California dùng tiền bảo hiểm y tế để giúp người không nhà tìm được mái ấm

[nguoiduatinabc]

Nếu được thực thi, nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến các mô hình như HTSS, vốn được xem là cứu cánh cho những người vừa vật lộn với bệnh tâm thần, vừa vô gia cư.

Ở California, nơi cơn khủng hoảng người vô gia cư đã trở thành một vết thương âm ỉ kéo dài hàng thập kỷ, chính quyền tiểu bang đang làm một điều chưa từng có: dùng tiền bảo hiểm y tế để giúp người không nhà tìm được mái ấm — và giữ được nó.

Kể từ năm 2022, chương trình CalAIM đã bơm $12 tỷ USD từ ngân sách Medi-Cal (phiên bản Medicaid của California) để triển khai “HTSS” — dịch vụ hỗ trợ tìm nhà, đặt cọc thuê nhà và giúp người thuê giữ được chỗ ở lâu dài. Gần 50,000 người đã được hỗ trợ chỉ trong quý 3 năm 2024, một con số đầy ấn tượng khi mà Medi-Cal hiện đang bảo hiểm cho gần 40% dân số tiểu bang.

Nhưng giữa lúc mô hình này đang chứng minh hiệu quả về mặt nhân đạo và bắt đầu giảm tải chi phí cấp cứu y tế sau 12 – 18 tháng, thì những cơn gió chính trị từ Washington lại bắt đầu đe dọa dập tắt ngọn lửa hy vọng này.

“Tìm được nhà chỉ là một nửa trận chiến,” Frank Lopez, quản lý cao cấp tại Jamboree Housing ở Quận Cam, chia sẻ. “Người từng trải qua vô gia cư lâu dài không chỉ cần chỗ ở họ cần thời gian, cấu trúc hỗ trợ và ai đó kiên trì đồng hành.”

Jamboree — một trong những đơn vị tiên phong — đã kết hợp với các tổ chức được Medi-Cal chứng nhận như Housing for Health OC để thiết kế lộ trình chăm sóc, từ sàng lọc sức khỏe tâm thần đến dẫn dắt hòa nhập cộng đồng

Lopez kể về một trường hợp đặc biệt: một phụ nữ trẻ từng là nạn nhân của bạo hành gia đình, không nói tiếng Anh, bị lạc lõng và gần như tuyệt vọng. Sau hai năm đồng hành, cô hiện đã có việc làm, đi học và sống ổn định — không còn cần hỗ trợ nữa.

“Không có CalAIM, cô ấy đã bị bỏ lại từ đầu,” ông nói.

Mehmet Oz — cựu bác sĩ truyền hình và người được ông Trump bổ nhiệm làm lãnh đạo Cơ quan Quản lý Medicare & Medicaid — đã thẳng thắn phản đối việc dùng tiền bảo hiểm y tế cho các dịch vụ “không mang tính y tế.” Phát biểu trong lễ nhậm chức ngày 18/4, ông nói: “Chuyện này làm tôi bực thật sự.”

Đồng thời, Hạ viện do Cộng Hòa kiểm soát vừa thông qua một dự thảo ngân sách cắt ít nhất $880 tỷ USD khỏi Medicaid và các chương trình y tế, dinh dưỡng khác từ nay đến 2034 — mức cắt giảm lớn chưa từng có.

Nếu được thực thi, nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến các mô hình như HTSS – vốn được xem là cứu cánh cho những người vừa vật lộn với bệnh tâm thần, vừa vô gia cư.

California phản công, nhưng có kịp không?

Trong khi chờ số phận ngân sách liên bang, các nhà lập pháp California đang chạy đua với thời gian.

Dự luật AB 804 của nghị sĩ Buffy Wicks muốn biến hỗ trợ nhà ở thành quyền lợi Medi-Cal mang tính toàn bang – thay vì để từng quận tùy nghi. Còn dự luật AB 255 của Matt Haney đề xuất mô hình nhà ở phục hồi sau cai nghiện, có bảo vệ người tái nghiện khỏi bị trục xuất.

Sắp tới, tiểu bang cũng chuẩn bị áp dụng quy định “Trợ Cấp Tiền Thuê Chuyển Tiếp” – hỗ trợ tối đa 6 tháng tiền nhà cho những người sắp hoặc đang vô gia cư. Năm nay chương trình là tự nguyện; đến 2026 sẽ bắt buộc với các hãng bảo hiểm Medi-Cal.

“Chúng tôi không đơn thuần tìm nhà cho họ rồi bỏ đi,” Lopez nói. “Chúng tôi ở lại, giúp họ giữ được nhà, giữ được cuộc sống. Nhưng đôi khi tôi thấy mình như đang lái chiếc máy bay chưa kịp hoàn tất lắp ráp.”

Liệu “phi hành đoàn” California có kịp hạ cánh an toàn trước khi ngân sách bị cắt đứt? Hay tất cả chỉ là một cuộc thử nghiệm đầy hy vọng, nhưng không được tiếp nhiên liệu kịp thời?