Ng� Đ�nh Nhu Nh� lưu trữ Việt Nam thời kỳ 1938-1946

Romano · **Release:** 03-12-2014 Reputation: 344445

Từ trước tới nay, ch�ng ta chỉ biết đến nh�n vật Ng� Đ�nh Nhu (1910-1963) với những hoạt động của �ng trong lĩnh vực ch�nh trị. Cuộc đảo ch�nh cuối năm 1963 ở miền Nam Việt Nam đ� chấm dứt chế độ �gia đ�nh trị� của anh em nh� họ Ng�. Đ� c� nhiều b�i ph�ng sự, nghi�n cứu, s�ch, phim truyền h�nh� của một số t�c giả Việt Nam v� nước ngo�i lột tả nh�n vật n�y dưới vai tr� của một �cố vấn ch�nh trị�.

Nhưng ngo�i vai tr� đ�, rất �t người biết rằng Ng� Đ�nh Nhu c�n l� một trong số rất �t nguời Việt Nam tốt nghiệp tại một trường danh tiếng của Ph�p chuy�n đ�o tạo c�c Lưu trữ vi�n � Cổ tự, đ� ch�nh l� trường cổ tự học Quốc gia (Ecole Nationale des Chartes).

C�i t�n Ng� Đ�nh Nhu vẫn c�n gắn với lịch sử Lưu trữ Việt Nam đến tận h�m nay. Trong khu�n vi�n đẹp đẽ, sang trọng của Trung t�m Lưu trữ quốc gia IV tại th�nh phố Đ� Lạt c� một biệt thự sang trọng hiện đang d�ng l�m nh� kho lưu trữ trung chuyển, đ� ch�nh l� ng�i biệt thự nghỉ cuối tuần của hai vợ chồng Ng� Đ�nh Nhu v� Trần Lệ Xu�n thuở n�o. Lịch sử sẽ đ�nh gi� đầy đủ hơn về Ng� Đ�nh Nhu với tư c�ch l� nguời hoạt động ch�nh trị, c�n b�i viết n�y chỉ xin được cung cấp một số th�ng tin về Ng� Đ�nh Nhu qua những hoạt động của �ng trong lĩnh vực Lưu trữ của Việt Nam thời kỳ 1938-1946.

Ng� Đ�nh Nhu sinh ng�y 7-10-1910 tại x� Phước Qua, tổng Cự Ch�nh, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thi�n trong một gia đ�nh quan lại theo đạo Thi�n Ch�a. L� con trai �t của Ng� Đ�nh Khả, Thượng thư Bộ Lễ dưới triều vua Th�nh Th�i, sau những năm th�ng học tập dưới sự dạy dỗ của cha v� của gi�o hội ở Huế, Ng� Đ�nh Nhu sang Paris theo học tại c�c trường Đại học Văn khoa v� Ng�n ngữ phương Đ�ng. �ng thi đỗ v�o trường cổ tự học Quốc gia v�o năm 1935 v� tốt nghiệp năm 1938 với luận văn về lịch sử Việt Nam lần đầu ti�n được bảo vệ tại Ph�p c� nhan đề Phong tục v� tập qu�n của người Bắc Kỳ từ thế kỷ thứ 17 đếnthế kỷ thứ 18 theo c�c du kh�ch v� c�c nh� truyền gi�o (Moeurs et coutumes des Tonkinois aux XVII� et XVIIIe si�cles d�apr�s les voyageurs et missionaires). Luận văn của Ng� Đ�nh Nhu đ� g�y được sự ch� � của Bộ trưởng Bộ Gi�o dục Quốc gia Ph�p v� v� thế, �ng đ� được nhận giải thưởng xuất sắc.

Trở về Việt Nam với hai bằng Lưu trữ � cổ tự v� cử nh�n khoa học, Ng� Đ�nh Nhu được bổ nhiệm Lưu trữ vi�n � cổ tự tại Sở Lưu trữ v� Thư viện Đ�ng Dương ở H� Nội. Ngay trong năm l�m việc đầu ti�n với chức danh Quản thủ vi�n ph� hạng 3 (th�ng 12-1938), Ng� Đ�nh Nhu đ� được Gi�m đốc Paul Boudet đ�nh gi� l� một �Lưu trữ vi�n � cổ tự trẻ đầy triển vọng�.

