Những ki ốt chiêu sinh của các trung tâm ngoại ngữ - tin học nằm ngay cổng trường đại học Ngoại ngữ (đại học Quốc gia Hà Nội) làm mất vẻ mỹ quan của trường đă tồn tại hơn 10 năm nay. Đây cũng là "chợ đen" của các trung tâm tiếng Anh "ma" đang hoạt động dưới mác trường đại học Ngoại ngữ.
Giăng bẫy "câu" học viên
Khu vực đường Trần Quốc Hoàn mấy năm trước đây chỉ có bốn 4 trung tâm tiếng Anh hoạt động, nhưng hiện nay, chỉ trên đoạn đường dài hơn 1km đă có gần 10 trung tâm tiếng Anh liên tục chiêu sinh. Các trung tâm tiếng Anh mọc lên như nấm nhưng lại không có sự quản lư rơ ràng từ các cơ quan chức năng và luôn nhập nhèm trong việc chiêu sinh. Không ai khác, chính sinh viên là nạn nhân của nhiều trung tâm tiếng Anh "ma" đang hoạt động dưới danh nghĩa trường đại học Ngoại ngữ.
Theo quan sát của PV, trước cổng trường đại học Ngoại ngữ Hà Nội có gần 10 chiếc bàn được kê sát. Trên mặt bàn bày la liệt giấy tờ, từ tờ rơi chiêu sinh khai giảng, sổ biên lai cho đến sổ ghi chép thông tin về học viên. Bên mép bàn, một tấm biển được in đậm ḍng chữ: "Tuyển sinh ngoại ngữ, tin học, tổ chức thi cấp chứng chỉ, luyện thi đại học". Điều lạ rằng, những "suất" ki ốt di động này không phải người b́nh thường nào cũng có thể ngồi được vào vị trí đắc địa đó. Họ hầu hết là người dân gần khu vực, những nhân công từng có thời gian lao động hoặc quan hệ thân thiết với người trông giữ xe tại trường. Các chủ ki ốt "chợ đen" là nơi cung cấp "nguồn hàng" cho các Trung tâm Ngoại ngữ Viet - Edu 1, trung tâm Ngoại ngữ - tin học 12A7… nằm gần khu vực trường đại học Ngoại ngữ.
Chứng chỉ được bày bán công khai, nhưng PV đưa máy chụp th́ nhân viên che phủ
Trong vai một sinh viên có nhu cầu theo học một lớp tiếng Anh và tin học tŕnh độ B, tôi đến trước cổng trường đại học Ngoại ngữ để t́m nơi đăng kư. Tại đây, tôi được nghe nhiều lời giới thiệu chèo kéo đường mật của những người đang ngồi tại phía bàn ki ốt. Tôi dừng lại tại bàn hiện có 4-5 sinh viên đang nộp học phí để theo học chương tŕnh đăng kư th́ được một cô gái đon đả mời chào các khóa học sắp khai giảng. "C̣ mồi" này "thao thao bất tuyệt" tư vấn về hiệu quả từ khóa học, đảm bảo hệ thống trang thiết bị với đội ngũ giáo viên uy tín nhiều năm giảng dạy tại trường, ngoài ra trong khóa học, học viên sẽ được giao tiếp với cả giáo viên nước ngoài. Đó đều là những lời "có cánh" khiến nhiều sinh viên dễ dàng chấp thuận đặt bút đăng kư theo học. Kèm theo đó, "c̣ mồi" c̣n cung cấp số điện thoại 0977568xxx để liên hệ. Thấy tôi vẫn dè chừng th́ cô gái "c̣ mồi" này thay đổi ngay thái độ bằng sắc mặt bặm trợn. Tôi phải t́m cách ứng biến bằng việc xin tờ rơi để tham khảo thời gian học hợp lư.
