Tập đoàn Huawei tiêu thụ gần phân nửa các sản phẩm điện thoại thông minh của họ với các hăng cung ứng của Mỹ, trong đó có Google đă quyết định ngừng hợp tác với Huawei sẽ đặt ra vấn đề lớn cho Huawei trên thị trường quốc tế, khiến một cú giáng nặng nề của Mỹ lên tham vọng của Huawei.
Mẫu điện thoại mới nhất của Huawei P30
Google quyết định đ́nh chỉ hoạt động làm ăn với hăng viễn thông khổng lồ Trung Quốc Huawei bao gồm chuyển giao phần cứng, phần mềm và các dịch vụ kỹ thuật chủ chốt.
Điều này có nghĩa là Huawei sẽ không c̣n được cấp phép sử dụng hệ điều hành Android của Google cùng các dịch vụ của Google cho các sản phẩm điện thoại của họ nữa. Thay vào đó, họ phải sử dụng phiên bản nguồn mở. Do đó, các ḍng điện thoại sau này của Huawei sẽ không có các dịch vụ của Google mà người dùng mong đợi từ các thiết bị dùng hệ điều hành Android.
Quyết định của Google tuân thủ lệnh của chính phủ khi Mỹ đưa Huawei vào một danh sách đenmà các hăng công nghệ Mỹ cần phải có giấy phép mới được bán sản phẩm.
‘Rất nghiêm trọng’
Trao đổi với VOA, Giáo sư-Tiến sỹ Đỗ Văn Thành, một chuyên gia về viễn thông tại Đại học Thành thị Oslo, Na Uy, nhận định quyết định của Google ngừng cộng tác là ‘rất nghiêm trọng’ đối với Huawei.
“Hành động này không đến mức kết liễu Huawei,” ông Thành nói. “Trước giờ Huawei đă có nỗ lực phát triển bộ năo (tức hệ điều hành) cho riêng họ, nhưng họ làm tới đâu th́ chưa biết. Dù có làm được đi nữa th́ cũng không thể một lúc làm được hết các ứng dụng.”
“Có thể tạm thời họ vẫn bán được những sản phẩm điện thoại thông minh mà họ đă sản xuất, nhưng những sản phẩm mới sau này sẽ rất khó bán,” ông nói thêm và nhắc đến việc hăng ARM vốn cung cấp linh kiện chủ chốt cho Huawei cũng đă ngưng hợp tác với họ.
Đối với mẫu điện thoại tối tân nhất của Huawei là P 30, ông Thành cho biết hăng này vẫn sẽ bán được hàng bất chấp việc dừng hợp tác của Google v́ họ đă mua trước rất nhiều giấy phép (license) để sử dụng hệ điều hành Android.
“Không thể một sớm một chiều mà một hăng khổng lồ như Huawei có thể sụp được,” ông giải thích. “Họ c̣n rất nhiều tiền. Họ cũng đă mua trước và tích lũy một số lượng chip rất nhiều và do đó họ có thể sản xuất được hàng mới và bán được trong thời gian cả năm trời.”
Nhưng về lâu dài nếu không có hệ điều hành của Google th́ Huawei ‘sẽ bị kẹt’, ông Thành nói và cho biết dù Huawei có tự phát triển được hệ điều hành đi nữa th́ người dùng cũng sẽ không thể dùng được những ứng dụng rất phổ biến của Google mà chỉ có thể dùng được những ứng dụng riêng ở Trung Quốc như Baidu, WeChat hay Weibo mà thôi.
Tuy nhiên, Huawei ‘không có cách nào làm kịp’ nếu họ quyết định tự phát triển độc lập để giảm bớt sự lệ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài, nhất là Mỹ.
Ông cho rằng trong thế giới công nghệ ngày nay, không riêng ǵ Huawei mà không có hăng nào có thể tự ḿnh sản xuất hết tất cả các linh kiện mà phụ thuộc vào các nhà cung ứng, do đó Huawei đă không gặp may khi bị cắt đứt nguồn cung ứng này từ phía Mỹ.
Do đó, theo ông Thành, hy vọng bây giờ của Huawei là chính phủ Trung Quốc điều đ́nh được với Hoa Kỳ và giải tỏa được các quan ngại của Washington th́ sẽ được dỡ bỏ các lệnh cấm.
Ông nói rằng ở Trung Quốc có điều luật buộc tất cả các hăng cung cấp thông tin, tài liệu cho chính quyền khi có yêu cầu và trong tất cả hăng xưởng của Trung Quốc đều có chi bộ của Đảng Cộng sản của Trung Quốc. Chính v́ vậy Mỹ và các nước phương Tây mới lo ngại Huawei về mặt an ninh.
