PARIS LẠI ĐỘI VƯƠNG MIỆN, BANGKOK GIỮ NGÔI THÀNH PHỐ ĐÔNG KHÁCH NHẤT
Nếu có một “hoa hậu vũ trụ” dành cho các thành phố, thì năm 2025 chiếc vương miện ấy lại một lần nữa được đặt lên đầu Paris. Lần thứ năm liên tiếp, thủ đô nước Pháp được xếp hạng là thành phố hấp dẫn nhất thế giới, dựa trên một bảng xếp hạng tính đủ thứ: từ du lịch, bền vững, sức khỏe – an toàn cho đến sức mạnh kinh tế.
Notre Dame vừa mở cửa trở lại, chiếc cúp Champions League lần đầu tiên của PSG cũng được rước về đây, khiến “Kinh đô Ánh sáng” càng rực rỡ. Cái giá của hào quang, tất nhiên, không rẻ: Bảo tàng Louvre thông báo tăng phí vào cửa thêm 45% cho du khách ngoài khu vực Kinh tế châu Âu từ đầu năm mới – thêm một minh họa sống động cho xu hướng “đi du lịch thời lạm phát”.
Trong top 10 điểm đến hấp dẫn nhất năm 2025, châu Âu vẫn chiếm thế áp đảo: Madrid giữ vị trí số 2, Rome và Milan lần lượt đứng thứ 4 và 5, Amsterdam ở số 7 và Barcelona leo lên số 8. Trái ngược, London tiếp tục trượt dài, rơi xuống tận hạng 18, bị đánh giá yếu về chính sách du lịch, an toàn, sức bền môi trường, dù hạ tầng du lịch vẫn thuộc hàng tốt nhất thế giới.
CHÂU Á BỨC TỐC: TỪ TOKYO, SINGAPORE, SEOUL ĐẾN BANGKOK 30,3 TRIỆU KHÁCH
Nếu Paris là “hoa hậu”, thì Bangkok là “nữ hoàng bán vé” của ngành du lịch toàn cầu. Thành phố bên sông Chao Phraya một lần nữa được dự báo là điểm đến đông khách quốc tế nhất hành tinh trong năm 2025, với con số ước tính 30,3 triệu lượt – gần gấp mười lần dân số chính thức. Hong Kong đứng thứ 2 với 23,2 triệu, London thứ 3 (22,7 triệu), còn Macao – “Las Vegas của Trung Quốc” – xếp thứ 4 với 20,4 triệu lượt khách.
Danh sách top 10 thành phố đón khách quốc tế năm nay phản ánh rất rõ bản đồ du lịch mới: Istanbul, Dubai, Mecca, Antalya, Paris và Kuala Lumpur lần lượt nối đuôi. Du lịch không chỉ là chuyện “Tây” nữa; những trung tâm Hồi giáo, những thành phố nghỉ dưỡng ven Địa Trung Hải, những đô thị nhiệt đới châu Á đang trở thành điểm đến đại chúng.
Ở mảng hạ tầng và sức hút tổng thể, châu Á – Thái Bình Dương bứt lên mạnh. Tokyo đứng thứ 3 trong bảng xếp hạng điểm đến, lại còn đầu tư lớn cho sân bay Narita với đường băng mới, tăng gấp đôi công suất vào năm 2039. Singapore (hạng 9) và Seoul (hạng 10) đều được đánh giá cao về khả năng “đón và giữ” khách bằng dịch vụ tinh gọn, văn minh và hạ tầng sạch – xanh. New York là thành phố Mỹ duy nhất lọt top 10 (hạng 6), trong khi Los Angeles leo lên hạng 13. Orlando không vào top 10 về tổng thể, nhưng lại dẫn đầu thế giới về hiệu quả du lịch nhờ cú hích của công viên giải trí Epic Universe, các nâng cấp ở Sea World, Disney World và cả việc đăng cai 6 trận FIFA Club World Cup – minh chứng rằng “đi chơi” bây giờ là tổ hợp của bóng đá + tàu lượn + nghỉ dưỡng.
KỶ LỤC MỚI TRÊN MÂY, DƯỚI BIỂN: KHÁCH SẠN CAO NHẤT, HẦM RAIL DƯỚI BIỂN DÀI NHẤT
Dubai lại một lần nữa chứng minh khẩu hiệu “chỉ có trời là giới hạn” bằng việc khai trương khách sạn cao nhất thế giới: Ciel Dubai Marina cao 377 mét, vươn lên từ một mảnh đất nhỏ hơn cả sân bóng. Kiến trúc sư buộc phải nghĩ theo chiều dọc: khi đất không thể nở ngang, chỉ còn cách cho tòa nhà mọc thẳng lên trời.
Ở đầu kia châu Á, Rosewood Hong Kong – tòa tháp bên bờ Cửu Long – được xướng tên là khách sạn tốt nhất thế giới năm 2025. Xếp ngay sau là Four Seasons Bangkok bên sông Chao Phraya. Giữa rừng lựa chọn, có vẻ như hai xu hướng vẫn thắng thế: hoặc là view sông, hoặc là view biển.
