Năm mới Canh Tư đến với Trung Quốc trong không khí hoang mang lo sợ dịch viêm phổi cấp do virus corona có nguy cơ lan rộng không kiểm soát được. Hàng loạt biện pháp khẩn cấp được ban hành trên quy mô toàn quốc nhằm ngăn chặn virus lây lan, quân đội được cử đến hỗ trợ chống dịch. Nhưng dịch viêm phổi cấp tính với con siêu vi corona xuất phát từ Hoa lục mới là « mối đe dọa » tiềm tàng cho thế giới.
Công viên giải trí Disney Resort ở Thượng Hải đóng cửa dịp Tết nguyên đán. Ảnh chụp ngày 24/01/2020. REUTERS/Aly Song
Trung Quốc « kiên quyết chặn dịch »
Một tháng sau khi dịch viêm phổi lạ phát sinh và phải chờ có người chết, chính quyền Trung Quốc mới có thái độ nghiêm túc. Với tựa : « Bắc Kinh cuối cùng xử lư nghiêm túc dịch bệnh tại Vũ Hán », tuần báo Courrier International điểm qua một loạt báo chí Hoa lục sau khi Tập Cận B́nh, trước thềm năm mới, chỉ thị « ngăn chặn dịch bệnh quái ác lan rộng ».
Trong suốt tháng 12/2019, báo chí Trung Quốc tránh đề cập đến dịch bệnh bí ẩn này để không làm dân chúng lo âu. Các cột báo tập trung vào sinh hoạt đón Tết Âm lịch. Thậm chí, trong số báo ngày 20/01/2020, Hồ Bắc Nhật Báo (Vũ Hán là thủ phủ của tỉnh Hồ Bắc) c̣n chạy tựa lớn : « Vũ Hán phát động chiến dịch vệ sinh yêu tổ quốc » nhưng hoàn toàn không có một chữ về dịch bệnh. Nhưng cùng ngày 20, từ Bắc Kinh, chủ tịch Tập Cận B́nh kêu gọi « mỗi cá nhân phải thể hiện tinh thần trách nhiệm cao v́ y tế cộng đồng… chiến thắng dịch bệnh quái ác ». Thế là sáng hôm sau, ngày 21, tuyên truyền đổi giọng ! Vũ Hán Nhật Báo « động viên toàn lực » trên trang nhất : « Kiên quyết chặn dịch ». Cũng tờ báo chính thức này, ngày hôm trước không một câu về con siêu vi corona.
Báo chí trung ương cũng tham gia « xử lư » thông tin. Tân Kinh Báo đặt câu hỏi : Liệu Vũ Hán có đủ sức đối phó với dịch hay không ? Khu chợ bán sỉ hải sản đến từ đảo Hải Nam đă bị cô lập, hàng chục người có triệu chứng bị cách ly trong bệnh viện.
Trong khi đó, ở Quảng Đông, nơi xuất phát dịch viêm phổi cấp tính năm 2003 làm gần 800 nạn nhân, trong đó hơn 600 người Trung Quốc tử vong, trang mạng của báo Tài Tân (Caixin), qua một bài báo dài, phân tích hai yếu tố làm dịch lan rộng : Thứ nhất, nhà ga xe lửa Vũ Hán là trạm trung chuyển của 5,5 triệu hành khách trong mùa Tết, lại nằm gần ổ dịch khu chợ hải sản. Thứ hai, theo chuyên gia bệnh SARS, Chung Nam Sơn, siêu vi corona có khả năng truyền nhiễm từ người qua người, và do không thuốc trị liệu hiệu nghiệm, siêu vi cứ thế mà lây lan.
Cuối cùng, trên Wall Street Journal, các nhà khoa học nêu lên hai yếu tố đáng ngại khác : Siêu vi corona có cấu trúc tương tự như siêu vi bệnh viêm phổi cấp tính, đến từ một loài dơi. Thứ hai, con siêu vi này rất thích hợp với môi trường đông dân cư và chăn nuôi đại trà.