Chỉ trong một thời gian ngắn l�m việc ở H� Nội (từ th�ng 2-1938 đến giữa năm 1942), Ng� Đ�nh Nhu đ� chứng tỏ năng lực của m�nh trong việc cộng t�c với Paul Boudet v� R�mi Bourgeois (Ph� Gi�m đốc ) bi�n soạn v� xuất bản c�c tập 2, 3 v� 4 của bộ Đ�ng Dương ph�p chế to�n tập (Recueil g�n�ral de la Lẻgislation et de la R�gletaentation de l�Indochine). Ngo�i ra. Ng� Đ�nh Nhu c�n được Paul Boudet giao tr�ch nhiệm ch�nh trong việc chuẩn bị t�i liệu để tham gia c�c cuộc triển l�m được tổ chức tại H� Nội v� tại Huế.

Kh�ng chỉ được nhận x�t l� �một c�ng chức trẻ c� gi� trị nhất, hội tụ những đức t�nh ki�n quyết : văn h�a rộng v� một khả năng nghề nghiệp ho�n hảo�. Ng� Đ�nh Nhu c�n được đ�nh gi� l� �bằng chứng của một học thuyết uy�n b�c, một sự hoạt động kh�ng mệt mỏi� v� �ng đ� trở th�nh m�t cộng sự qu� b�u� của Paul Boudet.

Niềm đam m� trong c�ng t�c chuy�n m�n, năng lực l�m việc v� sự cộng t�c c� hiệu quả của Ng� Đ�nh Nhu đ� l�m sống lại trong Paul Boudet niềm tin v�o kế hoạch sắp xếp lại t�i liệu c�c vương triều phong kiến Việt Nam m� Paul Boudet đ� từng theo đuổi ngay từ những ng�y đầu ti�n khi đặt ch�n đến Đ�ng Dương.

Cũng l� một Lưu trữ vi�n � cổ tự tốt nghiệp tại trường cổ tự học Quốc gia Paris như Ng� Đ�nh Nhu. Paul Boudet rất coi trọng c�c nguồn sử liệu v� biện ph�p bảo quản ch�ng. Năm 1906, lần đầu ti�n tận mắt nh�n thấy Tổng đốc v� c�c vi�n chức bản xứ ở c�c tỉnh miền Trung �đem t�i liệu lưu trữ, trong đ� c� cả t�i liệu của những năm Minh Mệnh thứ nhất ra phơi nắng to để chống ẩm v� đuổi c�n tr�ng�. Paul Boudet đ� đặc biệt quan t�m đến nguồn t�i liệu v� c�ng qu� gi� đang ở trong t�nh trạng kh�ng được bảo quản theo đ�ng phương ph�p khoa học. Ngay từ thời gian đ�, Paul Boudet đ� muốn tiếp cận v� �p dụng phưong ph�p ph�n loại của phương T�y với nguồn t�i liệu n�y, nhằm l�m cho ch�ng được khai th�c, nghi�n cứu v� được sử dụng một c�ch c� �ch nhất.

Sau nhiều năm cố gắng m� kh�ng c� kết quả, m�i cho đến năm 1942, trải qua gần 5 năm cộng t�c v� chứng kiến khả năng đ�ch thực của Ng� Đ�nh Nhu, Paul Boudet một lần nữa lại quyết t�m thực hiện mục đ�ch của m�nh. Th�ng 9-1942, mặc d� �đầy nuối tiếc� nhưng Paul Boudet vẫn phải gửi Ng� Đ�nh Nhu v�o Huế để th�nh lập một tổ chức Lưu trữ v� Thư viện ở Huế v� tổ chức lại t�i liệu của ch�nh phủ Nam triều v� Paul Boudet cho rằng đ�y l� �một sự nghiệp cần thiết v� hiển h�ch�.

Tuy ch�nh thức trở về Huế v�o th�ng 9-1942 nhưng tr�n thực tế, ngay từ th�ng 2-1942, Ng� Đ�nh Nhu đ� thống nhất với �ng Trần Văn L�, Đổng l� Ngự tiền văn ph�ng của triều đ�nh một kế hoạch nhằm cứu ch�u bản đang được cất giữ ở Nội c�c ra khỏi t�nh trạng bị hư hỏng nặng do kh�ng c� người chăm s�c. Bản tấu của �ng Trần Văn L� xin đưa tất cả t�i liệu trong Nội c�c ra Viện Văn h�a để c� nh�n vi�n chuy�n tr�ch tr�ng nom, v� xin đề nghị tổ chức một Hội đồng để chỉnh đốn đ� được vua Bảo Đại chuẩn y. Hội đồng n�y do Ng� Đ�nh Nhu l�m Chủ tịch, l�m việc theo một phương ph�p thống nhất: kiểm tra ch�u bản, chia ra từng loại, sắp xếp theo thứ tự thời gian rồi đ�ng th�nh từng tập c� ti�u đề r� r�ng.

