin ông rút xuống hầm trú ẩn dưới Nhà Trắng giữa biểu t́nh bạo loạn. Những người thân cận với Trump c̣n cho rằng Tổng thống dường như không hào hứng với việc nắm quyền thêm 4 năm, dù rất nhiệt t́nh nối lại chiến dịch vận động tranh cử.
Theo Maggie Haberman và Annie Karni, hai biên tập viên của NYTimes, Trump đă lập danh sách đổ lỗi nếu thất cử, gồm việc Trung Quốc xử lư yếu kém đại dịch, nền kinh tế Mỹ đóng cửa v́ Covid-19 và phe Dân chủ.
Nhóm trợ lư của Trump thừa nhận ông luôn gặp khó khăn để kiểm soát các hành vi vượt xa giới hạn thường thấy của một tổng thống Mỹ. Trump thường có những phát ngôn mang tính phân biệt sắc tộc, nhưng nhóm cố vấn cho rằng các hành vi và lời nói của Trump gần đây c̣n vượt xa những điều trước đó.
NYTimes đă phỏng vấn hơn 10 người thường xuyên nói chuyện hoặc tiếp xúc với Trump, gồm các cựu cố vấn Nhà Trắng, cố vấn tranh cử, bạn bè và cộng sự. Họ cho biết muốn Trump tái đắc cử, nhưng bất ngờ khi thấy Tổng thống thay đổi quá nhiều.
Nghị sĩ Cộng ḥa Peter King cho biết các thách thức nghiêm trọng mà Mỹ đang đối mặt là nguyên nhân khiến Trump thay đổi. "Ông ấy chưa từng như vậy", King nói.
"Tổng thống cam kết tiếp tục cống hiến cho nhiệm kỳ thứ hai và đóng góp thêm các thành tựu cho người dân Mỹ", phát ngôn viên Nhà Trắng Alyssa Farah khẳng định.
Tuy nhiên Anthony Scaramucci, người từng làm giám đốc truyền thông Nhà Trắng trong 11 ngày trước khi bị Trump sa thải hồi tháng 7/2017, hoài nghi về tuyên bố này. Dù thời gian làm việc ở Nhà Trắng ngắn ngủi, Scaramucci đă quen biết Trump từ nhiều năm nay và vẫn giữ mối quan hệ tốt với nhiều quan chức trong chính quyền.
Theo Scaramucci, Trump tới nay không cố gắng làm bất kỳ điều ǵ để cải thiện h́nh ảnh về nhiệm kỳ của ḿnh, hay xua tan những lo ngại về phân biệt chủng tộc và Covid-19. "Đó là lư do khiến tôi nghĩ ông ấy không thích công việc này", ông nói.
Chưa đầy 5 tháng nữa người Mỹ sẽ đi bầu tổng thống, nhưng Trump dường như chưa sẵn sàng có những thay đổi giống trước thềm cuộc bầu cử năm 2016, như đồng ư chọn Mike Pence làm ứng viên phó tổng thống dù chưa từng quen biết, hay dừng đăng Twitter trước ngày bỏ phiếu.
Cuối tuần qua, Trump đă có động thái chính trị được cho là khôn ngoan khi lùi ngày tổ chức vận động tranh cử ở Tulsa, Oklahoma, để tránh trùng ngày Juneteenth kỷ niệm chấm dứt chế độ nô lệ ở Mỹ. Tuy nhiên, Trump không thông báo với các trợ lư về thay đổi này trước khi đăng trên Twitter.
Tom Cole, nghị sĩ Cộng ḥa ở Oklahoma, đă so sánh chiến dịch tranh cử của Trump với George H.W. Bush (Bush cha), người từng thất bại trong nỗ lực tái cử năm 1992.
"Tôi thấy Trump không quá thờ ơ với chiến dịch tranh cử như tổng thống Bush từng làm", Cole nói, nhưng thêm rằng nhiều tuyên bố của Tổng thống cho thấy ông đang quan tâm tới cuộc sống bên ngoài Nhà Trắng.
Trong một bài phát biểu tại Vườn Hồng Nhà Trắng, Trump từng đề cập tới sự bùng nổ ngành sản xuất xe dă ngoại, trước khi trở nên đăm chiêu. "Tôi có lẽ phải mua một chiếc như vậy để lái ḷng ṿng. Tôi có thể lái một chiếc xe cổ trở về New York cùng với đệ nhất phu nhân", Trump nói.
Nhiều trợ lư hiện tại và trước đây của Trump cho biết mọi thứ trở nên thật sự nghiêm trọng vào tháng 4, khi Trump đối mặt với cuộc khủng hoảng kép kinh tế - y tế do Covid-19. Họ thậm chí không c̣n tin rằng Trump vẫn hứng thú với nhiệm vụ đưa đất nước thoát khỏi suy thoái đầy khó khăn trước mắt.
Hầu hết tổng thống đều không biết trách nhiệm của họ thực sự là ǵ cho tới khi họ ngồi vào vị trí đó. Nhưng với Trump, người từng hoạt động nhiều năm trong lĩnh vực giải trí và chưa từng tham gia chính trị trước khi đắc cử, lỗ hổng về kiến thức này rất lớn.
"Tổng thống Mỹ rất quan tâm đến việc thắng cử", Sam Nunberg, người làm việc cho chiến dịch tranh cử của Trump năm 2015 và từng là cố vấn trước đó, chia sẻ. "Trong 3 năm từ 2012 đến 2014, ông ấy đă nghiên cứu rất chi tiết về quy tŕnh bầu cử. Thực tế là Trump luôn muốn trở thành tổng thống, nhưng việc trở thành tổng thống như thế nào th́ chưa từng được đề cập".
Năm 2016, Trump từng đưa ra nhiều đề xuất chính sách trong các bài phát biểu. Nhưng hiện tại, ông chưa chia sẻ bất kỳ điều ǵ về kế hoạch cho nhiệm kỳ hai.
Nhiều thành viên đảng Cộng ḥa ở Washington kết luận Trump không thể tái đắc cử nếu chỉ ngồi sau chiếc bàn Kiên định trong Pḥng Bầu dục. Họ hy vọng việc tái khởi động chiến dịch vận động tranh cử, bắt đầu ở Tulsa vào ngày 20/6, sẽ mang tới thay đổi.
King cho biết lần cuối cùng nói chuyện với Trump là trước cái chết của Floyd và khi đó Tổng thống rất lạc quan về triển vọng tái đắc cử. "Giọng ông ấy rất lạc quan. Trump muốn tôi nói rằng ông ấy đang làm rất tốt", King nhớ lại.
Trump dường như nhận ra rằng vận may chính trị của ông đă thay đổi. "Nếu thất cử, tôi sẽ chấp nhận nó. Cuộc sống vẫn tiếp diễn, tôi sẽ làm những việc khác", Trump nói về điều mà ông hiếm khi thừa nhận, trong cuộc phỏng vấn với Fox News tuần trước. "Tôi nghĩ đó là một điều rất tồi tệ với đất nước của chúng ta".
VietBF @ Sưu Tầm