Lý do giày cao gót bị nam giới hiện đại 'ghẻ lạnh'

[PinaColada]

Từng là món đồ chỉ dành cho đàn ông để thể hiện sự nam tính và địa vị xã hội trong nhiều thế kỷ, giày cao gót giờ đây bị "ghẻ lạnh", thường chỉ dành cho phụ nữ.


Giày cao gót từng là món đồ chỉ dành cho đàn ông. Ảnh: John Benge.
Trong Tuần lễ thời trang Paris, nhiều người đàn ông xuất hiện với đôi giày cao gót, từ giày pump cho đến những đôi bốt rộng, cho đến những đôi giày chunky mà nam ca sĩ Jaden Smith từng mang khi làm khách mời tại Louis Vuitton.

Ở thời hiện đại, việc nam giới mang giày cao gót được coi là một sự tiến bộ. Nhưng thực tế, đã có những thời điểm, việc này được coi là chuẩn mực xã hội.

CNN nêu rằng mối quan hệ của phụ nữ với giày cao gót bắt đầu từ thế kỷ 17, khi chúng trở thành trang phục chủ đạo trong tủ đồ của giới thượng lưu vì chúng giúp đôi chân trông nhỏ nhắn, thanh mảnh hơn. Nhưng trước đó, giày cao gót chỉ dành riêng cho nam giới, là biểu tượng của sự nam tính và địa vị xã hội cao.

Biểu tượng của địa vị xã hội
Vào những năm 1970 và 1980, các ca sĩ nhạc rock vẫn nỗ lực bình thường hóa những đôi giày cao gót trên sân khấu. Trong khi đó, nhiều người đàn ông lại phải tăng chiều cao một cách bí mật - bằng cách lót miếng độn trong đôi giày tây.

Nhưng vào thế kỷ 17, những người đàn ông giàu có ở châu Âu mang giày cao gót như một lẽ bình thường. Họ dùng hai loại giày cao gót là giày da xếp lớp (loại thường thấy ở giày cưỡi ngựa) và giày da phủ (dành cho phong cách hoàng tộc, xa hoa hơn).

Sau này, giày da phủ được chuyển thành sản phẩm thời trang dành cho phụ nữ, trong khi giày da xếp lớp vẫn phổ biến với nam, ví dụ như giày tây và giày cao bồi.

Bà Elizabeth Semmelhack, lãnh đạo cấp cao của Bảo tàng giày Bata ở Toronto (Canada) - nơi lưu giữ bộ sưu tập giày dép lớn nhất thế giới với niên đại lên đến 4.500 năm, đã thực hiện một nghiên cứu lần theo dấu vết giày cao gót từ Tây Á vào thế kỷ thứ 10 - mặc dù bà tin rằng sản phẩm này ra đời từ trước đó - khi chúng được thiết kế để giúp người cưỡi ngựa cố định chân trên bàn đạp.

Ngay từ đầu, giày cao gót đã được coi là sản phẩm tượng trưng địa vị xã hội. Nhưng phải mất hàng thế kỷ, chúng mới trở thành mặt hàng nhập khẩu vào châu Âu thông qua hoạt động buôn bán với Ba Tư trong thế kỷ 16.

"Giày cao gót gắn liền với hoạt động cưỡi ngựa và trong tâm trí của người châu Âu, đó là biểu tượng của sự nam tính. Vì vậy, giày cao gót được coi là sản phẩm thời trang của phương tây", bà Semmelhack giải thích.

Thời điểm đó, giày cao gót tượng trưng cho địa vị xã hội của nam giới bởi vì món đồ này không phù hợp để lao động hoặc đi bộ đường dài.

Một trong những hình ảnh nổi tiếng nhất về giày cao gót dành cho nam chính là bức chân dung của Louis Đại đế do họa sĩ Hyacinthe Rigaud vẽ vào năm 1701. Trong tranh, nhà vua của pháp khoác áo choàng màu vàng xanh lộng lẫy, đi đôi giày trắng thanh lịch có gót đỏ.

Trong tiếng Pháp, giày cao gót đỏ được gọi là Les talons rouges. Đây là biểu tượng của địa vị hoàng gia, nhà vua chỉ giới hạn cho một nhóm quý tộc nhất định.

Những tác phẩm hội họa đương thời cũng cho thấy phụ nữ quý tộc phải mặc váy dài để che giày, trong khi đàn ông lại duỗi chân để khoe đôi giày gót đỏ quý giá. Nhiều thế kỷ sau, đế giày đỏ của nhà thiết kế người Pháp Christian Louboutin cũng được tiếp thị với thông điệp tương tự.


Giày cưỡi ngựa xuất xứ từ Ba Tư vào thế kỷ 15, được nhiều đàn ông châu Âu ưa chuộng trong nhiều thế kỷ. Ảnh: Bata Shoe Museum.
Từ bỏ giày cao gót
Sau khi giày da cao gót biến mất khỏi thời trang dành cho nam, chúng không quay trở lại. Bà Elizabeth Semmelhack chỉ ra rằng Thời kỳ Khai sáng (thế kỷ 17 và 18) đã thay đổi hoàn toàn suy nghĩ của nhân loại.

Trong giai đoạn này - khi sự phân biệt giới tính ngày càng lớn, các nhà triết học tìm thấy tiếng nói chung giữa những người đàn ông có địa vị kinh tế - xã hội khác nhau. Thời đó, đàn ông luôn được định nghĩa là năng động, trong khi phụ nữ bị coi là vật trang trí.

"Những khái niệm về giới tính được 'mã hóa' và ăn sâu đến mức chúng ta vẫn cảm nhận được cho đến ngày nay", bà Semmelhack nói với CNN.

Đến cuối thế kỷ 18, sự thay đổi toàn diện về trang phục nam tính phương Tây khiến đàn ông tránh xa những màu sắc rực rỡ, hàng dệt may xa xỉ và cả những món đồ trang trí không cần thiết. Bước ngoặt này được nhà tâm lý học người Anh John Carl Flügel mô tả là “cuộc đại từ bỏ của nam giới”.

Khi đó, họ chuyển sang những bộ trang phục "thực tế hơn", ít phù phiếm hơn, gót giày cũng không còn cao và nhọn như trước.

Ngày nay, đôi giày cao gót trên thảm đỏ và sàn diễn thời trang được coi là trường hợp ngoại lệ và phá vỡ chuẩn mực giới tính. Nhưng xét về thực tế, trong thế giới mà chiều cao vẫn được coi là điểm hấp dẫn, khiến nhiều người phải khai gian chiều cao hoặc chịu đau đớn phẫu thuật kéo dài chân, câu hỏi được đặt ra là: "Vì sao giày cao gót không được mọi giới tính ưa chuộng hơn?"

VietBF@ sưu tập