KYIV, Ukraine—Một người lạ đã tiếp cận khi tôi đang đi bộ cùng một đồng nghiệp quanh Quảng trường Maidan, một trong những địa danh nổi tiếng nhất của Kyiv, vào ngày 17 tháng 6 năm 2022. Ông ta tự giới thiệu mình là một tình nguyện viên người Mỹ đến từ Hawaii, người được cho là đã bán hết tài sản của mình để đến và giúp Ukraine trong cuộc chiến giành tự do.
Tên ông ta là Ryan Routh. Ông ta hiện khét tiếng là người mà FBI cho biết đã cố gắng ám sát cựu Tổng thống Donald Trump vào Chủ Nhật.
Đầu tóc hơi bù xù, với những lọn tóc nhuộm xanh và vàng nhô ra từ bên dưới chiếc mũ ngụy trang, ông ấy đã tạo ấn tượng khá tệ—và ông ta chắc chắn không giống một sĩ quan tuyển dụng cho Quân đoàn Quốc tế Ukraine, như ông ta đã tự giới thiệu.
Khi biết tôi là một nhà báo, ông ấy hỏi tôi có muốn chia sẻ "thông điệp gửi đến thế giới" của ông ấy không, một lời kêu gọi ủng hộ Ukraine bằng người, súng và đạn dược. Tôi biết mình sẽ không thể làm gì với cảnh quay về người tình nguyện người Mỹ đơn độc, mắt đẫm lệ đó, nhưng tôi nghĩ mình sẽ giúp ông ấy một việc, vì vậy tôi rút điện thoại ra và yêu cầu ông ấy giới thiệu bản thân.
Tiếp theo là một bài diễn thuyết dài năm đến sáu phút về nhu cầu các chính phủ và người dân trên khắp thế giới phải đến giúp Ukraine, để giữ cho cuộc chiến được giới truyền thông chú ý và cung cấp cho quốc gia đang bị bao vây này mọi thứ cần thiết để tự vệ và giành chiến thắng.
Khuôn mặt hốc hác và giọng nói căng thẳng vì xúc động, ông ấy cầu xin mọi người đến đây và giúp đỡ. Sau đó, ông ấy nói thêm vài lời ủng hộ Ukraine và cảm ơn tôi đã dành thời gian cho chúng tôi, trước khi chúng tôi chia tay.
Tôi đã không nghĩ đến việc gặp lại ông ấy cho đến hôm nay. Routh hiện đã bị buộc tội về tội liên bang liên quan đến súng sau khi một mật vụ phát hiện ra ông ta với một khẩu súng trường kiểu AK-47 tại một sân golf ở Florida, nơi Trump đang chơi vào Chủ Nhật.
Không rõ Routh đã làm gì ở Ukraine. Ông ta nói với tờ Financial Times rằng ông ta được thông báo rằng ở tuổi 56, ông ta đã quá già để chiến đấu nên đã dựng một cái lều trên Maidan để giúp điều phối các tình nguyện viên nước ngoài. Các quan chức Ukraine hiện tại và trước đây đã nói rằng Routh chưa bao giờ tham gia Quân đoàn quốc tế, với một cựu thành viên Quân đoàn nói với tờ The Telegraph rằng Routh "toàn là đồ tồi".
Khoảng 7:30 sáng nay tại Kyiv, tôi bị đánh thức bởi tiếng ping liên tục của thông báo từ điện thoại. Mí mắt vẫn còn nặng trĩu vì buồn ngủ, tôi kiểm tra màn hình và khi nhìn thấy biểu tượng chữ X đặc trưng, tôi đã cân nhắc việc quay lại giường và sau đó tìm hiểu xem mình lại vướng vào cuộc đấu khẩu ngớ ngẩn nào trên internet.
Tuy nhiên, sự tò mò đã thắng thế. Tôi pha cho mình một tách cà phê và ngồi xuống bàn bếp để xem chuyện gì đang xảy ra: Tôi khá ngạc nhiên khi thấy đoạn video tôi đã quay và chia sẻ vào tháng 6 năm 2022 lại là tâm điểm của một cuộc tranh cãi nào đó.
Tôi rùng mình khi biết rằng mình vẫn sử dụng hashtag vào thời điểm đó và quyết định tìm hiểu lý do tại sao nó lại gây tranh cãi đến vậy, và đó là lúc tôi tình cờ thấy một dòng tweet trích dẫn của Thomas van Linge, một nhà báo tự do được kính trọng, có đề cập đến "kẻ tình nghi ám sát Trump là Ryan Routh".
Tôi chết lặng. "Kẻ tình nghi ám sát Trump"? Tôi điên cuồng tìm kiếm trên Google và phát hiện ra rằng người tình nguyện gầy gò nhưng có vẻ tốt bụng đã đến gặp tôi vào một buổi sáng đầy nắng vào tháng 6 năm 2022 giờ đây bị tình nghi đã cố ám sát cựu tổng thống Hoa Kỳ—và là ứng cử viên hiện tại của Đảng Cộng hòa.
Lúc đó tôi không thấy lạ, nhưng khi xem lại cảnh quay tôi đã quay Routh, tôi thấy Routh đổ lỗi cho người dân chứ không phải chính phủ của họ vì đã không giúp đỡ Ukraine đủ nhiều. Ông ấy nói rằng ông ấy nghĩ rằng mỗi người lớn nên tự nhìn vào lương tâm của mình và tự hỏi liệu họ là anh hùng hay kẻ xấu.
“Thật sự anh hùng khi những đứa trẻ và người lớn này đã làm được điều đó khi tự bỏ tiền túi ra đến đây và chiến đấu với người Ukraine nhưng đó chỉ là một tỷ lệ nhỏ. Nếu chúng ta có 5.000 người ở đây so với 5 tỷ người lớn [trên thế giới], thì không là gì cả, đó chỉ là muối bỏ bể và chúng ta cần 100.000 người ở đây chiến đấu”, ông nói.
“Quảng trường này phải có hàng nghìn người từ mọi quốc gia tham gia, chúng ta chỉ có 50 quốc gia. Chúng ta có 190 quốc gia, vì vậy rõ ràng là chúng ta đang thiếu 140 quốc gia, điều đó là không thể chấp nhận được. Mọi thường dân từ mọi quốc gia cần phải đến đây, đây là bản cáo trạng về la bàn thiện và ác của mọi thường dân. Nếu bạn không ở đây và đang ngồi trên ghế dài xem TV, thì bạn không làm đúng đâu.”
Nhìn dưới góc độ mới, lời chỉ trích này phản ánh triết lý cá nhân kỳ lạ của ông ta: rằng mọi người nên cầm súng và tự mình giải quyết vấn đề.