Thủ tướng lâm thời Nepal lần đầu phát biểu công khai sau khi nhậm chức

[Romano]

Thủ tướng lâm thời Nepal Sushila Karki đã có bài phát biểu công khai đầu tiên sau khi nhậm chức 2 ngày trước, trong đó nêu rõ cam kết của bà.AFP đưa tin, tân lãnh đạo Nepal ngày 14/9 cam kết sẽ làm theo yêu cầu của người biểu tình nhằm “chấm dứt tham nhũng”, khi bà bắt đầu nhiệm kỳ thủ tướng lâm thời sau khi các cuộc biểu tình của giới trẻ “Gen Z” buộc người tiền nhiệm của bà phải từ chức.

Bà Sushila Karki, 73 tuổi, cựu Chánh án Tòa án Tối cao, được giao nhiệm vụ khôi phục trật tự và giải quyết các yêu cầu của người biểu tình liên quan tới nỗ lực chống tham nhũng, trước thềm cuộc bầu cử sau 6 tháng nữa.

Các cuộc biểu tình, khởi phát từ lệnh cấm mạng xã hội, nổ ra ngày 8/9 và nhanh chóng leo thang, với nhà quốc hội cùng nhiều tòa nhà chính phủ trọng yếu bị phóng hỏa.

“Chúng ta phải hành động theo mong muốn của thế hệ Gen Z", bà Karki phát biểu trong lần lên tiếng công khai đầu tiên kể từ khi nhậm chức ngày 12/9.

Theo Ngân hàng Thế giới, 1/5 thanh niên Nepal trong độ tuổi 15-24 đang thất nghiệp, trong khi GDP bình quân đầu người đạt 1.447 USD tại quốc gia vùng Himalaya với 30 triệu dân.

“Điều mà nhóm biểu tình đòi hỏi là chấm dứt tham nhũng, quản trị tốt và công bằng kinh tế”, bà Karki nhấn mạnh.

Ngày 14/9, bà Karki dành một phút mặc niệm cho những người thiệt mạng trong cuộc bạo loạn, trước khi bắt đầu các cuộc họp tại khu phức hợp chính phủ Singha Durbar, nơi nhiều tòa nhà bị đốt trong làn sóng biểu tình hôm 9/9.

Giới chức Nepal cho biết ít nhất 72 người đã thiệt mạng và 191 người bị thương trong 2 ngày bạo loạn. Đây là tình trạng bất ổn nghiêm trọng nhất tại Nepal trong nhiều năm qua.

Việc bổ nhiệm bà Karki diễn ra sau các cuộc thương lượng căng thẳng giữa Tổng tham mưu trưởng quân đội Ashok Raj Sigdel, Tổng thống Ram Chandra Paudel và đại diện của phong trào thanh niên “Gen Z”.

“Hoàn cảnh đưa tôi tới đây (chức thủ tướng) không phải do tôi mong muốn. Tên tôi được nêu lên từ đường phố”, bà phát biểu trong diễn văn gửi tới người dân.

Quốc hội Nepal đã giải tán và bầu cử được ấn định vào ngày 5/3/2026.

“Chúng tôi sẽ không tại vị quá 6 tháng trong bất kỳ tình huống nào. Chúng tôi sẽ hoàn thành trách nhiệm và cam kết bàn giao lại cho quốc hội và chính phủ tiếp theo”, bà Karki nói.

Người dân Nepal bày tỏ hy vọng chính phủ mới sẽ mang lại thay đổi nhưng cũng hiểu thách thức là không nhỏ.

“Danh sách các trách nhiệm và vấn đề mà chính phủ phải giải quyết không dễ dàng”, ông Satya Narayan, 69 tuổi, chủ tiệm tạp hóa ở làng Pharping, cách thủ đô khoảng một giờ đồng hồ, chia sẻ.

“Ngoài ra, họ cũng cần đảm bảo sự đoàn kết và hòa hợp trong đất nước bằng cách gắn kết tất cả các tầng lớp", ông nói.

Tổng thống Paudel phát biểu tối 13/9 rằng “một giải pháp hòa bình đã được tìm thấy qua một quá trình khó khăn".

Quân đội đã giảm bớt sự hiện diện trên đường phố, nơi trước đó họ đã triển khai lực lượng lớn sau làn sóng biểu tình.

Tuy nhiên, hơn 12.500 tù nhân đã vượt ngục trong thời loạn hiện vẫn lẩn trốn, tạo ra một bài toán an ninh đầy thách thức.

Các lãnh đạo trong khu vực đã chúc mừng bà Karki, trong đó có hai láng giềng của Nepal là Ấn Độ và Trung Quốc.

Thủ tướng Narendra Modi cho biết New Delhi ủng hộ “hòa bình, tiến bộ và thịnh vượng” ở Nepal, trong khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định muốn “thúc đẩy quan hệ Trung Quốc - Nepal tiến lên vững chắc.”