Trở th�nh Quản thủ vi�n của cơ quan Lưu trữ v� Thư viện Trung Kỳ ở Huế từ ng�y 1-1- 1943, Ng� Đ�nh Nhu bắt đầu sự nghiệp mới của m�nh với kh�ng �t kh� khăn. Ch�nh trong thời gian thử th�ch với hai nhiệm vụ nặng nề n�y, Ng� Đ�nh Nhu lại một lần nữa chứng tỏ bản lĩnh của �một người c� học thức, một c�ng chức đặc biệt� với phong c�ch l�m việc �đầy nghị lực, đầy năng động�.

Ng�y 29-3-1943, Nghị định tổ chức lại cơ quan Lưu trữ v� Thư viện của ch�nh phủ Bảo hộ v� ch�nh phủ Nam triều do Paul Boudet chuẩn bị đ� được To�n quyền Đ�ng Dương k� ban h�nh. Nghị định quy định: Lưu trữ v� Thư viện của ch�nh phủ An Nam đuợc đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp về mặt h�nh ch�nh của Bộ Quốc gia Gi�o dục v� dưới sự kiểm so�t về mặt kỹ thuật của Quản thủ vi�n Lưu trữ v� Thư viện, người được giao nhiệm vụ �l�m cố vấn cho ch�nh phủ nh� vua trong mọi lĩnh vực c� li�n quan đến t�i liệu lưu trữ v� thư viện�. Nhiệm vụ của cố vấn � Quản thủ vi�n n�y được giao cho Ng� Đ�nh Nhu, theo c�c điều 3 v� 4 của dụ số 61 ng�y 11-7 năm Bảo Đại thứ 18 (tức ng�y 11-8-1943) do vua Bảo Đại k� về th�nh lập tổ chức Lưu trữ v� Thư viện của ch�nh phủ An Nam. V�o ng�y 29-4-1943, sau h�n lễ với Trần Lệ Xu�n, Ng� Đ�nh Nhu bắt đầu cuộc sống mới tại nh� số 19 đường Alexandre des Rhodes (Huế).

Trong thời gian 3 năm, từ 1942 đến 1944, với vai tr� Chủ tịch Hội đồng cứu nguy ch�u bản v� Cố v�n kỹ thuật, Ng� Đ�nh Nhu đ� đ�ng g�p một phần quan trọng v�o việc tập trung t�i liệu của 5 nguồn (Quốc sử qu�n, T�ng Thơ l�u, Nội c�c, Viện Cơ mật trước đấy v� Thư viện Bảo Đại) v�o cơ quan Lưu trữ v� Thư viện của ch�nh phủ Nam triều.

Ri�ng đối với số ch�u bản ở Nội c�c, sau gần 2 năm l�m việc dưới sự chỉ đạo của Ng� Đ�nh Nhu, Hội đồng đ� l�m ra được 3 bản thống k� bằng chữ H�n v� Việt: một bản d�ng ngự l�m, một bản lưu hồ sơ v� một bản gửi cho Viện Văn h�a. Tiếp đ�, Hội đồng đ� xin Kh�m Thi�n gi�m chọn ng�y tốt đ� cung ngh�nh ch�u bản ra Viện Văn h�a. Tất cả ch�u bản sau khi thống k� đều được lưu giữ tr�n những kệ s�ch mới đ�ng v� sắp đặt rất c� thứ tự.

V� c�ng h�i l�ng về những kết quả to lớn đ�, Paul Boudet đ� đ�nh gi� Ng� Đ�nh Nhu l� �một cộng sự hạng nhất� v� theo Paul Boudet, Ng� Đ�nh Nhu đ� �hội tụ đuợc c�ng một l�c văn h�a truyền thống kh�ng thể thiếu trong vai tr� của một Quản thủ vi�n Lưu trữ Ho�ng triều v� một khả năng ho�n hảo về nghề nghiệp nhờ c� học thức uy�n b�c v� vững chắc cho tổ chức Lưu trữ v� Thư viện An Nam v� Lưu trữ của Ho�ng triều�(2).