Vài ngày sau, tôi liên lạc với số điện thoại 0977568xxx th́ thấy một giọng nữ nghe máy. Sau khi nghe tôi tŕnh bày muốn "thửa" và ngỏ ư muốn làm chứng chỉ tiếng Anh và tin học tŕnh độ B để đi xin việc cho dễ, chị này liến thoắng: "Em làm chỗ chị là chuẩn nhất rồi. Em gửi thông tin cá nhân họ tên, ngày sinh, quê quán và scan ảnh 3x4 vào địa chỉ mail cho chị, một tuần sau nhận chứng chỉ".
Để đảm bảo xác thực, chị ta yêu cầu tôi phải đến đặt cọc hoặc thanh toán trước. Chi phí dịch vụ là 200.000 đồng cho cả hai chứng chỉ tiếng Anh B và tin học B loại giỏi, khá. Khi tôi nói hơi đắt th́ "c̣ mồi" này phân bua: "Chỗ chị là rẻ nhất rồi…! Nếu em làm cả hai chứng chỉ th́ chị sẽ thu phí 150.000 đồng, ưu ái riêng cho em đó".
Bằng việc áp dụng những chiêu giảm học phí từ 10%-20% so với mặt bằng chung và đánh vào tâm lư dễ tin của các bạn sinh viên, các trung tâm tiếng Anh này đă dễ dàng khiến các bạn trẻ móc hầu bao và đăng kư theo học. Bạn Cao Thị Nhung, từng đăng kư khóa học tiếng Anh tŕnh độ B tại đây chia sẻ: "Đến trung tâm muốn tư vấn khóa học nhưng bị cám dỗ bởi những lời quảng cáo nên ḿnh đăng kư luôn mà không mảy may suy nghĩ. Vào học rồi ḿnh mới thấy tiếc v́ không t́m hiểu tới chất lượng đào tạo của trung tâm".
"Treo đầu dê, bán thịt chó"
Sau khi hoàn thành xong việc chèo kéo và thu phí được tiền của học viên, "c̣ mồi" sẽ dẫn khách đến tận trung tâm tiếng Anh này để sắp xếp lịch học. Nhiều học viên khi đăng kư xong mới tá hỏa bởi pḥng học tồi tàn, thiếu hệ thống trang thiết bị, pḥng chiếu, giáo viên dạy "chay" bằng giáo tŕnh in sẵn và chiếc đài cát sét cũ. Các tiết dạy tŕnh A, tŕnh B thường là thuê sinh viên, giáo viên bên ngoài nhằm tiết giảm chi phí. Những giờ học tiếng Anh với lượng kiến thức truyền tải y hệt học sinh cấp phổ thông trung học. Khi học viên muốn rút lại khóa học và làm đơn xin lại học phí th́ đều bị từ chối v́ quy định trong chiêu sinh là không hoàn trả học phí. Những học viên này thường không dám lên tiếng, đành chỉ biết ngậm bồ ḥn làm ngọt. Đó là nguyên nhân v́ sao đầu vào chiêu sinh nhiều, nhưng đến nửa khóa học, số lượng học viên chỉ c̣n lác đác.
Ngoài hệ thống chiêu sinh theo kiểu "chợ đen", nơi đây c̣n có dịch vụ bán chứng chỉ công khai theo nhu cầu. Có cầu th́ ắt có cung, các loại chứng chỉ giả thường được sinh viên mua để đối phó với nhà trường để được đủ điều kiện tốt nghiệp. Bên cạnh đó, những người đi làm sử dụng những chứng chỉ này để hợp thức hoá hồ sơ và tăng lương, nâng ngạch. "B́nh thường, học một chứng chỉ ngoại ngữ loại A, mất ba tháng học, chưa kể thi; chứng chỉ tin học A mất một tháng học, chưa kể thi. Nếu đến "trung tâm" để "mua" th́ chỉ lâu nhất một tuần là có chứng chỉ", bạn Nguyễn Hoa, sinh viên đại học Tài nguyên Môi trường bộc bạch.
Vi Giáng
Bát nháo trung tâm tiếng Anh chiêu sinh kiểu 'chợ đen'