“Chỉ cần Trung Quốc thay đổi những điều luật này th́ Mỹ sẽ thay đổi cách làm (và dỡ lệnh cấm với Huawei),” ông nói thêm và cho biết ở các nước Bắc Âu, vốn trước giờ rất ủng hộ Trung Quốc, mà giờ cũng không nói ǵ về việc cấm Huawei v́ ‘rơ ràng Trung Quốc có âm mưu làm điều không tốt’.
Về phía các hăng của Mỹ, mặc dù quyết định dừng cung ứng cho Huawei có thể khiến họ bị mất khách hàng lớn tạm thời nhưng về lâu dài sẽ nhanh chóng có hăng sản xuất khác lấp đầy chỗ trống của Huawei, ông Thành nói.
Đă chuẩn bị trước?
Những nhà cung cấp khác cho Huawei, bao gồm Qualcomm và Intel, được cho là đă thông báo cho các nhân viên của họ rằng họ sẽ không tiếp tục cung cấp linh kiện cho hăng Trung Quốc này cho đến khi có thông báo mới.
Phát ngôn nhân Huawei nói với kênh CNBC rằng hăng này ‘đang đánh giá tác động khả dĩ của động thái này của chính phủ Mỹ đối với người tiêu dùng’.
“Huawei đă có những đóng góp to lớn đối với sự phát triển và tăng trưởng của Android trên toàn thế giới. Là một trong những đối tác toàn cầu chủ chốt của Android, chúng tôi đă làm việc chặt chẽ với nền tảng nguồn mở của họ để xây dựng một hệ sinh thái có lợi cho cả người dùng và ngành kỹ nghệ này,” phát ngôn nhân của hăng nói.
“Huawei sẽ vẫn tiếp tục cập nhật an ninh và cung cấp các dịch vụ hậu măi cho tất cả các điện thoại thông minh và máy tính bảng Huawei cũng như Honor hiện đang lưu hành, bao gồm các sản phẩm đă được bán ra hay các sản phẩm vẫn c̣n trong kho trên toàn cầu.”
Huawei dựa rất nhiều vào hệ điều hành Android cho những điện thoại thông minh họ bán bên ngoài lănh thổ Trung Quốc. C̣n tại Trung Quốc, họ sử dụng một phiên bản Android đă được điều chỉnh vốn không được cài sẵn các ứng dụng Google do các dịch vụ của Google bị chặn ở Trung Quốc. Nhưng tại thị trường các nước ngoài Trung Quốc th́ sản phẩm của Huawei chạy hệ điều hành Android hoàn chỉnh với các ứng dụng của Google.
Gần một nửa điện thoại thông minh của Huawei trong quư đầu tiên của năm 2019 được bán trên các thị trường bên ngoài Trung Quốc. Hiện tại, Huawei là nhà sản xuất điện thoại thông minh lớn thứ hai thế giới xét theo thị phần, chỉ sau Samsung nhưng lại trước Apple.
Trước đó, hăng này đă đặt ra tham vọng vươn lên dẫn đầu thị trường điện thoại thông minh vào năm 2020. Tuy nhiên, động thái mới nhất của Google có thể chôn vùi tham vọng này của họ.
“Nó giống như kết liễu ngay lập tức tham vọng của Huawei muốn qua mặt Samsung trên thị trường toàn cầu,” Nicole Peng, phó chủ tịch mảng di động của Canalys, hăng phân tích thị trường công nghệ hàng đầu thế giới, nói với CNBC.
Huawei dựa vào các nhà cung cấp Mỹ để có các cấu phần chủ chốt cho tất cả các sản phẩm của họ từ điện thoại thông minh cho đến thiết bị mạng. Có hơn 30 hăng công nghệ Mỹ được Huawei xem là ‘nhà cung cấp cốt lơi’ của họ.
Tuy nhiên, hăng viễn thông Trung Quốc này nói rằng họ đă chuẩn bị trước cho những t́nh huống như thế này mà họ đă dự trù. Hồi tháng 3, Huawei cho biết họ đă xây dựng hệ điều hành của riêng họ cho các sản phẩm của họ nếu đến lúc nào đó họ không thể sử dụng hệ điều hành của Google hay Microsoft được nữa.
Và chỉ mới tuần trước, tờ Nikkei Asian Review đưa tin rằng cách đây sáu tháng, Huawei đă thông báo với các nhà cung cấp của họ rằng họ muốn trữ số lượng linh kiện chủ yếu đủ dùng cho đến một năm để chuẩn bị cho kịch bản chiến tranh thương mại Mỹ-Trung. Huawei cũng đang phát triển công nghệ chip của riêng họ.
Mặc dù Huawei có thể giảm sự lệ thuộc vào các nhà cung cấp Mỹ đối với một số linh kiện, các chuyên gia cho rằng điều này vẫn chưa đủ bởi v́ họ vẫn cần các linh kiện khác từ các công ty Mỹ. Họ cũng bày tỏ nghi ngờ về tính khả thi của hệ thống điều hành riêng của Huawei.