Thật đ�ng tiếc l� c�ng việc đang tiến h�nh với kết quả ban đầu khả quan như thế th� xảy ra cuộc đảo ch�nh Nhật � Ph�p ng�y 9-3-1945, rồi chiến tranh k�o d�i� Bao nhi�u t�i liệu lưu trữ của Ho�ng triều đ� bị mất, bị hỏng do thiếu người chăm s�c. Theo tục truyền, c� rất nhiều ch�u bản được bầy b�n c�ng khai tại c�c chợ Đ�ng Ba, Bao Vinh, Nam Phổ, Sam� V� vậy, một phần lớn ch�u bản đ� bị mất hẳn, kh�ng thể n�o t�m lại được.

Sau khi Nhật đảo ch�nh Ph�p, sở Lưu trữ v� Thư viện Đ�ng Dương đ� c� một sự thay đổi lớn về tổ chức, bắt đầu từ ng�y 18-4-1945 bằng việc thải hồi c�c nh�n vi�n người Ph�p. Theo đề nghị của gi�o sư s. Kudo (Gi�m đốc mới của Sở Lưu trữ v� Thư viện Đ�ng Dưong), To�n quyền Đ�ng Dương l� Yuichi Tsuchihashi đ� bổ nhiệm Ng� Đ�nh Nhu l�m Ph� Gi�m đốc của Sở. Sau đ�, Ng� Đ�nh Nhu đ� tới H� Nội v� đ� c� 3 tuần gặp gỡ với Gi�o sư S. Kudo trong cưong vị mới. Ng�y 31-7-1945, được sự đồng � của Kudo, Ng� Đ�nh Nhu đ� quay trở lại Huế để tiếp tục c�ng việc ở Viện Văn h�a.

C�ch mạng th�ng T�m th�nh c�ng, ch�nh quyền c�ch mạng đ� được th�nh lập. Ngay từ những ng�y đầu ti�n, Lưu trữ v� Thư viện đ� được ch�nh quyền c�ch mạng quan t�m đến. Ng�y 8-9- 1945, nghĩa l� chỉ 6 ng�y sau khi Việt Nam tổ chức lễ tuy�n bố độc lập ở Quảng trường Ba Đ�nh lịch sử, Bộ trưởng Bộ Nội vụ V� Nguy�n Gi�p đ� thay mặt Chủ tịch ch�nh phủ l�m thời k� 2 sắc lệnh c� li�n quan đến Thư viện v� Lưu trữ. Sắc lệnh thứ nhất s�p nhập c�c thư viện c�ng (trong đ� c� Thư viện Pierre Pasquier trực thuộc sở Lưu trữ v� Thư viện Đ�ng Dương) v� một số cơ quan văn h�a kh�c v�o Bộ Quốc gia Gi�o dục. Sắc lệnh tiếp theo cử �ng Ng� Đ�nh Nhu l�m Gi�m đốc Nha Lưu trữ c�ng văn v� Thư viện to�n quốc .Sắc lệnh n�y thể hiện ch�nh s�ch trọng dụng nh�n t�i của ch�nh quyền c�ch mạng Việt Nam.

Sau chuyến đi c�ng c�n ở Thuận H�a để tổ chức việc ph�n t�n t�i liệu của Viện Văn h�a theo sự vụ lệnh số 125-ND ng�y 4-3-1946, Ng� Đ�nh Nhu đ� trở lại H� Nội ng�y 20-5-1946, tiếp tục chỉ đạo c�ng việc chuy�n m�n ở Sở. Tờ tr�nh số 635 ng�y 16-11-1946, về c�ng việc của Ph�ng Thư mục v� Ph�p chế của Gi�m đốc sở Lưu trữ c�ng văn v� Thư viện to�n quốc gửi Bộ trưởng Bộ Quốc gia Gi�o dục với chữ k� tay của Ng� Đ�nh Nhu l� bằng chứng cuối c�ng về hoạt động của �ng trong lĩnh vực Lưu trữ � Thư viện. C� một điều đ�ng tiếc l� v� thiếu t�i liệu, ch�ng ta đ� kh�ng thể biết r� qu� tr�nh chuyển đổi của Ng� Đ�nh Nhu từ vai tr� �cố vấn kỹ thuật về Lưu trữ � Thư viện� sang vai tr� � cố vấn ch�nh trị� như thế n�o. Nhưng r� r�ng l�, bằng những c�ng việc cụ thể được đề cập tới trong b�i viết n�y, Ng� Đ�nh Nhu đ� để lại một dấu ấn kh�ng nhỏ trong lịch sử Lưu trữ Việt Nam thời kỳ 1938-1946, đặc biệt đối với sự sống c�n của t�i liệu ch�u bản triều Nguyễn v� gi� của ch�ng ta.