Trong khi đó, Na Uy âm thầm theo đuổi tham vọng khác: đường hầm đường sắt dài nhất và sâu nhất dưới biển. Dự án Rogfast dài khoảng 17 dặm, chui dưới đáy biển Bắc, sẽ rút ngắn thời gian di chuyển giữa các thành phố và biến những chuyến phà kéo dài thành câu chuyện quá khứ.
Trung Quốc thì tiếp tục “chơi lớn” bằng những cây cầu bay trong mây. Cầu Đại canyon Huaijang tại Quý Châu được gọi là cây cầu cao nhất thế giới, với mặt cầu cao hơn mặt sông bên dưới hơn 600 mét. Ở phía tây Ấn Độ, cây cầu Chenab tại Kashmir đã trở thành cầu đường sắt cao nhất thế giới, nối Kashmir với phần còn lại của Ấn Độ, vắt qua sông như một nét bút thép giữa núi non.
Và ở Seoul, có những người đàn ông lầm lũi làm việc ở độ cao mà chúng ta chỉ dám nhìn… qua kính máy bay. Jang Woo-seok – một thợ lau kính kỳ cựu – mỗi ngày treo mình trên 125 tầng của tháp Lotte World Tower, làm nghề chỉ có một sai sót là đổi bằng mạng sống. Trong khi khách du lịch chụp ảnh selfie với skyline, có những bàn tay lặng lẽ giữ cho bầu trời kính ấy luôn trong vắt.
DU LỊCH THẾ GIỚI CHUYỂN HƯỚNG: ÍT NGƯỜI HƠN, Ở LÂU HƠN, TRẢ NHIỀU HƠN
Nhưng không phải nơi nào cũng vui vẻ trước làn sóng du khách ập đến. Overtourism – quá tải du lịch – đã biến nhiều thành phố thành sân khấu đông nghẹt, nơi dân bản địa chỉ còn là diễn viên quần chúng trong đời sống chính mình. Vì vậy, một xu hướng mới đang nổi lên: nhắm vào “giá trị”, không còn chạy theo “số lượng”. Thành phố không mong thêm thật nhiều khách chỉ đến một ngày, mà muốn có những người ở lâu hơn, chi tiêu nhiều hơn, tôn trọng môi trường và văn hóa bản địa hơn.
Hệ quả rất cụ thể: phí vào cửa, phí xin visa, phí ủy quyền du lịch điện tử… đồng loạt tăng. Anh, Mỹ đều đã tăng phí. Liên minh châu Âu chuẩn bị áp dụng hệ thống cấp phép du lịch điện tử mới với mức lệ phí cao hơn. Nhật cũng tính chuyện tăng phí visa, đồng thời lên kế hoạch cho một hệ thống tương tự có thể vận hành vào năm 2028. Khi thế giới “siết cổng”, du khách tương lai sẽ phải tính toán kỹ hơn: mỗi chuyến đi đắt đỏ hơn, nhưng có lẽ cũng vì thế mà đáng nhớ hơn.
VIÊNG CHĂN – THỦ ĐÔ XHCN TRẺ NHẤT VÀ “BÍ MẬT NHỎ” BÊN BỜ MÊ KÔNG
Giữa những bảng xếp hạng, những con số chạm trần và những cây cầu leo lên trời, có một nơi gần như đứng ngoài mọi cuộc thi đua – Viêng Chăn. Thủ đô của Lào, nằm bình thản bên sông Mê Kông, bước sang năm thứ 50 với vai trò trung tâm của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào – thủ đô “non trẻ” nhất trong các thủ đô cộng sản còn tồn tại (Beijing, Havana, Hà Nội, Bình Nhưỡng là những cái tên còn lại).
Đây không phải “Bangkok trên sông Mê Kông”. Lào không có biển, lại bị kẹp giữa những người khổng lồ du lịch như Thái Lan, Việt Nam, Trung Quốc, nên lượng khách khiêm tốn hơn rất nhiều. Không có skyline rực sáng, không có tàu điện ngầm chằng chịt, sân bay ở Viêng Chăn chỉ vỏn vẹn vài gate với các chuyến bay ngắn trong khu vực.
Nhưng chính sự “thiếu” đó lại tạo nên một Viêng Chăn rất riêng. Một thành phố 850.000 dân, nóng ẩm, chậm rãi, nơi xe máy chạy ngang những ngôi chùa Phật giáo và các tòa nhà chính phủ kiểu brutalist thấp tầng. Nơi những buổi chiều, người ta ngồi trên ghế nhựa ngoài công viên, ăn đồ nướng, uống Beerlao, cờ đỏ xanh với vòng tròn trắng tung bay trên các xe hàng rong. Vài quán Starbucks vừa mở cửa, chiếc cốc in chữ “Vientiane” bất ngờ trở thành món đồ sưu tầm. Một khách sạn DoubleTree by Hilton lấp lánh như “người tiên phong” của các thương hiệu phương Tây.
Du khách tới đây thường ghé Tháp Chiến thắng Patuxai – Khải Hoàn Môn kiểu Lào – và chùa Wat Si Saket với hàng ngàn tượng Phật nhỏ xếp sát nhau trên các hốc tường. Trời nóng, ẩm, nắng đổ xuống những con đường thấp thoáng bóng cọ, nhưng trong cái nóng ấy là một nhịp sống mềm, không gấp gáp, không chen lấn.
