Trong những ngày gần đây, tăng - thiết giáp, pháo binh, xe tải quân sự và binh lính Nga đã di chuyển bằng đường bộ và đường sắt đến gần Ukraine hơn, và Moscow được cho là đang tái bố trí Lữ đoàn số 56 thuộc Lực lượng đổ bộ không (VDV) ở Crimea. Vì vậy khiện nhà phân tích Patrick J. Buchanan đưa ra giả thuyết rằng các lãnh đạo Nga và Trung Quốc đã "thông đồng" với nhau hành động với mục đích "kiểm tra quyết tâm" của ông Biden.
Mới đây, trang tin antiwar.com đăng tải bài viết của nhà phân tích Patrick J. Buchanan với tiêu đề: "Putin and Xi Have Red Lines, Too" (tạm dịch: Cả ông Putin lẫn ông Tập đều có các lằn ranh đỏ).
Nhằm đem lại cho độc giả một phân tích khá sắc bén về nguyên nhân gây căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Nga - Trung Quốc được thể hiện qua những gì đang diễn ra ở khu vực Donbass và biên giới Nga - Ukraine cũng như eo biển Đài Loan, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.
Nga mới là bên đang bị "dồn vào đường cùng" ở Biển Đen?
Trong những ngày gần đây, tăng - thiết giáp, pháo binh, xe tải quân sự và binh lính Nga đã di chuyển bằng đường bộ và đường sắt đến gần Ukraine hơn, và Moscow được cho là đang tái bố trí Lữ đoàn số 56 thuộc Lực lượng đổ bộ không (VDV) ở Crimea.
Nguồn tin quân sự ở Kiev ước tính hiện tại có 85.000 binh sĩ Nga đóng trong khu vực từ 10 đến 40 km tính từ biên giới phía bắc và phía đông của Ukraine.
Hôm 11/4, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ra tuyên bố dưới đây trong một sự kiện:
"Tôi thực sự lo ngại về các hành động của Nga ở biên giới Ukraine. Có nhiều lực lượng Nga tập trung vào khu vực biên giới đó hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ khi Nga xâm lược lần đầu năm 2014.
Tổng thống Biden đã rất rõ ràng về điều này. Nếu Nga hành động liều lĩnh, hoặc gây hấn, họ sẽ phải trả giá và sẽ có hậu quả".
Tổng thống Mỹ Joe Biden và Ngoại trưởng Antony Blinken.
Vậy "cái giá" nào và "hậu quả" nào có thể xảy đến với Nga?
Trước tuyên bố nói trên, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đích thân đảm bảo với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky về "sự ủng hộ kiên định của Mỹ đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine trước sự xâm lược liên tục của Nga ở Donbass và Crimea".
Điều đó nghĩa là gì?
Khi ông Putin còn là một sĩ quan trẻ của KGB (Ủy ban An ninh Quốc gia Liên Xô), Biển Đen gần như là "ao nhà" của Liên Xô, ở phía tây là các thành viên của khối Hiệp ước Warsaw là Bulgaria và Romania, còn phía bắc và phía đông là Liên Xô.
Chỉ có một thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) duy nhất là Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát bờ nam.
Hiện tại, trong số 6 quốc gia nằm ven Biển Đen, 3 nước Bulgaria, Romania và Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên NATO và 2 quốc gia còn lại là Ukraine và Gruzia công khai mong muốn trở thành thành viên của NATO.
Nếu người Nga cảm thấy mất mát và bị cô lập, ai có thể đổ lỗi cho họ?
Với sự mở rộng về hướng đông của NATO, hiện liên minh này đang kiểm soát gần 2/3 bờ Biển Đen.
Sự minh bạch về hoạt động tập trung quân của Nga cho thấy đây là một thông điệp gửi tới Mỹ và NATO hơn là sự chuẩn bị cho một cuộc xâm lược nhằm vào Ukraine.
Ông Putin dường như đang nói: "Việc Ukraine gia nhập NATO hoặc đóng quân của các lực lượng Mỹ hoặc NATO tại quốc gia đó sẽ vượt qua ranh giới đỏ đối với Nga. Và chúng tôi sẽ không loại trừ hành động quân sự để ngăn chặn".
Lịch sử đã chứng minh rằng ông Putin không nói chơi. Ít nhất là 2 lần các cảnh báo tương tự đã trở thành sự thật.
Tổng thống Nga Putin, trái, Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu, Tư lệnh Hải quân Nga Nikolai Yevmenov, Tư lệnh Quân khu phía Nam Alexander Dvornikov quan sát xem cuộc tập trận hải quân ở Biển Đen vào tháng 1/2020.