Neil Shah, giám đốc nghiên cứu của Counterpoint Research, nhận định với CNBC rằng Huawei vẫn sẽ cần dựa vào các cửa hàng ứng dụng Android của bên thứ ba bởi v́ Google Play không mặc nhiên được cài trên các thiết bị của họ.
“Điều này tạo ra một bất lợi rơ ràng cho hệ điều hành riêng của Huawei so với hệ điều hành Android cài đặt trên Samsung hay các mẫu điện thoại khác trước hết do sự thiếu vắng tất cả các ứng dụng có trong cửa hàng Google Play, chất lượng ứng dụng (một số có thể bị lỗi thời), có nguy cơ kém an ninh do chúng không được Google kiểm tra hay được Google vá những chỗ hổng an ninh cũng như trải nghiệm tổng thể của người dùng đối với cửa hàng ứng dụng,” Shah giải thích.
Bán tháo điện thoại Huawei
Trong lúc này, các cửa tiệm bán lẻ điện thoại ở một số nước châu Á đă từ chối nhận đổi thiết bị của Huawei trong lúc ngày càng có nhiều người tiêu dùng t́m cách thải đi điện thoại Huawei của họ do lo lắng việc Google tạm dừng hợp tác với Huawei sẽ làm một số ứng dụng của Google không sử dụng được nữa.
Ở Singapore và Philippines, Reuters cho biết nhiều người đă chạy đến các cửa tiệm để bán lại điện thoại Huawei nhưng có rất ít nơi chịu thu lại.
“Nếu chúng tôi mua một mặt hàng vô dụng th́ làm sao chúng tôi bán lại được,” ông Dylan On, một chủ tiệm sửa chữa và bán điện thoại thông minh ở Singapore, nói.
“Không phải v́ sản phẩm của Huawei tệ. Đó là sản phẩm rất tốt. Đó chỉ là v́ không ai muốn mua nó vào lúc này v́ chính sách của Mỹ,” ông nói và nói thêm rằng ông đang t́m cách bán lượng hàng Huawei trong kho trên mạng đến người tiêu dùng ở nước ngoài với hy vọng rằng họ sẽ không lưu ư đến các sự kiện hiện nay.
Trước đây, có khoảng 5 khách hàng muốn đổi điện thoại Huawei mỗi ngày, nhưng con số đó giờ đây đă tăng lên 20 người trong ṿng hai ngày vừa qua,” Zack, một nhân viên bán hàng tại Mobile Square ở Singapore nói với Reuters nhưng không chịu nói rơ họ.
“Thường th́ bạn sẽ thấy người ta muốn đổi điện thoại cũ lấy điện thoại mới,” anh nói thêm. “Bây giờ anh lại thấy người ta muốn đổi những chiếc điện thoại mới nhất.”
Carousell, chợ trực tuyến đông đảo nhất ở Singapore, cho biết số lượng điện thoại Huawei được bán đi đă tăng lên hơn gấp đôi vào ngày Mỹ công bố sắc lệnh cấm Huawei.
Năm ngoái, Huawei chiếm 14% thị phần điện thoại thông minh ở Singapore, theo Canalys.
C̣n ở Philippines, các cửa hàng bán lẻ điện thoại cũng quyết định tránh xa các sản phẩm của Huawei.
“Chúng tôi không c̣n chấp nhận điện thoại Huawei nữa. Khách hàng của chúng tôi không chịu mua nữa,” Hamida Norhamida, chủ cửa hàng điện thoại mới và thâu điện thoại cũ tại trung tâm mua sắm Greenhills ở Manila nói với Reuters. Bà nói thêm rằng bà cảm thấy nhẹ nhơm khi bán hết kho hàng Huawei P30 Pro trước khi Google loan báo quyết định hôm 20/5.
Một chủ tiệm điện thoại khác ở Greenhills nói rằng bà chỉ mua điện thoại Huawei với mức giá giảm 50%.
“Bán được nó là cả một sự may rủi,” bà nói với Reuters và chỉ cho biết tên là Thelma.
Tuy nhiên, một số người lại xem đây là cơ hội để họ mua được chiếc điện thoại chất lượng với giá rẻ.
“Phản ứng tức th́ của tôi là lo lắng rằng chiếc điện thoại Huawei hiện tại của tôi sẽ trở nên vô giá trị,” cô Xin Yi, sinh viên 24 tuổi ở Singapore, nói với Reuters. “Nhưng Google nói rằng những người dùng Huawei hiện nay sẽ không bị ảnh hưởng… tôi thở phào nhẹ nhơm.”
Cô cho biết rằng giờ đây cô đang t́m mua mẫu điện thoại Huawei mới trên thị trường với giá giảm.