LÀO TRÊN ĐƯỜNG THAY ĐỔI: TÀU CAO TỐC, KHÁCH TÀU VÀ GIẤC MƠ 5 TRIỆU DU KHÁCH
Kinh tế Lào một thập niên qua có tăng trưởng, nhưng bị bào mòn bởi lạm phát, đồng tiền mất giá, lương thực tế giảm. Nhiều lao động trẻ rời quê sang Thái Lan làm việc trong nhà hàng, khách sạn, công trường. Ngôn ngữ gần gũi, phim ảnh, âm nhạc Thái tràn ngập, khiến đường biên giữa hai nền văn hóa mờ đi. Ai ở lại, nếu có học vấn, lại càng được săn đón, bởi “chất xám” đang dần trở thành tài nguyên hiếm.
Du lịch được coi là một trong những bánh răng quan trọng để kéo kinh tế đi lên. Năm 2025, Lào đón khoảng 3 triệu khách, trong khi láng giềng Thái Lan là 32 triệu. Mục tiêu mà chính phủ đặt ra là 5 triệu khách mỗi năm – một con số không hề nhỏ với một đất nước còn nhiều bom mìn chưa nổ hơn là resort 5 sao.
Đòn bẩy rõ ràng nhất chính là đường sắt cao tốc do Trung Quốc hậu thuẫn, nối Côn Minh – Luang Prabang – Vang Vieng – Viêng Chăn. Hành trình Viêng Chăn – Luang Prabang giờ chỉ mất hai tiếng, thay vì cả ngày lắc lư trên đường đèo bụi bặm. Một thị trường mới được mở ra: du khách Trung Quốc đi tàu xuống Lào, được miễn visa nếu đặt tour với công ty phía Lào, mang theo dòng tiền, tiếng Hoa, những tấm ảnh check-in mới. Các biển hiệu tiếng Quan thoại bắt đầu mọc lên dọc đường ray, chào mời “hãy xuống đây, phía nam có nhiều điều thú vị”.
MỘT THÀNH PHỐ TỪNG BỊ DỘI BOM, VÀ GIẤC MƠ ĐƯỢC NHỚ BẰNG NỤ CƯỜI
Viêng Chăn không chỉ có chùa, bia lạnh và nhịp sống chậm. Nó còn mang trên mình một ký ức đen tối mà nhiều du khách không hề biết: từ 1964 đến 1973, trong “cuộc chiến bí mật”, Mỹ đã thả khoảng hai triệu tấn bom lên đất Lào, khiến nước này trở thành quốc gia bị ném bom nhiều nhất tính theo đầu người. Hơn 80 triệu bom bi chưa nổ còn nằm rải rác đâu đó, trở thành mối đe dọa âm thầm với nông dân, trẻ nhỏ.
Đó là lý do nhiều người sống ở đây khuyên khách du lịch nên dành thời gian ghé COPE – một trung tâm hỗ trợ nạn nhân bom mìn. Từ những chân giả treo trên tường, đến các câu chuyện về người mất người thân vì một vật kim loại nằm im suốt vài chục năm bỗng phát nổ, du khách bỗng hiểu rằng đằng sau vẻ hiền lành của Viêng Chăn là một lịch sử chằng chịt vết thương.
Vậy mà giữa bối cảnh ấy, vẫn có những người nước ngoài chọn ở lại, mở quán cà phê, dạy tiếng Anh, làm cho các tổ chức quốc tế hoặc làm việc từ xa. Sophie Steller – một phụ nữ Úc từng đến đây làm cho UNICEF năm 1999 – đã gắn bó với Viêng Chăn hơn hai thập kỷ, mở quán Sticky Fingers ngay trung tâm. “Tôi chưa bao giờ thấy chán ở đây – chưa từng,” cô nói. Những ngày rảnh, cô đạp xe, chèo thuyền quanh các mảng xanh, rồi lại trở về với quán nhỏ có nhân viên nói tiếng Anh, mở cửa cả Chủ nhật, để phục vụ những người đi qua thành phố này và bỗng thấy mình muốn ở lại lâu hơn dự kiến.
Giữa một thế giới du lịch đang lao đi bằng những kỷ lục mới – khách sạn cao nhất, cầu cao nhất, hầm dài nhất, thành phố đông khách nhất – vẫn có những nơi như Viêng Chăn, sống chậm bên bờ Mê Kông và không màng thứ hạng. Có lẽ, đó là lý do khiến bản đồ du lịch 2025 trở nên thú vị: bạn có thể xếp hàng trước Louvre ở Paris, chen chân trên phố đêm Bangkok, ngắm skyline Dubai từ căn phòng 70 tầng, rồi, một ngày nào đó, ngồi trên ghế nhựa ở Viêng Chăn, uống một chai Beerlao và nhận ra rằng đôi khi, “thành phố tốt nhất thế giới” chỉ là nơi làm bạn thấy mình thở dễ dàng hơn.
