Lạm phát là nổi ám ảnh của hầu hết các quốc gia trên thế giới – cho dù Mỹ có thế sẽ cho tăng lạm phát để giảm gánh nợ công.
Muốn hiểu điều này chỉ cần nhớ rằng Mỹ có được lợi thế duy nhất là đi mượn nợ bằng tiền Đô-La, nên kẹt lắm họ vẫn có thể in bạc để trả nợ (thay vì phải quịt nợ). Trái lại một nước như Việt Nam phải đi vay bằng Euro hay Mỹ Kim, nếu tiền đồng mất giá (lạm phát tăng) càng khiến gánh nợ nặng thêm; cọng vào đó dân chúng đã không đủ sống nay phải cong lưng chạy đua với bão giá.
Hoa Kỳ hiện thiếu khoảng 16500 tỷ USD nhưng lạm phát ở mức rất thấp là 1.5%. Nếu lạm phát tăng lên 3.5% thì giá trị nợ tự động thụt xuống 330 tỷ USD (16500 x 3%)
Chẳng những thế, Mỹ Kim mất giá sẽ giúp hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ trở nên rẻ hơn. Hàng hoá nhập cảng từ nước ngoài tăng giá khiến mức tiêu thụ bị giảm giúp cán cân mậu dịch trở nên thăng bằng. Các công ty Mỹ lại có nhiều đầu tư ra ngoại quốc nên cũng mạnh hơn vì giá trị tài sản tăng.
Các nước như Trung Quốc, Việt Nam v.v… vốn kềm hối đoái so với đồng Đô-La sẽ gặp khó khăn vì xuất cảng sẽ lổ trong lúc tiền nhập cảng nhiên vật liệu, v.v… ngày càng cao vì trả bằng Đô-La. Còn tăng tỷ giá thì hàng hoá xuất cảng trở nên khó bán vì đắt đỏ hơn.
Mỹ sợ lạm phát vì chi phí cho xăng dầu sẽ tăng vọt ảnh hưởng đến nền kinh tế và đời sống của dân chúng. Nhưng nay Hoa Kỳ nhờ vào kỷ thuật khai thác đá phiến đang dần trở thành nước xuất cảng khí đốt và dầu thô, giá dầu tăng lại giúp nâng nền kinh tế thay vì tạo khủng hoảng như vào những năm 1972 và 2007.
Dĩ nhiên là mọi chuyện không phải đều êm đẹp khi lạm phát tăng. Thành phần lổ lả nhất là những ai ký thác trong Ngân Hàng vì tiền bị mất giá – như lớp hưu trí. Giới tiêu thụ cũng phải bớt tiêu xài vì hàng hoá tăng vọt nhanh hơn lương bổng, nhưng dân Mỹ bớt xa xỉ vẫn là điều tốt cho Hoa Kỳ (và nguy hiểm cho Trung Quốc, Việt Nam, v.v…)
Các đối thủ lẫn đồng minh như Nhật – Anh – Nga – Hoa sẽ rất bực bội vì họ đều là chủ nợ trong khi tiền cho Mỹ vay bị mất giá. Thị trường xuất khẩu lại phải cạnh tranh với Hoa Kỳ vào lúc mà chính nền kinh tế của họ cũng không vững vàng. Mỹ sẽ mất uy tín với đồng minh, nhưng nói cho cùng uy tín nào cũng không thay thế được giải quyết nợ để phục hồi một nền kinh tế và quốc phòng vững mạnh.
Cho nên sẽ không lấy làm lạ nếu trong 2-3 năm nửa Hoa Kỳ sẽ cho tăng lạm phát. Việc Mỹ đi vay tiền bằng đô-la là một lợi thế vô cùng lớn khiến cả thế giới tức giận bị chơi gác nhưng vẫn chưa có cách gì trả đủa.
Câu hỏi cuối cùng với Hoa Kỳ là con nợ lớn nhất thế giới, điểm tín dụng xuống dần không còn AAA nhưng tại sao vẫn còn có nước cho vay mượn với lãi suất vô cùng thấp? Lý do nơi các nền kinh tế của Âu Châu và Nhật vẫn èo uột hơn cả Mỹ, còn Trung Quốc tiếp tục giới hạn lưu lượng để đồng Nhân Dân Tệ không bị áp lực của thị trường tự do. Cho nên ghét nhưng vẫn phải cho Mỹ vay tiền dù biết rằng đồng Đô-La sắp mất giá.
© Đoàn Hưng Quốc