Năm 2008, khi Gruzia tiến hành một chiến dịch quân sự nhằm tái sáp nhập Nam Ossetia, một khu vực ly khai khỏi Gruzia vào những năm 1990.
Ông Putin đã đưa quân vào Nam Ossetia, đánh đuổi quân Gruzia và tiến quân vào một phần nước này - có vẻ như để thu thập một bài học kinh nghiệm.
Và mặc dù Mỹ coi Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili là bạn và Gruzia là đồng minh tiềm năng của NATO, Tổng thống khi đó là George W. Bush đã không làm gì cả.
Một lần nữa, vào năm 2014, khi một cuộc đảo chính do Mỹ hậu thuẫn lật đổ chính phủ thân Nga ở Kiev, ông Putin đã tiến hành Chiến dịch sáp nhập Crimea, đồng thời hỗ trợ dân quân thân Nga ở Donbass đẩy lui các lực lượng của Kiev.
Nói tóm lại, khi nói đến Ukraine, Nga đã chứng tỏ rằng họ có "lằn ranh đỏ" của riêng mình - mà họ sẽ hỗ trợ nếu cần thiết bằng các hành động quân sự.
Ngược lại, Mỹ và NATO đã nhiều lần cho thấy rằng mặc dù họ sẽ ủng hộ tinh thần và cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine, họ sẽ không tham chiến chống Nga vì Ukraine, hoặc nỗ lực tước Crimea hoặc Donbass khỏi sự kiểm soát của ông Putin.
"Người xanh" phong tỏa một căn cứ quân sự của Quân đội Ukraine tại Crimea vào năm 2014.
Một thử nghiệm tương tự cũng đang diễn ra ở Biển Đông và Biển Hoa Đông.
Trong cùng sự kiện mà ông Blinken đã đưa ra tuyên bố về căng thẳng Nga - Ukraine, khi được hỏi liệu Mỹ đã sẵn sàng tham chiến để bảo vệ Đài Loan trước Trung Quốc - nước tuyên bố hòn đảo này là lãnh thổ quốc gia có chủ quyền của mình hay không, ông Blinken nhấn mạnh:
"Những gì chúng tôi đã thấy và những gì chúng tôi thực sự quan tâm là các hành động ngày càng gây hấn của chính quyền Bắc Kinh nhắm vào Đài Loan, làm gia tăng căng thẳng ở Eo biển.
Và chúng tôi có cam kết với Đài Loan theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan (được Quốc hội Hoa Kỳ ban hành vào năm 1979, thời điểm Washington thiết lập quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh).
Tất cả những gì tôi có thể cho bạn biết là bất kỳ ai cố gắng thay đổi hiện trạng bằng vũ lực (sẽ thấy đó) là một sai lầm nghiêm trọng".
Chỉ huy Khu trục hạm tên lửa dẫn đường USS Mustin (DDG 89) lớp Arleigh Burke của Mỹ quan sát Tàu sân bay Liêu Ninh (được đánh số 16) của Hải quân Trung Quốc ở Biển Philippines vào ngày 4/4 (Ảnh: US NAVY).
Kể từ khi ông Biden bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống, máy bay quân sự của Trung Quốc bao gồm tiêm kích, oanh tạc cơ đã liên tục tiếp cận đảo Đài Loan, tàu chiến đi vòng quanh hòn đảo và Bắc Kinh công khai cảnh báo rằng việc Đài Bắc tuyên bố độc lập đồng nghĩa với chiến tranh.
Người Nga đã nói rõ những gì ép buộc họ phải cầm súng chiến đấu để ngăn chặn - việc Ukraine gia nhập NATO và quân đội NATO trên đất nước này.
Còn Trung Quốc, họ cũng đã nói rõ "lằn ranh đỏ" của họ là gì, họ sẽ đấu tranh để ngăn chặn điều gì - đó là việc Đài Loan tuyên bố độc lập.
Ngược lại, chính sách của Mỹ trong cả hai trường hợp này dường như là một trong những "sự mơ hồ chiến lược", bỏ ngỏ vấn đề là người Mỹ sẽ làm gì.
Một câu hỏi được đặt ra: Liệu nước Nga của ông Putin và Trung Quốc của ông Tập, với lợi thế gần gũi về địa lý đã "thông đồng" với nhau đe dọa hành động quân sự với mục đích kiểm tra quyết tâm của chính quyền Biden hay không?
Liệu người Mỹ có nên chiến đấu vì Ukraine, sẽ có bao nhiêu đồng minh NATO bên cạnh Mỹ?
Và nếu thay thế Ukraine trong câu hỏi trên bằng Đài Loan, thì bao nhiêu đồng minh ở Châu Á sẽ chiến đấu với Trung Quốc bên cạnh người Mỹ?