�

CH� TH�CH:

1. Những th�ng tin n�y được khai th�c từ t�i liệu của ph�ng Direction des Archives et des Bibliotheques de rindochine (Sở Lưu trữ v� Thư viện Đ�ng Dương � DABI) của Trung t�m Lưu trữ quốc gia I v� từ phần Gi�i thiệu về ch�u bản triều Nguyễn của Trần Kinh H�a trong Mục lục ch�u bản triều Nguyễn (tập thứ I, triều Gia Long), Ủy ban phi�n dịch sử liệu Việt Nam, Viện Đại học Huế, th�ng 4-1960

2. DABI, hs: 156.

3. Việt Nam d�n quốc c�ng b�o, số 1, tr.8.

4. Từ th�ng 11-1946, t�n giao dịch ch�nh thức của cơ quan Lưu trữ v� Thư viện Việt Nam l� Sở Lưu trữ c�ng văn v� Thư viện to�n quốc.

Ch�puviet

trong_do · 03-13-2014

Ng� Đ�nh Nhu sinh ng�y 7-10-1910 tại x� Phước Qua, tổng Cự Ch�nh, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thi�n trong một gia đ�nh quan lại theo đạo Thi�n Ch�a. L� con trai �t của Ng� Đ�nh Khả, Thượng thư Bộ Lễ dưới triều vua Th�nh Th�i,
Vậy Ng� Đ�nh Cẩn v� Ng� Đ�nh Luyện l� anh thứ mấy trong gia đ�nh?

eaglevn · 03-14-2014

Ng� Đ�nh Cẩn (1912 � 1964) l� em trai của cụ Ng� Đ�nh Diệm (tổng thống đầu ti�n của Việt Nam Cộng h�a). Ng� Đ�nh Cẩn được giao l�m cố vấn Trung phần, phụ tr�ch miền Trung v� T�y Nguy�n. �ng l� con thứ năm của Ng� Đ�nh Khả, một vi�n quan trong triều đ�nh vua Th�nh Th�i dưới thời Ph�p thuộc. Tổng h�nh dinh của �ng đ�ng gần nh� thờ Phủ Cam, nay thuộc phường Phước Vĩnh, th�nh phố Huế v� một khu biệt thự kh�c ở ấp Ngũ T�y l�ng An Cựu, nay thuộc x� Thuỷ An, th�nh phố Huế, gần khu Ch�n Hầm nổi tiếng.

Ng� Đ�nh Luyện (1914 - 1990) l� một luật sư v� kỹ sư người Việt, sau l� Đại sứ của Việt Nam Cộng h�a tại Anh Quốc, H�a Lan v� Bỉ, được bổ nhiệm bởi người anh �ng l� Tổng thống Ng� Đ�nh Diệm. �ng cũng l� tỉnh trưởng Khu tự trị người Chăm.
V�o năm 1963, cuộc đảo ch�nh nổ ra ở S�i G�n, Tổng thống Ng� Đ�nh Diệm v� em trai l� Ng� Đ�nh Nhu bị giết. Tuy nhi�n, �ng tho�t chết nhờ đang ở Lu�n Đ�n, Vương quốc Anh. �ng l� con trai �t của Ng� Đ�nh Khả - một vị đại thần trong triều đ�nh nh� Nguyễn dưới thời phong kiến do Ph�p bảo hộ.

Tin n�ng nhất 24h qua	Tin n�ng nhất 3 ng�y qua	Tin n�ng nhất 7 ng�y qua
Tin n�ng nhất 30 ng�y qua	Albums	Total Videos Online

Tranh luận s�i nổi nhất 7 ng�y qua	Tranh luận s�i nổi nhất 14 ng�y qua	Tranh luận s�i nổi nhất 30 ng�y qua
10.000 Tin mới nhất	Tin tức Hoa Kỳ	Tin tức C�ng nghệ

Super News	School Cooking Traveling Portal	Enter Portal
Series Shows and Movies Online	SERIES ONLINE 1	SERIES ONLINE 2

HOME	Breaking News	VN News	VietOversea	World News	Business News	Other News	History
Car News	Computer News	Game News	USA News	Mobile News	Music News	Movies News	Sport News
DEM	GOP	Phim Bộ	Phim Lẻ	Ca Nhạc	Thơ Ca	Help Me	Sport Live
Stranger Stories	Comedy Stories	Cooking Chat	Nice Pictures	Fashion	School	Travelling	Funny Videos
NEWS 24h	HOT 3 Days	NEWS 3 Days	HOT 7 Days	NEWS 7 Days	HOT 30 Days	NEWS 30 Days	Member News