Ukraine không muốn để mất một doanh nghiệp quan trọng chiến lược vào tay Trung Quốc còn Mỹ đương nhiên phản đối ý tưởng Trung Quốc có được giải pháp cho cuộc khủng hoảng động cơ phản lực của họ, Trong khi đó, Bắc Kinh đã bị bất ngờ trước quyết định của Moscow từ chối cung cấp trực tiếp động cơ máy bay chiến đấu. Việc Trung Quốc không có khả năng thiết kế và chế tạo động cơ phản lực mạnh mẽ và đáng tin cậy đã bộc lộ một bất lợi rất lớn, buộc nước này phải dựa vào công nghệ nhập khẩu từ Nga.
Trung Quốc tìm cách mua lại công ty chế tạo động cơ phản lực của Ukraine
Trung Quốc hiện đang phải đối mặt với tình trạng “khan hiếm” động cơ chất lượng cao để cung cấp năng lượng cho máy bay chiến đấu tàng hình J-20 mới nhất của mình. Để khắc phục vấn đề này, Bắc Kinh đã tìm cách “thôn tính” Motor Sich, một hãng sản xuất động cơ máy bay có trụ sở chính tại Zaporizhzhia, Ukraine.
Nếu Bắc Kinh thành công trong việc tiếp quản công ty, họ sẽ có trong tay một công nghệ quốc phòng quan trọng từng khiến quốc gia châu Á này phải chịu tụt hậu trong vài thập kỷ qua.
Tuy nhiên, theo Euronews - một trong những cổng thông tin hàng đầu của châu Âu, Washington và Kyiv đã cùng bắt tay ngăn chặn nỗ lực này của Trung Quốc.
Máy bay chiến đấu Chengdu J-20 thế hệ thứ năm của Trung Quốc được trang bị những hệ thống điện tử hàng không tiên tiến, tiết diện phản xạ radar thấp cùng nhiều tính năng hiện đại khác có thể cạnh tranh với các mẫu máy bay hiện đại nhất trên thế giới.
Tuy nhiên, việc Trung Quốc không có khả năng thiết kế và chế tạo động cơ phản lực mạnh mẽ và đáng tin cậy đã bộc lộ một bất lợi rất lớn, buộc nước này phải dựa vào công nghệ động cơ hàng không và động cơ nhập khẩu từ Nga.
Một động cơ phản lực cánh quạt do Motor Sich phát triển được trưng bày ở Bắc Kinh vào năm 2017. Ảnh: AP
Để khắc phục vấn đề, Trung Quốc đang có kế hoạch tiếp quản công ty Motor Sich, nhà sản xuất động cơ Ukraine được coi là doanh nghiệp chế tạo động cơ hàng không lớn nhất từ thời Liên Xô. Motor Sich sản xuất động cơ cho cả tên lửa, trực thăng và máy bay phản lực.
Motor Sich có lẽ là một trong số ít công ty trên thế giới có thể tự mình thiết kế và chế tạo một động cơ mới từ đầu đến cuối.
Theo nhiều báo cáo, Motor Sich có thể sản xuất 28 loại động cơ khác nhau, được lắp trên các máy bay trực thăng quân sự Mi- (Mil Mi-2, Mil Mi-8/17 và các biến thể Mil Mi-24, Mi-28), trực thăng dòng Ka (Ka -27/32, Ka-52) cũng như các máy bay vận tải Antonov An-26, An-72, An-74, An-124 Ruslan và An-225 (Mriya).
Một số động cơ quan trọng trong danh mục của Motor Sich còn có Progress D-18T, cung cấp năng lượng cho vận tải cơ chiến lược Antonov An-124 và An-225, động cơ Ivchenko AI-25 cho các máy bay huấn luyện, gồm cả AVIC Hongdu JL-8 của Trung Quốc.
Bắc Kinh "vỡ mộng"!
Tiềm lực chiến lược và kỹ thuật của công ty Motor Sich là vô cùng quan trọng đối với an ninh quốc gia của Ukraine.
Mặc dù Nga đã cung cấp cho Trung Quốc một số lượng lớn động cơ cho máy bay chiến đấu của nước này nhưng Moscow vẫn nhất quyết từ chối chia sẻ công nghệ động cơ máy bay chiến đấu của mình.
Theo các chuyên gia, Bắc Kinh đã bị bất ngờ trước quyết định của Moscow từ chối cung cấp trực tiếp động cơ máy bay chiến đấu. Thay vào đó, Nga chỉ muốn bán toàn bộ máy bay cho Trung Quốc do nước này đã nhiều lần dính tai tiếng "giải mã công nghệ" để sao chép.
Điều này có thể đã buộc Trung Quốc phải tìm cách mua công ty của Ukraine nhưng hiện đang gặp phải trở ngại.
Nhân viên của nhà sản xuất động cơ máy bay Ukraine Motor Sich lắp ráp một chiếc trực thăng ở Zaporizhia, thành phố cách Kyiv nơi đặt trụ sở của công ty 550 km về phía Đông Nam, vào ngày 14 tháng 10 năm 2014. Ảnh: Kyiv Post
Ukraine không muốn để mất một doanh nghiệp quan trọng chiến lược vào tay Trung Quốc còn Mỹ đương nhiên phản đối ý tưởng Trung Quốc có được giải pháp cho cuộc khủng hoảng động cơ phản lực của họ.
“Vấn đề này đang được tất cả các quốc gia đồng minh lớn theo dõi rất chặt chẽ. Viễn cảnh Trung Quốc có thể lấp đầy khoảng trống này trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng của họ không phải là lợi ích của chúng tôi”, tờ Breaking Defense dẫn lời các quan chức tình báo phương Tây cho biết.
Nan Tian, nhà nghiên cứu cấp cao tại Chương trình chi tiêu vũ khí và quân sự tại Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) bình luận: “Mỹ coi ảnh hưởng của Trung Quốc ở Ukraine và việc mua công ty này là một mối đe dọa”.
“Từ quan điểm của Mỹ, đó là vấn đề chính trị quyền lực và động cơ chỉ là một mối quan tâm. Mỹ muốn ngăn không cho Trung Quốc dịch chuyển quá nhiều sang phương Tây”.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã quyết định áp dụng các biện pháp trừng phạt 3 năm đối với 4 công ty Trung Quốc được cho là thân cận với giới lãnh đạo Bắc Kinh, những công ty bắt đầu mua cổ phần của Motor Sich từ năm 2015.
“Quyền sở hữu Motor Sich không phải là vấn đề về Trung Quốc. Vấn đề là chúng tôi không có quyền bán cổ phần kiểm soát trong việc quản lý các doanh nghiệp quốc phòng chiến lược của Ukraine cho bất kỳ quốc gia nào. Trong nhiệm kỳ tổng thống của tôi, điều này sẽ không xảy ra”, ông Zelenskyy phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình HBO.
Quyết định của Tổng thống Ukraine Zelenskyy được cho là phải chịu áp lực từ Mỹ, nước luôn lo ngại Trung Quốc mua Motor Sich sẽ góp phần nâng cao năng lực quân sự của nước này.
Năm 2019, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ lúc đó là John Bolton đã đến thăm Ukraine và có một số cuộc để thảo luận về vấn đề Motor Sich.
